Σφήκες

Οι σφήκες ανήκουν στην τάξη Hymenopteraπου περιλαμβάνει έντομα πολύ εξελιγμένα. Οι σφήκες ζούνε σε κοινωνίες όπως οι μέλισσες, τα μυρμήγκια και οι τερμίτες. Στα κοινωνικά έντομα στο ίδιο είδος απαντώνται άτομα που ανήκουν σε διαφορετικές κάστες και εκτελούν ξεχωριστές εργασίες εντός της αποικίας. Στις σφήκες, η κατασκευή της φωλιάς, η συλλογή της τροφής και η ανατροφή των νέων ατόμων εκτελείται από τις εργάτριες. Οι εργάτριες είναι στείρα θηλυκά άτομα. Η αναπαραγωγή διενεργείται από γόνιμα θηλυκά άτομα, τις βασίλισσες και τα αρσενικά άτομα που είναι υπεύθυνα για την γονιμοποίηση τους.

Στις σφήκες όπως και σχεδόν σε όλα τα κοινωνικά έντομα παρατηρείται το φαινόμενο της τροφάλλαξης. Τροφάλλαξη είναι η ανταλλαγή τροφής μεταξύ των ατόμων της ίδιας αποικίας.

Σφήκες χαρακτηριστικά

Οι περισσότερες σφήκες που έχουν υγειονομική σημασία έχουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

• Η κοιλία είναι σαφώς διαχωρισμένη από τον θώρακα και έχει αρκετά μεγάλη κινητικότητα
• Οι σφήκες έχουν κεκαμένες γονατοειδείς κεραίες.
• Τα στοματικά μόρια είναι πολύ δυνατάμασητικά και μυζητικά.
• Έχουν δύο ζεύγη πτερύγων.
• Έχουν χαρακτηριστικό χρώμα μαύρο και κίτρινο.
• Ο ωοαποθετήρας στις εργάτριες έχει μετασχηματιστεί σε κεντρί.

Σφήκες και Μέλισσες διαφορές

Οι σφήκες πολλές φορές συγχέονται με τις μέλισσες αλλά οι διαφορές είναι εμφανείς και πολύ εύκολα μπορεί να γίνει η διάκριση μεταξύ τους: Ο θώρακας στις σφήκες φαίνεται ενώ στις μέλισσες καλύπτεται από τρίχες. Ο χρωματισμός στις σφήκες είναι πολύ έντονος ενώ στις μέλισσες είναι σκουρόχρωμες γιατί το κίτρινο χρώμα καλύπτεται από τις σκούρες τρίχες. Στις σφήκες κατά την πτήση τα πόδια κρέμονται κάτω ενώ οι μέλισσες όταν πετάνε τα πόδια τους δεν φαίνονται. Άλλα χαρακτηριστικά είναι πως οι μέλισσες τρέφονται με νέκταρ και γύρη ανθέων ενώ οι σφήκες με καρπούς, κρέας, άλλα έντομα, σκουπίδια κλπ.

Σφήκες στην Ελλάδα

Οι σφήκες στην Ελλάδα έχουν τέσσερα βασικά είδη. Τα είδη αυτά έχουν υγειονομική και οικονομική σημασία κυρίως στα βιομηχανικά κτήρια.

• Η Κοινή σφήκα (Vespula-vulgaris)
• Η Γερμανική σφήκα (Vespula-germanica)

Οι εργάτριες σε αυτά τα δύο είδη του γένους Vespula μοιάζουν αρκετά και ο διαχωρισμός τους δεν είναι απαραίτητος αναφορικά με την καταπολέμηση. Υπάρχουν και άλλα 2 είδη σφηκών που μπορεί να προκαλέσουν όχληση σε οικιακό ή βιομηχανικό παραβάλλον όπως οι Σκούρκοι, τα Σερσέκια ή Σερσένια του γένους Vespa.

• H Ανατολίτικη σφήκα (Vespa-orientalis)
• Η Ευρωπαϊκή σφήκα (Vespa-crabro)

Οι σφήκες μπορεί να δημιουργήσουν έντονη όχληση στον άνθρωπο επιφέροντας τσιμπήματα με το κεντρί τους. Αν παρατηρήσετε δραστηριότητα σφηκών σε σμήνος να είστε πολύ προσεκτικοί γιατί το τσίμπημα της σφήκας συνοδεύεται με έκκριση δηλητηρίου που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην υγεία και αλλεργική αντίδραση.

Σφήκες βιολογικός κύκλος

Ο βιολογικός κύκλος των σφηκών είναι συγκεκριμένος. Οι σφήκες στην Ελλάδα έχουν εποχιακή δραστηριότητα. Την άνοιξη η βασίλισσα βγαίνει από τον λήθαργο (διαχείμαση). Ξεκινάει την κατασκευή της φωλιάς και εναποθέτει τα πρώτα αυγά. Οι φωλιές κατασκευάζονται σε σημεία με χαμηλή υγρασία (στεγνό χώμα, σκεπές κτηρίων κλπ.). Οι πρώτες εργάτριες αναπτύσσονται μερικές εβδομάδες αργότερα. Το καλοκαίρι οι εργάτριες συνεχίζουν την κατασκευή της φωλιάς και η βασίλισσα συνεχίζει να εναποθέτει νέα αυγά (15.000-30.000). Αναπτύσσονται νέες βασίλισσες (2.000) οι οποίες θα διαχειμάσουν και αρσενικά άτομα για να τις γονιμοποιήσουν. Το φθινόπωρο γίνεται το ζευγάρωμα των νέων βασιλισσών με τα αρσενικά άτομα. Η κοινωνική δομή της αποικίας διαλύεται. Το χειμώνα οι βασίλισσες διαχειμάζουν σε προστατευόμενες θέσεις. Όλες οι αρσενικές σφήκες και οι εργάτριες πεθαίνουν. Οι παλιές φωλιές δεν επαναχρησιμοποιούνται.

Σφήκες βιολογία

• Φωλιά σφήκας: Η φωλιά της σφήκας κατασκευάζεται από κομμάτια ξύλου που συλλέγονται από τις εργάτριες. Το ξύλο μασιέται και πολτοποιείται με την βοήθεια σίελου και δημιουργείται πολύ λεπτό χαρτί. Με το χαρτί οι σφήκες φτιάχνουν την φωλιά δημιουργώντας εξάγωνες κυψέλες. Οι κυψέλες ενώνονται σε οριζόντιες στρώσεις. Πολλές στρώσεις, οι οποίες περιβάλλονται από έναν χάρτινο φάκελο, μπορεί να βρεθούν σε μία φωλιά.
• Αυγά σφήκας: Τα αυγά της βασίλισσας εναποτίθενται ένα-ένα μέσα στις κυψέλες της φωλιάς. Τα αυγά εκκολάπτονται σε 3-5 ημέρες.
• Προνύμφη σφήκας: Η προνύμφες είναι άποδες και διαμορφώνονται σε νύμφες σε 6-15 ημέρες από την εκκόλαψη. Οι προνύμφες τρέφονται από τις σφήκες εργάτριες και με πολτό που εκκρίνεται από τα στοματικά μόρια των εργατριών.
• Νύμφη σφήκας: Οι προνύμφες νυμφώνονται μέσα στο κελί φτιάχνοντας μεταξωτό κάλυμμα-καπάκι. Η περίοδος της μεταμόρφωσης μέσα στο κελί μέχρι την έξοδο του ακμαίου είναι 8-16 ημέρες.
• Ενήλικη σφήκα: Η διάρκεια ενηλικίωσης της σφήκας από το αυγό έως το ακμαίο είναι 16-35 ημέρες. Τα πρώτα ενήλικα που γεννιούνται είναι εργάτριες που αναλαμβάνουν την περαιτέρω κατασκευή της φωλιάς, περιποίηση των προνυμφών και συλλογή τροφής.

