Nauka koreańskiego od podstaw – alfabet koreański 한글

W ciągu ostatnich lat, wraz z zalewającą świat falą Hallyu, nie tylko popkultura koreańska, ale również język i tradycyjna kultura Korei Południowej zaczyna interesować coraz więcej obcokrajowców. W sferze internetu, zwłaszcza tej poświęconej nauce języków obcych, trudno byłoby nie natknąć się na materiały o Korei i języku koreańskim. Wiele z nich zapewnia, że nauka hangula – koreańskiego alfabetu, jest niezwykle prosta i zajmuje zaskakująco mało czasu.

To prawda, samo przyswojenie alfabetu zwykle nie sprawia żadnych problemów. Sam Król Sejong, który zlecił opracowanie hangula pragnął, by nowy alfabet był łatwy w opanowaniu i posługiwaniu się nim na co dzień, dlatego warto spróbować swoich sił!
_

_

Rozważasz rozpoczęcie nauki koreańskiego? Koniecznie zacznij od zapoznania się z systemem pisma, którym posługują się Koreańczycy.
_

_

Hangul dla niewtajemniczonych

Osoby, które dopiero zaczynają swoją przygodę z językiem koreańskim często zakładają, że opanowanie hangula musi być trudne. Nie dziwne, że system pisma zupełnie inny od używanego w naszym kręgu kulturowym alfabetu łacińskiego wydaje się skomplikowany. Takie odczucia powoduje zapewne forma zapisu, która niewtajemniczonym może kojarzyć się np. z ideogramami chińskimi, z którymi ma w swojej formie niewiele wspólnego.

Hangul to fonetyczno-sylabiczny alfabet stworzony sztucznie, w którym nie występują znaki ideograficzne, czy piktograficzne. Co prawda, część liter koreańskiego alfabetu odzwierciedla ułożenie aparatu mowy podczas wymawiania danych głosek, jednak nie świadczy to o cechach, które rzekomo miałby dzielić z innymi systemami pisma używanymi w Azji Południowej.
_

Krótko o historii alfabetu koreańskiego

Słowo hangul (한글) jako nazwę koreańskiego alfabetu zaczęto powszechnie stosować dopiero w XX w., a jego oryginalną nazwą jest 훙민 정음, co oznacza “nauczanie ludu poprawnej mowy”. Celem stworzenia rodzimego alfabetu było przede wszystkim upowszechnienie pisma wśród słabo wykształconych warstw społecznych – wśród kobiet i ubogich, a więc też walka z wykluczeniem z życia publicznego.

Co prawda po wynalezieniu hangula i opublikowaniu go w 1446 roku król Sejong Wielki i jego dwaj następcy – Sejo i Seongjong byli zwolennikami wprowadzenia nowego systemu pisma, jednak koreańska szlachta (Yangbani) nie popierała tej zmiany. Wysoko wykształceni yangbani nie chcieli, by zastąpienie chińskich znaków rodzimymi sprawiło, że ówczesne Królestwo Choson będzie postrzegane przez sąsiedzkie państwa za nieistotne. Znajomość chińskiego zapisu była dla nich przede wszystkim przepustką do zajmowania wysokich stanowisk urzędniczych i zapewniała przywileje, którymi nie chcieli się dzielić.

Już od chwili opublikowania hangul miał zarówno swoich zwolenników jak i przeciwników i chociaż jego początki nie wróżyły dobrze, nieustannie ewoluował aż do współczesnych nam czasów.
_

Nauka od podstaw – hangul

Pierwszym krokiem w nauce języka koreańskiego jest nauka alfabetu. Rzetelne opanowanie odpowiedniego zapisu liter i odczytu prostych wyrazów będzie dobrą podstawą do dalszej nauki języka.
_

Alfabet koreański składa się z:

• 40 liter prostych i złożonych:

ㄱ, ㄲ, ㄴ, ㄷ, ㄸ, ㄹ, ㅁ, ㅂ, ㅃ, ㅅ, ㅆ, ㅇ, ㅈ, ㅉ, ㅊ, ㅋ, ㅌ, ㅍ, ㅎ, ㅏ, ㅐ, ㅑ, ㅒ, ㅓ, ㅔ, ㅕ, ㅖ, ㅗ, ㅘ, ㅙ, ㅚ, ㅛ, ㅜ, ㅝ, ㅞ, ㅟ, ㅠ, ㅡ, ㅢ, ㅣ
_

