Doznala sam novo značenje reči ANO!
Na grčkom - GORNJI.
Na slovačkom - DA.
Moj muž Slovak i ja u Solunu, brzo smo se složili:
"Idemo u Ano? " - pitam ja.
"Ano" - odgovara on.

 
Ano poli - Gornji grad

Vatra koja ja 1917. gutala Solun, ustuknula je kod Gornjeg grada, pred pramajkom Vizantijom:
- Manastirom Vlatadon (14. vek), darodavac carica Ana Savojska (1306 - 1360), zamonašena u Solunu.
- Zidinama Eptapirgiona, cara Teodosije I (347 - 395), tvorca "Solunskog edikta".
- vizantijskim kupatilom (12.vek) najočuvanijim u Grčkoj.
Danju Ano poli deluje pitomo, pitoma bež na bivšoj rezidenciji turskog perfekta (Centar za nacionalne i religijske studije), dok se noću po Ano poliju muvaju aveti, ispreči se neuknjižena slepa ulica ili "galopira" konj Muse babe kraj njegovog turbeta.

Centar za nacionalne i religijske studije

Grci su izmislili demokratiju i staraju se o kućama - muzejima, oca moderne Turske, Mustafe Kemala - Solun i oca modernog Egipta, Muhameda Alija - Kavala, iako su "očevi" podrivali grčke interese.


Od 1490. god, 20 000 Jevreja, Sefarda prognanih iz Španije pristižu u Solun.
Grad čiji je osnivač Grk, kralj Kasandar (350. - 297. pne)  okupiran 500 godina od Turaka, imao je španski nadimak Madre de Israel (majka Izraela) i najbrojniju jevrejsku zajednicu na svetu!

Ali!
Ali, fundamentalni Solun pruža svoj nevidljivi prst ka Srbiji.
U širem centru Soluna je Srpsko vojničko groblje Zejtinlik, gde počivaju najčasniji vojnici ikada.
U Solunu je streljan srpski obaveštajac Dragutin Dimitrijević (od Dimitrije) Apis koji je mogao kao bik rogom, da razbuca svaku monarhiju.
U Ano poliju za crkvu Sveti Nikola Orfanos i njene raskošne freske, srpski kralj Milutin (1253 - 1321) je slao srebrnjake.
Kada je rimski tetrah Galerije (250 - 311) naručio sebi palatu, hajde da prebrine brigu, naručio je i mauzolej - Rotondu.
Od palate potrajao je samo luk (Kamara) , sa detaljima borbe između Rimljana i Persijanaca.

I Rotonda.
Masivna i cilindrična sa zidovima debljine 6m, ona se ruga zemljotresima.

 

Galerija, na majku, ljutog neznabožca, uzrujalo je hrišćanstvo, te je preduhitrio Konstantina Velikog i 30. aprila 311. god. doneo edikt tolerancije.
Umro je 5. maja iste godine a sahranjen u Feliks Romulijani, svojoj drugoj kući u Srbiji. Dva cara sa prostora Srbije, Galerije i Konstantin "oslobodila" su hrišćane!
Rotonda je čamila prazna do kraja 4.veka, kada je Teodosije I, ulepšava mozaicima i otvara kao crkvu. Kasnije je primala muslimane kao džamija, pa opet pravoslavce kao crkva Sveti Đorđe.



Najstarija zgrada u Solunu ili najstarija crkva na svetu, svejedno, Rotonda neuništiva je - Solun!

Zaštitnik Soluna
Sveti Dimitrije rođen u Solunu 270. god. bio je carski namesnik. Umesto da goni vernike, on je prenosio reč Gospodnju. Godine 306, Dimitrija su izboli kopljima dok se molio u tamnici ispod crkve Sveti Dimitrije.
Rimski beležnici iz Sirmiuma ( Sremska Mitrovica (od Dimitrije), Srbija), nisu smeli da budu aljkavi, ne u Sirmiumu, prestonici Rimskog carstva, a zabeležili su : đakonu Dimitriju, rođenom 270. god. u Sirmiumu, odrubljena je glava na Artemidinom mostu preko reke Save, 304. god. da bi se zastrašili hrišćani. Crkvu Svetog Dimitrija Sirmijumskog uništili su Huni.
Braća blizanci? Duhovni dvojnici? Isti svetac?

Crkva Sveti Dimitrije

Uz solunsku deonicu druma Via Egnatia su rimska fontana iz 4.veka, turski Bey hamam (15.vek) i rimska Agora (1.vek).

Rimska fontana

Hamam bey

Agora

Od Agore sjurili smo se do Aristotela da ga uhvatimo za veliki prst leve noge, jer taj prst emituje Aristotelovo znanje i tako se "turbo" opametimo.

Sultan Abdul Hamid II 1883 god. izbeleo je crvene fleke na Beloj kuli, ne mora svi da znaju da je bila zatvor i klaonica.

Bela kula

Jedan suncobran a toliko Zongolpulosovih kišobrana.

Kod Aleksandra Velikog i Bukefala, stavljam slušalice u uši i puštam Vangelisa...

I Aleksandar silazi sa konja, grli učitelja Aristotela, polusestru Tesaloniki i zeta Kasandra.
Sagapo Ellada!