Απεντόμωση για σφήκες

Η απεντόμωση για σφήκες ή καλύτερα ο έλεγχος του πληθυσμού των σφηκών γίνεται με πολλές μεθόδους. Πριν από την επιλογή της μεθόδου καταπολέμησης ή το συνδυασμό τους, θα πρέπει να γίνει προσεκτική επιθεώρηση του χώρου του πελάτη. Η επιθεώρηση έχει σκοπό τον εντοπισμό των φωλιών των σφηκών. Στην περίπτωση ενός οικιακού χώρου ο εντοπισμός της φωλιάς συνήθως είναι εύκολη υπόθεση. Στην περίπτωση όμως ενός βιομηχανικού κτηρίου ή μιας μεγάλης αποθήκης η επιθεώρηση είναι δύσκολη και απαιτεί σημαντική εμπειρία για το εντοπισμό του 100% των φωλιών.

Επιθεώρηση για σφήκες

Πριν από την επιθεώρηση σημειώνουμε σε μία κάτοψη του κτηρίου τα σημεία που εντοπίζεται η όχληση από παρουσία σφηκών. Αν γίνεται απεντόμωση σε πολυκατοικία θα πρέπει να επιθεωρούνται οι ταράτσες και οι φωταγωγοί. Επίσης σημειώνουμε όλες τις περιοχές που υπάρχουν σημεία τροφής όπως σημεία με νερό, μπάζα, σκουπίδια, κάδοι απορριμμάτων. Τα σημεία αυτά προτιμούνται συχνά και για την κατασκευή φωλιάς. Αυτές οι πληροφορίες θα μας βοηθήσουν στην τοποθέτηση παγίδων, την επιλογή σημείων για απεντόμωση με ψεκασμό και την εύρεση και μετέπειτα καταστροφή των φωλιών.

Στην συνέχεια κάνουμε προσεκτική επιθεώρηση στο εξωτερικό των κτηρίων προσέχοντας ιδιαίτερα τα παράθυρα και τις πόρτες από όπου οι σφήκες εισβάλουν στο εσωτερικό. Παρατηρώντας τις πτήσεις των σφηκών μπορούμε να οδηγηθούμε στο σημείο της φωλιάς. Σημειώνουμε στην κάτοψη τα σημεία όπου βρίσκονται οι φωλιές και τα σημεία που μπορούμε να τοποθετήσουμε παγίδες. Ακόμα επιθεωρούμε την περίμετρο του οικοπέδου για να βρούμε σημεία όπου μπορούμε να τοποθετήσουμε παγίδες για σφήκες όπως δένδρα, φράκτες, συρματόπλεγμα κλπ. Ανάλογα με το μέγεθος του κτηρίου – οικοπέδου και τον βαθμό της προσβολής υπολογίζουμε τον αριθμό των σφηκοπαγίδων που θα χρειαστούν.

Καταπολέμηση σφηκών

Υπάρχουν 5 μέθοδοι για την καταπολέμηση των σφηκών. Η χρήση σφηκοπαγίδων, η χρήση εντομοκτόνων με ψεκασμό, η καταστροφή των φωλιών, η χρήση ηλεκτρικών εντομοπαγίδων και η μόνωση των εγκαταστάσεων. Η μέγιστη προστασία των εγκαταστάσεων από τις σφήκες γίνεται από τον σωστό συνδυασμό όλων των μεθόδων καταπολέμησης.