• Z czego litery samogłoskowe (모음) to:

ㅏ, ㅐ, ㅑ, ㅒ, ㅓ, ㅔ, ㅕ, ㅖ, ㅗ, ㅘ, ㅙ, ㅚ, ㅛ, ㅜ, ㅝ, ㅞ, ㅟ, ㅠ, ㅡ, ㅢ, ㅣ;
_

• W tym litery złożone – połączone z literami prostymi za pomocą znaków diakrytycznych:

ㅘ, ㅙ, ㅚ, ㅝ, ㅞ, ㅟ.
_

• Spółgłoski (자모) to:

ㄱ, ㄲ, ㄴ, ㄷ, ㄸ, ㄹ, ㅁ, ㅂ, ㅃ, ㅅ, ㅆ, ㅇ, ㅈ, ㅉ, ㅊ, ㅋ, ㅌ, ㅍ, ㅎ.
_

Hangul – jak pisać po koreańsku?

Ogólna zasada kolejności stawiania kresek każdej z poszczególnych liter i tzw. bloków sylabowych w które się łączą, mówi, że należy zaczynać od samej góry, a następnie stawiać kolejne kreski od lewej do prawej. Sposób zapisu niektórych liter hangula stanowi wyjątek od tej reguły. Na przykład litera ㅂ (비읍, bieup), której kreski stawiamy w kolejności – pionowa od lewej, pionowa od prawej, górna pozioma, dolna pozioma.

Na samym początku nauki przyswojenie kolejności stawiania kresek jest ważne przede wszystkim dlatego, że dzięki staranności w pisaniu unikniemy popełniania błędów w pisowni, co sprawi, że będzie nam łatwiej je rozróżniać i zapamiętać. W późniejszych etapach nauki języka z pewnością charakter pisma będzie zmieniał się w sposób, który ułatwi szybki i wygodny zapis. To kolejny powód do tego, żeby przyłożyć się do kolejności stawiania kresek od samego początku nauki, ponieważ ułatwi nam to odczytanie codziennego, mniej starannego pisma, które wygląda zupełnie inaczej niż takie cyfrowe lub kaligraficzne.

Po opanowaniu samego alfabetu i rozpoczęciu nauki zapisywania słów, najlepiej korzystać z gotowych szablonów ze specjalnie wydzielonymi polami na bloki sylabowe, by wyćwiczyć nie tylko kolejność stawiania kresek, ale też zachowywanie proporcji poszczególnych znaków w bloku.
_

Blok sylabowy – co to takiego?

Blok sylabowy lub sylabogram to graficzne przedstawienie jednej poszczególnej sylaby zlepionej z od 2 do 4 liter. Istotna zasada tworzenia takich bloków, głosi, że obligatoryjnym składnikiem każdej z nich jest samogłoska. Nie ma takiego zapisu, w którym występuje choćby jeden sylabogram bez samogłoski, a który byłby poprawny. Kolejną zasadą jest konieczność rozpoczęcia każdej sylaby spółgłoską.
_

Podstawowe ułożenia sylab to:

1. CV (consonant, vowel)
2. CVC (consonant, vowel, consonant)
3. CVCC (consonant, vowel, consonant, consonant)

Przy czym wszystkie trzy ułożenia sylab mogą wyglądać w różny sposób – układać się w poziome lub pionowe bloki. To ułożenie dyktują kształty i ilość liter, które ze sobą łączymy w blok sylabowy. Z czasem, wraz z obcowaniem z językiem pisanym, orientacja w rodzajach sylab stanie się intuicyjna, dlatego nie warto próbować zapamiętywać tych konfiguracji.
_

_

Wymowa liter alfabetu koreańskiego

O ile nauka pisania alfabetu jest prosta i przyjemna, podczas ćwiczeń wymowy możemy napotkać trudności. To dlatego, że w języku koreańskim występują głoski, których nie ma w języku polskim. Niektóre z nich mają podobną, choć nie taką samą wymowę do znanych nam dźwięków, ale to podobieństwo może być zgubne. Dlatego ważne jest, żeby nie bagatelizować podstaw języka obcego i postarać się opanować je jak najlepiej.

