Διόνυσος, ὁ νοῦς τῆς ἐγκόσμιας ψυχῆς
Evangelos Ziamos, Facebook
Ἐλαφηβολιώνος 10 ἕως 17 Ἐλαφηβολιώνος 4ον ἔτος ἐξ 699ης Ὀλυμπιάδος, σελήνης μεσούσης, ἀπό τήν δύσιν ἡλίου τῆς 23/03/2021 ἕως τήν δύσιν ἡλίου τῆς 31/03/2021 ἐτελοῦντο τά «Διονύσια τὰ Ἀστικά».
Related Articles
Ἡ προσοχή μας μέ τήν παροῦσα ἐργασία θά ἑστιασθεῖ σέ μία ἐσωτερική ὀπτική περί Βακχικῶν Μυστηρίων καί ὄχι σέ μία γενική, τύπου λαϊκῆς πανηγύρεως ἐξήγηση, περί τῶν Ἀστικῶν Διονυσίων.
«εἶναι ἡ ἀνθρώπινη ψυχὴ διαμελιζομένη ὑπὸ τῶν παθῶν, τὰ δὲ τμήματα τοῦ σώματος τοῦ Βάκχου, συγκεντρούμενα ὑπὸ τοῦ Ἀπόλλωνος, εἶναι τὸ σύμβολον τῆς μεταστάσεως ἀπὸ τὸν ταραχώδη βίον τῶν παθῶν, εἰς τὸν μοναδικὸν καὶ ἁπλοῦν βίον τῆς νοήσεως».
Ὀρφικός ὕμνος Διονύσου θυμίαμα στύρακα
Κικλήσκω Διόνυσον ἐρίβρομον, εὐαστῆρα,
πρωτόγονον, διφυῆ, τρίγονον, Βακχεῖον ἄνακτα,
ἄγριον, ἄρρητον, κρύφιον, δικέρωτα, δίμορφον,
κισσόβρυον, ταυρωπόν, Ἀρήϊον, εὔιον, ἁγνόν,
ὠμάδιον, τριετῆ, βοτρυηφόρον, ἐρνεσίπεπλον.
Εὐβουλεῦ, πολύβουλε, Διὸς καὶ Περσεφονείης
ἀρρήτοις λέκτροισι τεκνωθείς, ἄμβροτε δαῖμον∙
κλῦθι, μάκαρ, φωνῆς, ἡδὺς δ’ ἐπίπνευσον ἀμεμ[φ]ής
εὐμενὲς ἦτορ ἔχων, σὺν ἐυζώνοισι τιθήναις.
Οἱ μύθοι ἐξαπατοῦν τοὺς πολλοὺς καὶ τοὺς ἀνόητους ἀπὸ ἄγνοια τῶν ἀπόρρητων νοημάτων ποὺ ἐμπεριέχονται σὲ αὐτούς, ἐνῶ στοὺς σοφοὺς ὑποδεικνύουν κάποια θαυμαστὰ νοήματα.
Οἱ ἱερὲς τελετὲς τοῦ Διονύσου συστάθηκαν ἀπὸ τὸν Ὀρφέα, σύμφωνα μὲ τὴν ἀκόλουθη ἀπόκρυφη ἀφήγηση. Ὁ Διόνυσος, ἢ Βάκχος, παιδὶ ἀκόμα, ἐνεπλάκη μὲ τοὺς Τιτᾶνες, μέσω τῶν τεχνασμάτων τῆς Ἥρας, σὲ διάφορα παίγνια, τὰ ὁποῖα αὐτὴ τὴν περίοδο τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου τόσο ἔντονα γοητεύουν· μεταξὺ ὅλων, ἦταν ἰδιαίτερα γοητευμένος μὲ τὸ νὰ βλέπει τὴν εἰκόνα του στὸν καθρέπτη· κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ αὐτοθαυμασμοῦ του, σχίζεται οἰκτρὰ σὲ ἑπτὰ τεμάχια ἀπὸ τοὺς Τιτάνες· οἱ ὁποίοι, δὲν μένουν ἱκανοποιημένοι μὲ τόση βαναυσότητα καὶ συνεχίζουν, βράζουν πρῶτα τὰ μέλη του σὲ νερὸ καὶ στὴ συνέχεια τὰ ψήνουν στὸ πῦρ. Ἐνῶ δοκίμαζαν τὴν σάρκα του μέ τά πρόσωπά τους ἀσβεστωμένα κατάλληλα, ὁ καπνὸς τραβᾶ τὴν προσοχὴ τοῦ Διὸς ὁ ὁποῖος ἀντιλαμβάνεται τὴν σκληρότητα τῆς πράξης καὶ ἐκσφενδονίζει τὸν κεραυνό του στοὺς Τιτάνες· θέτει τὰ μέλη τοῦ Διονύσου στὴν διάθεση τοῦ Ἀπόλλωνα, ἀδελφοῦ του Βάκχου, ἔτσι ὥστε αὐτὰ νὰ ἐνταφιαστοῦν σωστά. Ἔτσι ἔγινε καὶ (ἡ καρδιὰ τοῦ Διονύσου τοὺς διέφυγε κατὰ τόν διαμελισμό, ἁρπάχτηκε ἀπὸ τὴν Παλλάδα καὶ παραδόθηκε εἰς τὸν ἄρχοντα τοῦ Ὀλύμπου). Ἡ ἱερά αὐτή καρδία, κατέστη ἡ ἀπαρχὴ μιᾶς ἄλλης ζωῆς καὶ ἑνός νέου Διονύσου, τοῦ Ἐλευθερέως, υἱοῦ τῆς Σεμέλης.
Διά τον Ίουλιανόν, Βασ. Ήλ. 12, δ, Βάκχος-Διόνυσος εἶναι ἡ ἀρχή τῆς παραγωγικῆς καί διασπάρτου δυνάμεως. «Ὁ Διόνυσος, κατασπαρασσόμενος ὑπὸ τῶν Τιτάνων», λέγει ἑπίσης ὁ Ὀλυμπιόδωρος, «εἶναι ἡ ἀνθρώπινη ψυχὴ διαμελιζομένη ὑπὸ τῶν παθῶν, τὰ δὲ τμήματα τοῦ σώματος τοῦ Βάκχου, συγκεντρούμενα ὑπὸ τοῦ Ἀπόλλωνος, εἶναι τὸ σύμβολον τῆς μεταστάσεως ἀπὸ τὸν ταραχώδη βίον τῶν παθῶν, εἰς τὸν μοναδικὸν καὶ ἁπλοῦν βίον τῆς νοήσεως». Ἐπίσης, λέγοντας καρδιὰ ἐννοοῦμε καί τὸν ὑψηλότερο νοῦ / ἄνθος τοῦ νοῦ· μία νέα ἀναγέννηση τοῦ Διονύσου προέκυψε καὶ ξανὰ ἐγκαταστάθηκε στὸν ἄχραντο βίο καὶ τὴν ἀκεραιότητά του, κατόπιν μείχθηκε μὲ τὸ σύνολο τῶν θεῶν. Ἐν τῷ μεταξύ, ἀπὸ τὶς ἐκπνοὲς ποὺ σχηματίστηκαν ἀπὸ τὶς στάχτες τῶν Τιτάνων, δημιουργήθηκε ἡ ἀνθρωπότητα.
Προκειμένου νὰ κατανοήσουμε σωστὰ τὸ μυστικὸ νόημα αὐτῆς τῆς ἀφήγησης, ὅτι «ὅλοι οἱ μύθοι ποὺ ἀνήκουν σὲ μυστηριακὲς τελετὲς εἶναι τὸ μικτὸ εἶδος»: καί, κατὰ συνέπεια, ὁ παρὼν μύθος, καθὼς καὶ τῆς Περσεφόνης, θὰ πρέπει κατὰ ἕνα μέρος νὰ ἔχει σχέση μὲ τοὺς θεοὺς καὶ κατὰ ἄλλο μὲ τὴν ἀνθρώπινη ψυχή, ὅπως ἡ παρακάτω ἐργασία θὰ μᾶς ἀποκαλύψει.
