Zamek Książ to przepiękny i bardzo okazały obiekt, znajdujący się w granicach miasta Wałbrzycha. Któż go nie zna? Na popularności zyskał szczególnie wtedy, gdy zrobiło się głośno o złotym pociągu, ale Ci, co interesują się turystyką w Polsce, znają ten czarowny zamek od dawna! 

To największy zamek Dolnego Śląska i trzeci co do wielkości w całej Polsce, po zamku w Malborku i zamku królewskim na Wawelu. Nie dziwi więc wcale, że to jeden z najpopularniejszych zamków w naszym kraju. Cudna jest jego okolica, w której można spędzić cały dzień pełen atrakcji i uroku, ale dodatkowym atutem jest fakt, że spore fragmenty tej starej warowni udostępnione są dla turystów. Zobaczysz tu unikatowe, barokowe komnaty pałacowe i fantastyczny ogród. 

Wizyta na Zamku Książ pozostawia niezatarte wrażenia i wspomnienia, wiem to z własnego doświadczenia i polecam zaplanować tutaj kilka dobrych godzin, by poza zamkiem chociaż zajrzeć do magicznego Książańskiego Parku Krajobrazowego, otaczającego zamek!

Zwiedzanie Zamku Książ

Zamek Książ to jeden z najciekawszych, a nawet śmiem twierdzić najciekawszy element Szlaku Zamków Piastowskich. Prócz luksusowego Hotelu Książ na zwiedzających czekają tutaj 3 warianty trasy turystycznej po okazałych komnatach i podziemiach, a także wspaniałych ogrodach z tarasami. Koniecznie trzeba obejść zamek dookoła, bo pozwala to podziwiać śliczną bryłę z różnych perspektyw, wśród bujnej roślinności.

Komnaty zamkowe

Te zachwycają, więc koniecznie je odwiedź! Kilka jest szczególnie pięknych, w tym najbardziej okazała i zdobna Sala Maksymiliana, na wzór której później wykonano słynną Salę Lustrzaną w Zamku w Pszczynie. Olbrzymie okna Sali Maksymiliana widać już dobrze z zewnątrz, w nowszej fasadzie zamku. Tutaj możesz poczuć się naprawdę mały, przy okazałości, wysokości i majestatyczności tej komnaty! O ile przez niektóre komnaty turyści przechodzą niespiesznie, to w Sali Maksymiliana wszyscy zwiedzający zatrzymywali się na dłużej, wpatrując się w liczne i zachwycające detale zdobiące jej wnętrze.

Na podstawowej trasie zwiedzania są też inne okazałe sale: piękna Sala Złota z granatowymi dodatkami, Salon Biały z zielonymi meblami czy Salon Orientalny. Bardzo klimatyczny jest Hol Myśliwski wraz z Czarnym Dziedzińcem, Sala Rycerska czy Sala Konrada zwana niegdyś małą salą balową. Do zwiedzania udostępnione zostało również III piętro Zamku Książ, gdzie znajdują się nowe eskpozycje zamkowe. 

Co ciekawe, meble na wystawach są autentyczne, pochodzą z epoki, z XVIII i XIX wieku. Na trasie zwiedzania zobaczyliśmy też sporo historycznych zdjęć, zarówno samego zamku, jak i jej arystokratycznych właścicieli.

Sala kinowa i Festiwal Kwiatów

Niedawno też wyremontowano na zamku Książ salę kinową, gdzie turyści zapraszani są podczas eventów, np. w czasie popularnego tutaj Festiwalu Kwiatów, który odbywa się w maju i podobno przyciąga wielkie tłumy zwiedzających. A prezentowane kwiaty długo jeszcze później zdobią zamkowe komnaty. 

