Het omstreden amendement waardoor de Data Protection Commission (DPC) documenten over procedures en mogelijke privacyschendingen vertrouwelijk kan verklaren, is aangenomen door Het Ierse Parlement. De Oostenrijkse privacystichting Noyb is niet te spreken over de gang van zaken en noemt de wetswijziging ‘in strijd met de Ierse en Europese wetgeving’.  De stichting vreest dat door het aannemen van het amendement de samenwerking tussen nationale toezichthouders verder onder spanning komt te staan.

Dat vertelt Max Schrems, voorzitter van Noyb, in een reactie.

Het omstreden amendement in een notendop

Deze week meldde de privacystichting uit Oostenrijk dat Het Ierse parlement zich deze week zou buigen over een controversieel amendement voor de Data Protection Act. Deze geeft de Ierse toezichthouder de mogelijkheid om documenten in kwesties over mogelijke privacyschendingen ‘vertrouwelijk’ te verklaren. Personen en organisaties die deze informatie toch naar buiten brengen, kunnen hiervoor gestraft worden.

Voorafgaand aan het debat uitte Noyb felle kritiek op de wetswijziging. “Je kunt geen kritiek leveren op een autoriteit of grote techbedrijven als je niet mag zeggen wat er in een procedure gebeurt. Door elke minuscule informatie ‘vertrouwelijk’ te verklaren, proberen ze het publieke debat en de berichtgeving te belemmeren.”

Volgens Schrems is het amendement niets meer dan een poging van de Ierse privacywaakhond om Noyb de mond te snoeren. Hij ziet de wetswijziging als een beperking van de vrijheid van meningsuiting.

Samenwerking komt wellicht onder druk te staan

Ondanks de oproep van Noyb om het amendement te verwerpen, stemde een meerderheid van het Ierse parlement ermee in. Dat ging niet zonder slag of stoot: tijdens het debat stelde de oppositie kritische vragen aan de minister van Justitie James Browne over de gevolgen voor de vrijheid van meningsuiting, de samenwerking met nationale toezichthouders en de geografische toepassing van de wetswijziging.

Schrems is bang dat de samenwerking met de European Data Protection Board (EDPB) en gegevensbeschermingsautoriteiten in EU-lidstaten onder druk komt te staan. Waar ze gewend waren om onbeperkt toegang te geven tot documenten, vreest Schrems dat de DPC hele procedures ‘vertrouwelijk’ gaat verklaren. De Ierse toezichthouder gaat mogelijk de ‘knevelbevelen’ gebruiken om lopende en nieuwe zaken tegen techbedrijven te blokkeren.

Noyb vreest rechtszaken over procedures in plaats van privacyschendingen

Volgens Noyb staat als een paal boven water dat de Europese privacywetgeving boven het Ierse amendement van de Data Protection Act staat. Het gegeven dat het Ierse strafrecht zich enkel beperkt tot Ierland, betekent dit dat de DPC buiten eigen land geen zwijgverbod kan opleggen. Dat betekent dat Noyb waarschijnlijk bepaalde informatie alleen buiten Ierland openbaar maakt.

Toch vreest Schrems dat de Ierse toezichthouder gaat proberen om het aangenomen amendement ook buiten Ierland af te dwingen. “Dit zal alleen maar leiden tot meer en meer rechtszaken over procedures, in plaats van dingen gedaan te krijgen”, aldus de voorzitter van de Oostenrijkse privacystichting.

Noyb zegt alle opties te bekijken, maar weigert ‘te buigen voor een ongrondwettelijke lokale wet’.