Vrijwel overal in Europa krijgen jongeren vroeg of laat te maken met online Seksueel Ongewenst Gedrag. Twee op de drie jongeren (68 procent) zegt tijdens hun jeugd minimaal met één vorm van online seksueel geweld te zijn geconfronteerd. De ouders weten vaak van niks: 41 procent van de Nederlandse kinderen zegt zijn ouders of andere volwassenen niet te vertellen wat ze online deden toen ze 18 jaar of jonger waren.

Dat blijkt uit onderzoek van WeProtect Global Alliance. De belangenorganisatie liet marktonderzoeker Economist Impact onderzoek uitvoeren onder 2.000 jongvolwassenen van 18 jaar en ouder in Nederland, Duitsland, Frankrijk en Polen.

Kwart van de slachtoffers was jonger dan 12 jaar

Het onderzoek laat schokkende resultaten zien. Ruim de helft van de respondenten (55 procent) geeft aan dat een vreemdeling, een leeftijdsgenoot of een bekende volwassenen in hun jeugd ooit heeft gevraagd om iets seksueels te doen waar zij zich ongemakkelijk bij voelde. Een kwart van hen (28 procent) was op dat moment 12 jaar of jonger.

Verreweg de meeste vormen van online seksueel Ongewenst Gedrag vinden plaats via privékanalen op mobiele apparaten. Driekwart van de deelnemers (73 procent) zegt dat dit gebeurde via hun smartphone. In de helft van de gevallen werden seksueel getinte afbeeldingen of video’s gedeeld via privékanalen. Bij 18 procent gebeurde dat via sociale media of andere openbare bronnen.

Meisjes en minderheden vaker slachtoffer van online seksueel ongewenst gedrag dan jongens

Het gros van de slachtoffers (73 procent) verwijderde of blokkeerde de betreffende persoon. Drie op de tien jongeren (29 procent) meldde het probleem online, of besloot om erover te praten met een volwassene.

De gemiddelde leeftijd waarop jongeren voor het eerst werden blootgesteld aan online seksueel ongewenst gedrag, is 13,8 jaar. Meisjes zijn doorgaans vaker het slachtoffer hiervan dan jongens (79 procent tegenover 57 procent).

Maar liefst 83 procent van de leden van de LHBTIQA+ gemeenschap geeft aan tijdens hun jeugd ten minste één keer online seksueel ongewenst gedrag te hebben meegemaakt. Bij etnische minderheden is dat 77 procent.

Gevaren en risico’s van sexting

Het delen van naaktfoto’s en -beelden kan spannend zijn en is vandaag de dag voor vele jongeren een uitlaatklep om te experimenteren met hun seksualiteit. De meeste experts zien het als een gezonde ontwikkeling, maar wijzen tegelijkertijd op de gevaren van sexting. Denk aan iemand die besluit om het beeld- en videomateriaal openbaar te maken, of te delen met bekenden.

De gevolgen daarvan kunnen het slachtoffer nog jarenlang achtervolgen. Ook op latere leeftijd kunnen oude naaktfoto’s problemen opleveren, bijvoorbeeld als je solliciteert naar een baan en een werkgever naaktbeelden van jou tegenkomt op internet. Verder kan het leiden tot psychische en mentale klachten en reputatieschade. Tot slot stellen gedupeerden zich bloot aan andere gevaren, zoals als cyberstalking, seksuele intimidatie en wraakporno.

Child Safety pleit voor betere online bescherming van jongeren

Steeds vaker zijn naaktbeelden van slachtoffers zichtbaar voor iedereen. Vroeger moest je voor dergelijke foto’s goed zoeken in de uithoeken en krochten van het dark web. Tegenwoordig zijn naaktfoto’s en kinderpornografisch beeldmateriaal op het internet terug te vinden. Volgens de Internet Watch Foundation (IWF) is 32 procent van alle kinderporno opgeslagen op Nederlandse servers.

Kinderen zouden daarom online beter moeten worden beschermd, zo vindt Corinne Dettmeijer, ambassadeur van Child Safety in Europe. “Kindermisbruik is misselijkmakend en het moet stoppen. We kunnen niet toestaan dat versleutelde online kanalen een veilige haven worden voor het verkrijgen en uitwisselen van criminele inhoud”, vertelt ze. Volgens haar is een ‘alomvattend en effectief rechtskader’ nodig om jongeren te beschermen tegen online misbruik en seksuele uitbuiting.

Child Safety in Europe is blij dat beleidsmakers in Brussel afgelopen jaar een wetsvoorstel om online kindermisbruik tegen te gaan hebben aangenomen. “Als deze wetgeving wordt goedgekeurd, kan de technologiesector beter zijn verantwoordelijkheid nemen en op een proactieve en gereguleerde manier detectiemiddelen inzetten om online misbruik van kinderen tegen te gaan”, zo stelt de belangenorganisatie.

Benieuwd wat er in het Europese wetsvoorstel staat? Lees dan ons uitgebreide achtergrondartikel ‘Het EU-wetsvoorstel over online kindermisbruik: wat staat er echt?’.