Gabinet Daisy

Mieliśmy też niecodzienną okazję wejść do gabinetu Daisy, który na co dzień jest wyłączony z trasy zwiedzania. To bardzo urokliwe miejsce, z cudnymi fotelami w kolorze funkcji, a może purpury. Aż chce się na nich usiąść! Z gabinetu roztacza się śliczny widok na Książański Park Krajobrazowy. Księżna lubiła w nim malować czy pisać swoje pamiętniki. Nie dziwię się wcale, że to ulubiony zakątek księżnej. Pomieszczenie jest niewielkie, za to bardzo klimatyczne i z fantastycznym widokiem na rozległą, zieloną okolicę. Może wtedy nie było to nic dziwnego, dziś zachwyca taka wielka połać nie ruszonego, zielonego, dziewiczego niemal krajobrazu. A wiemy, że faktycznie tak trochę jest, bo polityka zarządcy Parku jest właśnie taka, żeby natura sama tu o sobie decydowała i nie ingeruje się tu w nią, o ile nie zagraża to ludziom, toteż można zobaczyć tu sporo powalonych drzew, którymi rządzą prawa natury.

Tarasy wokół zamku

A po zakończeniu zwiedzania wnętrz zamku w sezonie letnim można albo kontynuować podziwianie wnętrz, ale już bez audioprzewodnika, albo wyjść na tarasy wokół zamku. Polecam ten spacer na zewnątrz, bowiem ogrody przy zamku Książ są śliczne, pełne kwiecia i fontann. Ścieżka wokół zamku doprowadzi nas do Podziemi zamku.

Zwiedzanie nocne zamku Książ

Ten popularny obiekt nie zamyka się tylko na dzienne zwiedzanie, ale zaprasza też na bardziej tajemnicze i klimatyczne zwiedzanie nocne, które trwa około 90 minut. Turyści ruszają wówczas z przewodnikiem w podróż przez mroczne korytarze, tylko ze światłem lampy w rękach. Poza tym, że wejdziesz do najciekawszych komnat zamkowych znanych z dziennego zwiedzania, będziesz miał wyjątkową okazję, przejść przez nieudostępnione normalnie korytarze i schody, a także m.in. dawne Hochbergowskie piwnice. Towarzyszą temu opowieści o przerażających i nieznanych historiach związanych z Książem i inne nadprzyrodzone zdarzenia.

Historia Zamku Książ

Piastowskie początki tej uroczej warowni sięgają już roku 1288, kiedy to książę świdnicko-jaworski Bolko I Surowy rozpoczął jej budowę w miejscu wcześniejszego grodu. Później zamek Książ przechodził w ręce czeskie i węgierskie, by ostatecznie powrócić we władanie polskie. Zdecydowanie największy wpływ na wygląd dzisiejszej budowli miała słynna rodzina Hochbergów, która zarządzała zamkiem przez ponad 400 lat. A najbardziej znaczącym małżeństwem dla zamku Książ z tego rodu był oczywiście Hans Heinrich XV ze swą piękną i sławną żoną Daisy (Maria Teresa Oliwia Hochberg von Pless). Podobnie, jak inni jego przodkowie z linii Hochberg von Pless, byli właścicielami również zamku w Pszczynie na Górnym Śląsku, ale słynna Daisy właśnie zamek w Książu pokochała bardziej i znacznie więcej czasu w nim spędzała. Tutaj aranżowała nie tylko wnętrza, ale również tarasy i ogrody, które są wspaniałym połączeniem porządku francuskich ogrodów, np. z równiutko poprzycinanymi bukszpanami i chaosu parku angielskiego. Przechodzą one płynnie w Książański Park Krajobrazowy, dobrze widoczny z okien zamku.

Atrakcje wokół zamku Książ

Nie tylko sam zamek Książ jest tutaj warty odwiedzenia, cała okolica potrafi zachwycić, o każdej porze roku. Wokół zamku pełno jest zieleni, a wśród tej zieleni ukryły się liczne ciekawostki. Najpierw je wymienię, a później opiszę nieco dokładniej, klikając w niebieski link dowiesz się jeszcze więcej szczegółów. Na dole artykułu pokazany jest zamek Książ na mapie. Poznaj atrakcje wokół zamku Książ!

