"Ἔστι Δίκης ὀφθαλμός, ὅς τὰ πάνθ’ ὁρᾷ"

γράφει ο Θόδωρος Γιαχουστίδης(@PAOK1969)

Κούκου-τσα!

Αυτή είναι η όγδοη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί ο γεννημένος την 1η Ιουλίου του 1972 στο Μπρίστολ της Αγγλίας, Βρετανός σκηνοθέτης. Στις έξι από αυτές υπογράφει ή συνυπογράφει το σενάριο. Υπηρετεί πιστά το είδος των ταινιών τρόμου, με μοναδική εξαίρεση μια χριστουγεννιάτικη ταινία που γύρισε, με πρωταγωνιστή τον Jim Broadbent, το «Get Santa» (2014). Από τις ταινίες του η πιο γνωστή και πιο πετυχημένη είναι η δεύτερή του, η κωμωδία τρόμου «Θα σου κόψω το κεφάλι» (Severance, 2006), η μοναδική που είχε κινηματογραφική διανομή στην Ελλάδα, πριν από την εφετινή. Έχει ασχοληθεί και με την τηλεόραση, σκηνοθετώντας επεισόδια για σειρές όπως «Alex Rider», «Temple» και «Spy/ Master».

Η ταινία έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στις 9 Φεβρουαρίου τρέχοντος, όταν η πρώτη χώρα στην οποία άρχισε να προβάλλεται εμπορικά ήταν η Σλοβενία. Μια μέρα αργότερα άρχισε να προβάλλεται στις ΗΠΑ, τόσο σε μικρό αριθμό αιθουσών όσο και στο εξειδικευμένο κανάλι Shudder ως Video On Demand. Στις αρχές Μαρτίου προβλήθηκε στο κινηματογραφικό φεστιβάλ της Γλασκόβης στο Ηνωμένο Βασίλειο ενώ στις αρχές Ιουλίου θα συμμετέχει στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ φανταστικού κινηματογράφου του Νοσατέλ στην Ελβετία, όπου το βραβείο έχει το εντυπωσιακό όνομα Narcisse!

Η υπόθεση: Η Γκρέις, μια επιτυχημένη οφθαλμίατρος στο Λονδίνο, καλείται στη Μονή του Όρους του Σωτήρα, βαθιά στα Χάιλαντς της Σκωτίας, έπειτα από τον ξαφνικό και μυστηριώδη θάνατο του αδερφού της, ο οποίος ήταν ιερέας. Αρνούμενη να αποδεχτεί την επίσημη θέση του μοναστηριού ότι αυτοκτόνησε, και αποφασισμένη να ανακαλύψει τι πραγματικά του συνέβη, η Γκρέις ξεκινά τη δική της έρευνα για τον θάνατο του αδερφού της, ενώ οι μοναχές ετοιμάζουν μια τελετή καθαγιασμού για να εξαγνίσουν τον ιερό χώρο. Κατά τη διαδικασία αυτή, πέφτει αναπόφευκτα φως σε κάτι πολύ πιο σκοτεινό, το οποίο σχετίζεται με τα ξεχασμένα χρόνια της δικής της παιδικής ηλικίας, συνυφασμένο με το ιερό τάγμα του μοναστηριού και το μυστικό που είναι επιφορτισμένο να προστατεύει.

Η άποψή μας: Μου αρέσουν κάποιες συμπτώσεις που προκύπτουν ως συνέπεια του ελληνικού κινηματογραφικού προγραμματισμού. Την προηγούμενη βδομάδα πχ βγήκαν ταυτόχρονα δύο ταινίες στις οποίες συμμετείχε η Maribel Verdú. Αυτήν τη βδομάδα είναι η σειρά του Danny Huston, της γνωστής οικογενείας (πατέρας του ο τιτανομέγιστος John Huston και ετεροθαλής αδελφή του η Anjelica Huston) να τον δούμε σε δύο φιλμ. Πέρα από τούτη την ταινία, στην οποία υποδύεται τον Πατέρα Ρομέρο, έχει σημαντικό ρόλο και στην ταινία «Ντετέκτιβ Μάρλοου» του Neil Jordan. 