Wymowa liter prostych zwykle sprawia mniej problemów, niż np. wymowa spółgłosek intensywnych. Jednak należy pamiętać, że wymowa liter koreańskich często zależy zarówno od pozycji w zdaniu lub wyrazie, jak i bloku sylabowym. Mimo to, na początku nauki najlepiej skupić się na ćwiczeniu wymowy prostych wyrazów, których nie dotyczy ta zasada, a które pozwolą na szlifowanie wymowy liter prostych.

Kolejnym dobrym pomysłem jest ćwiczenie polegające na zapisywaniu słów, które pochodzą z języka angielskiego. W taki sposób sprawdzimy swoją znajomość znaków i ich wymowy zanim poznamy inne, mniej intuicyjne słowa koreańskie. Przykładowo słowo banan w zapisie koreańskim to 바나나, komputer to 컴퓨터, sport to 스포츠 itp.
_

Głoski intensywne i aspirowane

Wśród liter alfabetu koreańskiego występują również tzw. spółgłoski intensywne – ㄲ, ㄸ, ㅃ, ㅆ, ㅉ, które są zapisywane poprzez podwojenie liter prostych: ㄱ, ㄷ, ㅂ, ㅅ, ㅈ. Wymawiane są one, jak nazwa wskazuje – intensywniej, z większym wysiłkiem, przez co brzmią inaczej niż ich “proste” odpowiedniki.

Wypracowanie dobrej techniki wymowy koreańskich głosek (nie tylko intensywnych) jest kluczowa, inaczej ryzykujemy wiele nieporozumień i trudności w komunikacji. Dla przykładu, słowo zawierające spółgłoskę intensywną ㅃ – 빵 i słowo zawierające tzw. zwykłą samogłoskę ㅂ – 방, mają dwa zupełnie różne, niepowiązane ze sobą znaczenia. Pierwsze oznacza chleb lub słodką bułkę, a drugie – pokój (pomieszczenie).

Podobną prawidłowość zauważymy pracując nad wymową spółgłosek aspirowanych, czyli takich przy których wymowie słychać słaby dźwięk głoski h. Na przykład w parze wyrazów 팔 (cyfra siedem) i 발 (stopa). Podczas ćwiczeń wymowy głosek intensywnych możemy udawać, że ktoś nas czymś zaskoczył lub przestraszył, a my w reakcji wypowiadamy jakieś słowo zawierające spółgłoskę intensywną, np. wyżej wymienione słowo 빵. Co prawda użycie tego słowa w takim kontekście nie będzie miało większego sensu, za to pomoże w wypracowaniu poprawnej wymowy.
_

Jak uczyć się pisania i czytania po koreańsku?

Podstawy języka koreańskiego, jak każdego innego języka obcego są istotne, bo są filarami naszej wiedzy, na których z czasem opierać się będzie coraz więcej informacji. Warto zadbać o systematyczność w ćwiczeniach, co ułatwi płynność w czytaniu i pisaniu oraz pomoże efektywniej opanować materiał. W tym celu warto wypróbować takie metody, które angażują. Zamiast fiszek, lepiej sięgnąć po zwykły papier i długopis. Zaopatrzeni w taki zestaw możemy jednocześnie ćwiczyć pisanie i wymowę, powtarzając zapisane słowa na głos. Dzięki tej prostej metodzie łączymy dwie czynności, co wymusza na nas większe skupienie i synchronizuje mowę z pisaniem.

Dla zabieganych dobrym sposobem będzie korzystanie z aplikacji do nauki języków obcych. Ta kompaktowa forma zapewnia rozwój wszystkich niezbędnych umiejętności językowych, przy czym nie traci więcej twojego cennego czasu niż to konieczne.

Nauka hangula może być sposobem na produktywnie spędzony wieczór, nowym hobby, a nawet częścią twojego CV. Gotowy/a na dalszy rozwój językowy? Jeśli jesteś zainteresowany/a nauką języków obcych, nie przegap innych wpisów na naszym blogu o nauce języków, gdzie znajdziesz jeszcze więcej motywacji do nauki.

Koniecznie odwiedź naszego Instagrama i Facebooka!
_

_

Źródła:

1. Halina Ogarek-Czoj, Romuald Huszcza, Gunn-Young Choi, Podręcznik języka koreańskiego Część I. Kurs Podstawowy, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2014.
2. Wojciech Żełaniec, Alfabet koreański [w:] Korea w oczach Polaków. Państwo-społeczeństwo-kultura, red. Józef Włodarski, Kamil Zeidler, Marceli Burdelski, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2013, s. 481-498.