Παγίδες για σφήκες

Οι παγίδες για σφήκες πρέπει να τοποθετούνται στα τέλη της άνοιξης όταν οι πρώτες εργάτριες αρχίζουν τις πτήσεις. Η ακριβής ημερομηνία διαφέρει ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες της εκάστοτε χρονιάς. Οι σφηκοπαγίδες έχουν συνήθως κίτρινο χρώμα, γεμίζονται με τροφοελκυστικό υγρό και έχουν μικρές οπές που επιτρέπουν την είσοδο των σφηκών αλλά δεν επιτρέπουν την έξοδό τους. Οι παγίδες για τις σφήκες πρέπει να τοποθετούνται στην περίμετρο των κτηρίων και ποτέ στο εσωτερικό τους. Οι παγίδες καλό είναι να τοποθετούνται σε ψηλά σημεία εκεί που παρατηρούνται πτήσεις σφηκών. Οι παγίδες καλό είναι να τοποθετούνται σε υπόστεγα ώστε να μην βρέχονται στην περίπτωση βροχής και να τις βλέπει όσο το δυνατόν λιγότερο απευθείας ο ήλιος.

Οι παγίδες θα πρέπει να επιθεωρούνται κάθε 45 ημέρες. Θα πρέπει να καθαρίζονται και να γίνεται αντικατάσταση του υγρού τροφοελκυστικού δολώματος που περιέχουν. Ανάλογα με την δραστηριότητα και τον πληθυσμό των σφηκών στον χώρο μπορούν οι παγίδες να αλλάζουν θέση ή να αυξηθούν σε αριθμό.Ανάλογα με το είδος της σφήκας που πρέπει να καταπολεμηθεί, το δόλωμα στην παγίδα θα πρέπει να περιέχει σάκχαρα εάν πρόκειται για τα είδη του γένους Vespula. Στα είδη του γένους Vespaτα δολώματα στις σφηκοπαγίδες θα πρέπει να περιέχουν πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης (κρέας ή ψάρι).

Ψεκασμός με εντομοκτόνα

Απεντόμωση για σφήκες με ψεκασμό εγκεκριμένων εντομοκτόνων σε συγκεκριμένα σημεία. Αν οι σφήκες έχουν εισβάλει στο εσωτερικό ενός κτηρίου μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα κατάλληλο εντομοκτόνο επαφής ψεκάζοντας τις επιφάνειες που κάθονται οι σφήκες. Με την απεντόμωση θα πετύχουμε γρήγορη κατάρριψη των εντόμων και θα δημιουργήσουμε προστασία σε περίπτωση μελλοντικής εισβολής. Ψεκασμός για την καταπολέμηση των σφηκών μπορεί να γίνει και σε εξωτερικούς χώρους σε σκουπίδια, κάδους απορριμμάτων και άλλες περιοχές που κατά την επιθεώρηση παρατηρήθηκε αυξημένος πληθυσμός σφηκών. Επίσης καλό είναι να γίνεται ψεκασμός περιμετρικά στις πόρτες και τα παράθυρα, γιατί αποτελούν σημεία εισόδου των σφηκών στο κτήριο.

Ηλεκτρικές Εντομοπαγίδες

Οι σφήκες προσελκύονται από την UV ακτινοβολία. Οι ηλεκτρικές εντομοπαγίδες με λάμπες UVπροτείνονται για την καταπολέμηση των σφηκών σε εσωτερικούς χώρους υγειονομικής σημασίας, όπως ξενοδοχεία, εστιατόρια και επαγγελματικούς χώρους που εφαρμόζονται οι κανόνες του HACCP. Η αποτελεσματικότητα των συσκευών εξαρτάται από την φωτεινότητα του χώρου και την ένταση των λαμπτήρων της ηλεκτρικής εντομοπαγίδας. Εάν εισβάλουν στο εσωτερικό κτηρίων με χαμηλό φωτισμό τότε η παγίδευσή τους μπορεί να γίνει με ηλεκτρικές εντομοπαγίδες τύπου απλίκας. Αν τα κτήρια είναι πολύ φωτεινά οι ηλεκτρικές εντομοπαγίδες θα συλλάβουν τις σφήκες το βράδυ όταν σβήνουν τα φώτα.