Επίσης, μένοντας στο επίπεδο των ηθοποιών, θα ήθελα με την ευκαιρία να δηλώσω τον θαυμασμό μου σε μια από τις πιο αδικημένες ηθοποιούς της γενιάς της, την πρωταγωνίστρια της ταινίας, Jena Malone. Μπορεί εδώ να μην δίνει την ερμηνεία της ζωής της, αλλά είναι σταθερά καλή σε ότι κι αν κάνει και οι επιλογές της είναι ιδιαίτερες, ξεκινώντας από την πρώτη σημαντική της κινηματογραφική παρουσία στην «Επαφή» ως νεαρή Jodie Foster (με την οποία μάλιστα την συνέκριναν υποκριτικά), σε ηλικία μόλις 13 ετών, έως το πέρασμά της στο εκπληκτικό «Donnie Darko», τη βασική της παρουσία στην τριλογία του «Hunger Games» και την εμφάνισή της σε ταινιάρες όπως τα «Neon Demon» και «Νυκτόβια πλάσματα». 

Μετά από αυτήν την εκτενή εισαγωγή – που με κάνει να δείχνω ότι προσπαθώ / και πετυχαίνω / να υπεκφεύγω – ας πούμε και δυο κουβέντες για την ταινία αυτή καθαυτή. Ανήκει σε εκείνο το υποείδος των ταινιών τρόμου, που έχουν να κάνουν με την Καθολική Εκκλησία, χωρίς όμως την παρουσία ξέρω 'γω του Σατανά per se ή εξορκισμών. Περισσότερο χρησιμοποιείται ο θρησκευτικός «μανδύας» για να στηθεί ένα ενδιαφέρον εν πολλοίς δοκίμιο σχετικά με τις έννοιες του Καλού και του Κακού. Το Καλό και το Κακό όπως το έχουμε στο μυαλό μας οι κοινοί θνητοί ανεξαρτήτως θρησκείας, το Καλό και το Κακό όπως το βιώνει και το ορίζει η εκάστοτε οργανωμένη θρησκεία και το Καλό και το Κακό έτσι όπως ερμηνεύεται από «εξτρεμιστικές» σέχτες, δόγματα, παραφυάδες. 

Οι μοναχές της κλειστής κοινότητας μόνο ως φανατικές μπορούν να ιδωθούν στο... μάτι του μέσου θεατή (pun intended) ενώ η Γκρέις της Malone είναι ο ορθολογιστής άνθρωπος που ψάχνει πάντα τη σχέση αιτίου – αιτιατού, χωρίς να ψάχνει απαντήσεις στο χώρο του μεταφυσικού. Μόνο που υπάρχει μια ενδιαφέρουσα διπλή ανατροπή. Η Γκρέις (καθόλου τυχαίο το όνομα) της Malone συναντά την Γκρέις της Kidman από το αριστουργηματικό «Dogville» (σημείωση: ναι, είμαστε εντελώς ψωνάρες όσοι γράφουμε για σινεμά και με το νου μας φτιάχνουμε συνδέσεις που μια χαρά μας κάθονται είτε αυτές υφίστανται είτε όχι – αλλά εδώ δεν μου το βγάζεις από το μυαλό πως αποτίνεται ένας φόρος τιμής) και από θύμα μετατρέπεται σε Τιμωρός. Ένας Τιμωρός όμως είναι Καλός ή Κακός; Κάποιος που θεραπεύει ανθρώπους, και δίνει Φως στους Τυφλούς είναι ο Άγγελος ή ο Διάβολος; 

Ωραιότατο το φινάλε, που δίνει επιπλέον στρώσεις ανάγνωσης για όσους θέλουν να εμβαθύνουν και μια χαρά σοκ σε όσους απλά πάνε στο σινεμά για το ποπκόρν. Αυτό, βέβαια, από μόνο του δεν αρκεί. Όπως δεν αρκούν ούτε η υποβλητική φωτογραφία και το έξυπνο στήσιμο ατμόσφαιρας. Η δράση κυλάει αργά και πρέπει να σκάψεις μέσα από πολύ κλισεδούρα και by the book συνταγή για να φτάσεις στον πυρήνα, που έχει κάτι. Σήκωνε περισσότερη δουλίτσα και σεναριακά και σκηνοθετικά. Κι έτσι όμως, δεν είναι του πεταματού.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 22 Ιουνίου 2023 από την Neo Films!