1. Podziemia zamku Książ

Nowinką na zamku Książ jest podziemna trasa turystyczna, wiodąca przez tunel wydrążony na głębokości 50 metrów pod zamkiem, a trasa ma około 0,5 km długości. Prowadzi przez betonowy tunel, gdzie indziej znów korytarz wydrążony jest w surowej skale. Na boki odchodzą boczne komory bunkra. Trasa turystyczna wiedzie wzdłuż tarasów, w kierunku zamku, tunele odkryto podczas poszukiwań podziemnego dworca kolejowego i słynnego złotego pociągu. Podziemia powstały dla Hitlera w czasie II wojny światowej. Prace zaczęły się w 1944 roku, kiedy zamek Książ przejęła paramilitarna organizacja „Todt". Wtedy wysiedlono mieszkańców, w tym Daisy - ostatnią księżną na zamku. Sale zaadaptowano na potrzeby wojska, a pod Dziedzińcem Honorowym wykuwano i betonowano potężne tunele. Hitlerowcy potrzebowali pracowników, więc wykorzystali więźniów z pobliskiego obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. W maju 1944 roku powstał tu AL Fürstenstein - Obóz Pracy Książ. Prac nigdy nie dokończono, zanim wkroczyła tu Armia Czerwona, tunele zamaskowano albo wysadzono w powietrze.

2. Ogrody Świateł w Zamku Książ

Od kilku już lat na terenie zamkowych ogrodów w sezonie zimowym rozbłyskają światełka i rozpoczyna się zimowa magia! Zachwycające zamkowe ogrody przemieniają się wówczas w książęcy bal, z pięknymi świetlnymi fontannami, pawiami i innymi niespodziankami, a do tego tarasy północne zapraszają na świetlną trasę "Średniowieczny Książ" z rycerzami, tarczami, pochodniami i zjawami. Zaskoczy Cię animacja - Turniej rycerski. Światełkami rozbłyska też w tym czasie wałbrzyska Palmiarnia z egzotycznym światem zwierząt, czekają żółwie, kolorowe rybki, papugi, flamingi, małpy a nawet wielka żyrafa!

3. Książański Park Krajobrazowy

Piękne, malownicze, zielone, rozległe otoczenie zamku Książ objęto ochroną w postaci Książańskiego Parku Krajobrazowego, obfitującego w pomniki przyrody, głównie cisy. Najbardziej znanym jest tu Cis Bolko. Polityka Parku jest taka, aby jak najmniej ingerować w przyrodę. Powalone drzewa, jeśli tylko nie zagrażają bezpieczeństwu ludzi, pozostawia się same sobie, by natura sama sobie z tym radziła. Tym sposobem sporo tu wiatrołomów, które sprawiają wrażenie, że jest się w dziewiczych lasach :) Bardzo efektowne są tutaj przełomy rzek Pełcznica i Szczawnik, ujęte w rezerwat. Polecam spacer szlakiem zielonym właśnie nad przełom Pełcznicy, którym można dojść wśród skałek i przyrody ożywionej do ruin zamku Stary Książ.

4. Punkt Widokowy na Zamek Książ

Będąc w Książańskim Parku Krajobrazowym warto też wstąpić na punkt widokowy, położony kilkaset metrów od zamku, przy czerwonym szlaku. Wspaniale widać z niego zamek Książ, budynek bramny i całą jego zieloną okolicę.

5. Mauzoleum Hochbergów

W Książańskim Parku Krajobrazowym, około 500 metrów od zamku i 200 metrów od parkingu, udostępnione jest odpłatnie Mauzoleum Hochbergów. Umiejscowione jest na tzw. Topolowej Górce, na południowy wschód od zamku, przy południowej bramie Parku. Budowla powstała w 1734 roku jako Pawilon Letni i miejsca widokowe. 

Dopiero w 1883 roku tzw. belweder został przekształcony w Mauzoleum Hochbergów. Jako pierwsza w grobowej kaplicy spoczęła bezimienna córeczka ostatnich arystokratycznych właścicieli zamku - Księżnej Daisy oraz Jana Henryka XV. Potem spoczęli tu Jan Henryk XI, jego dwie żony oraz słynna Daisy von Pless. 