Καταστροφή των σφηκοφωλιών

Πριν πλησιάσετε μια σφηκοφωλιά φροντίστε να φοράτε τα κατάλληλα ρούχα προστασίας. Μπορεί αν υπάρχει σμήνος να χρειαστεί και έξτρα εξοπλισμός όπως π.χ. καπέλο μελισσοκόμου. Γενικά ο ψεκασμός μιας σφηκοφωλιάς με εντομοκτόνο γίνεται τις βραδινές ώρες ή πολύ νωρίς το πρωί όταν οι όλες οι σφήκες έχουν μαζευτεί στην φωλιά. Οι εργάτριες σφήκες κατά την διάρκεια της ημέρας βρίσκονται σε μεγάλο ποσοστό εκτός της φωλιάς για την συλλογή της τροφής. Αν γίνει καταστροφή της φωλιάς κατά την διάρκεια της ημέρας τότε οι σφήκες εργάτριες που βρίσκονται εκτός της φωλιάς μπορεί να γίνουν επιθετικές και να δημιουργήσουν έντονα προβλήματα. Σε περίπτωση χρήσης σκάλας και αν η φωλιά βρίσκεται σε ύψος άνω το 3 μέτρων θα πρέπει να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας. Αν η φωλιά βρίσκεται μέσα σε μεσοτοιχία (μεταξύ τοίχων, καμινάδων, καναλιών κλιματισμού) βρείτε τα σημεία εισόδου- εξόδου και σφραγίστε τα πριν από την απεντόμωση με ψεκασμό μέσα στη μεσοτοιχία.

Λόγοι αποτυχίας της καταπολέμησης των σφηκών

Η αποτυχία της καταπολέμησης των σφηκών συμβαίνει συχνά. Κυρίως όταν δεν χρησιμοποιείται κατάλληλο προσελκυστικό ή ο σωστός αριθμός σφηκοπαγίδων. Άλλοι λόγοι μπορεί να είναι:

• Έξαρση του πληθυσμού λόγω έντονης ζέστης την άνοιξη.
• Εάν στην περιοχή υπάρχει αρκετή τροφή για τις σφήκες αυτές μπορεί να έχουν αποστροφή προς τις παγίδες.
• Λανθασμένη επιλογή σημείων τοποθέτησης των σφηκοπαγίδων.
• Αποτυχία λόγω έλλειψης παγίδων στην περίφραξη του οικοπέδου.
• Αποτυχία λόγω της μη εύρεσης των φωλιών και καταστροφή τους.
• Μη αντικατάσταση των δολωμάτων εντός των σφηκοπαγίδων κάθε 45 ημέρες.

Γενικά δεν πρέπει να υποτιμήσουμε μία προσβολή από σφήκες, γιατί στον χώρο μπορεί να υπάρχουν περισσότερες από μία φωλιές.

Επίλογος

Εάν έχετε προβλήματα με σφήκες στο σπίτι ή την επιχείρησή σας και θέλετε επαγγελματική βοήθεια τότε μπορείτε να επικοινωνήσετε με μία πιστοποιημένη εταιρεία απολυμάνσεων όπως εμάς στην Trap. Συμπληρώστε την φόρμα αίτησης συνεργασίας και θα επικοινωνήσουμε άμεσα μαζί σας για να επιθεωρήσουμε τον χώρο σας και να σας δώσουμε μία οικονομική προσφορά χωρίς καμία υποχρέωση από μέρους σας. Εδώ μπορείτε να δείτε ενδεικτικές τιμές στις απολυμάνσεις-απεντομώσεις. Εάν έχετε απορίες στείλτε μου τις ερωτήσεις σας με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στο [email protected]  και θα επικοινωνήσω άμεσα μαζί σας. Για οποιαδήποτε πληροφορία ή διευκρίνιση για τις απεντομώσεις – μυοκτονίες μην διστάσετε να καλέσετε στο γραφείο μας τις καθημερινές 9:00 π.μ. – 5:00 μ.μ. στο τηλ. 210 2134450.

The post Σφήκες – Καταπολέμηση & Αντιμετώπιση appeared first on Trap.