Gdy na te ziemie w 1945 roku wkroczyli Sowieci, służący Hochbergów wyniósł stąd ciała, ale nie ma pewności dokąd. Mimo to Mauzoleum jest piękne i warte zobaczenia, zwłaszcza podziemna krypta, oryginalnie doświetlona 9. szklanymi świetlikami. Nadal widoczne są tu sarkofagi arystokratycznych właścicieli zamku, choć pozostają puste.

6. Zamek Stary Książ

To ruiny XVIII-wiecznego zamku, wybudowanego przez księcia Jana Henryka VI Hochberg. Wzorował się na romantycznych, gotyckich zamkach, co było w ówczesnej modzie. Od początku był to zamek do podejmowania gości i odprawiania zabaw. Mieściła się tu gospoda i pokoje gościnne. Z zamku Książ wiodły tu romantyczne mostki.

Kres budowli przyniósł rok 1945 i wojska radzieckie, które spaliły zamek. Odtąd pozostaje w ruinie, ale bardzo malowniczej. Można tu dojść ciekawym i pięknym szlakiem zielonym spod zamku Książ, w niecałą godzinkę.

7. Palmiarnia w Lubiechowie

A jeśli lubisz przyrodę, to warto też wybrać się w ramach jednego biletu z zamkiem do historycznej Palmiarni w pobliskim Lubiechowie. Znajduje się przy ulicy Wrocławskiej 158 i jest jednym z najstarszych obiektów tego typu w Polsce, pochodzi z początku XX wieku, a dokładniej z lat 1911-14. Wybudowano ją z polecenia Henryka XV von Pless - pana na zamku Książ z rodu Hochbergów, który chciał stworzyć to cudo dla swej małżonki - Marii Teresie Cornwallis - West, zwanej Daisy - wielkiej miłośniczki pięknych kwiatów i oryginalnych roślin. Mówi się, że tym samym podarował jej największy na świecie bukiet kwiatów :) 

Książę do budowy kaskad i tuneli w Palmiarni kazał przywieźć z Sycylii 7 wagonów kolejowych wypełnionych zastygłą lawą wulkaniczną z Etny. Palmiarnia przez cały rok była dla zamku źródłem świeżych kwiatów, owoców i warzyw. Banany, winogrona, pomarańcze, pomidory, kalafiory czy zioła. To wszystko Daisy i wszyscy mieszkańcy zamku mieli przez cały rok! Dbano też wyjątkowo o rosarium. Liczni ogrodnicy sprowadzeni z Anglii starannie troszczyli się o całą Palmiarnię. Ale to niemiecki ogrodnik Peter Lambert wyhodował jeszcze w 1911 roku na cześć Daisy różę o śnieżnobiałych kwiatkach, nazwaną różą Księżnej Pszczyńskiej. 

Palmiarnia już za czasów Daisy była dostępna dla zwiedzających i jest tak do dziś. Zachwycaliśmy się jej urokiem. Poza historyczną częścią kryje też modne scenerie, idealne do zdjęć. W Palmiarni czeka też kawiarnia.

W samym Wałbrzychu natomiast koniecznie zajrzyj do Starej Kopalni oraz do Muzeum Porcelany, zaś w okolicy czeka wieża widokowa na Borowej.

Gdzie zjeść i spać na Zamku Książ?

W kompleksie Zamku Książ czekają na Ciebie punkty gastronomiczne, bo jest tutaj co zwiedzać i spacerowanie potrafi zmęczyć i sprawić, że zgłodniejesz. Za budynkiem bramnym, na terenie zamku skręć w prawo i zejdź na dół, gdzie na obu poziomach czekają na Ciebie bary z dobrym jedzeniem. My jedliśmy w Starej Kuźni, na najniższym poziomie, koło wejścia do Podziemi. Burgery były bardzo smaczne i bogate w warzywa.

Na miejscu, w pałacowych oficynach można też przenocować, w Hotelu Książ.

Zobacz nasz ranking: Najpiękniejsze zamki w Polsce z Zamkiem Książ

Film o Zamku Książ

Na zamku Książ byliśmy już kilka razy zobacz nasze filmy o tej warowni.