Κατ’ ἀρχάς, ὁ Διόνυσος, ἢ Βάκχος, σύμφωνα μὲ τὴν ὑψηλότερη κατάσταση αὐτῆς τῆς θεότητας, συσχετίζεται μὲ τὸν νοῦ τῆς ἐγκόσμιας ψυχῆς· Τὰ παίγνια τοῦ Διονύσου εἶναι οἱ δυνάμεις, ἐνέργειες καὶ ἡ κτίσις τοῦ κόσμου. Ὑπάρχουν διάφορα ἐπίπεδα τοῦ θεοῦ, ἢ Βάκχου, ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὴν οὐσία του. Ἀπὸ τοὺς Τιτᾶνες κατανοοῦμε τοὺς ἐγκόσμιους θεούς, τῶν ὁποίων ὁ Βάκχος εἶναι ἡ κορυφή: ὁ Ζεύς, ὁ Δημιουργός, ἢ ποιητής τοῦ κόσμου: ὁ Ἀπόλλων, ὁ θεὸς τοῦ Ἥλιου, ὁ ὁποῖος ἔχει μία ἐγκόσμια καὶ ὑπερκόσμια ὑπόσταση, ἀπὸ τὸν ὁποῖον ὁ κόσμος ὁριοθετεῖται μὲ συμμετρία καὶ συναίνεση, μέσω ἄρρηκτων λόγων καὶ ἁρμονικῶν δυνάμεων: καί, τέλος, ἡ Ἀθηνᾶ ποὺ πρέπει νὰ κατανοήσουμε ὅτι εἶναι ἡ πηγαῖα, νοερή, αὐτοκρατορική, προνοητικὴ καὶ θεόσταλτη θεότητα, ποὺ φρουρεῖ καὶ διατηρεῖ ὅλες τίς ἐνδιάμεσες ζωὲς σὲ ἀμετάβλητη κατάσταση, μέσω τῆς νοημοσύνης καὶ τῆς αὐτοενεργοποιούσης ζωῆς καὶ μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο τὶς διατηρεῖ ἀπὸ τὴν μόλυνση τῆς ὕλης.
Ἀπὸ τὴν παιδαριώδη κατάσταση τοῦ Βάκχου κατὰ τὴν περίοδο τοῦ τεμαχισμοῦ του, ἡ ἀνθοῦσα κατάσταση τῆς νοερῆς φύσης ὑπονοεῖται. Δεδομένου ὅτι, σύμφωνα μὲ τὴν Ὀρφικὴ θεολογία, οἱ ψυχές, ἐνῶ εἶναι ὑπὸ τὴν ἐξουσία τοῦ Κρόνου, ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ ἀμόλυντος (ἀμέθεκτος) νοῦς, ἀντὶ νὰ προβοῦν, ὅπως τώρα, ἀπὸ τὴν νεότητα στὴν γεροντικὴ ἡλικία, ὁδηγοῦνται ἐκ τῶν προτέρων σὲ μία ὀπισθοδρομικὴ ἐκπόρευση ἀπὸ τὴν γεροντικὴ στὴν νεότητα. Τὰ τεχνάσματα ποὺ χρησιμοποιοῦνται ἀπὸ τοὺς Τιτάνες, προκειμένου νὰ παγιδεύσουν τὸν Διόνυσο εἶναι συμβολικά, εἶναι οἱ φαινομενικὲς καὶ διαιρετὲς ἐνέργειες τῶν ἐγκόσμιων θεῶν, μὲ τὴν μέθεξη τῶν ὁποίων ὁ νοῦς τοῦ Βάκχου διαμελίζεται: ἀπὸ τὸν καθρέπτη πρέπει νὰ κατανοήσουμε, στὴ γλώσσα τοῦ Πρόκλου, τὴν ἀδεξιότητα τοῦ κόσμου νὰ λάβει τὴν πληρότητα τῆς νοερῆς τελειότητας· ἀλλὰ ἡ συμβολικὴ ἔννοια τοῦ τεμαχισμοῦ του, (μέσω τῶν τεχνασμάτων τῆς Ἥρας) καὶ ἡ ἐπακόλουθη τιμωρία τῶν Τιτάνων, ξεδιπλώνεται μὲ ὡραιότατο τρόπο ἀπὸ τὸν Ὀλυμπιόδωρο, στὰ σχόλιά του στὸν «Φαίδωνα» τοῦ Πλάτωνα, λέει:
«Ὁ Νοῦς (Ἰδέα)», ἀπὸ αὐτὸ ποὺ εἶναι ἑνιαῖο ἀποπτερώνεται, διαμελίζεται καὶ διασπείρεται σὲ γεννήσεις· καὶ ὁ Διόνυσος εἶναι ἡ μονάδα τῶν Τιτάνων. Ὅμως ὁ τεμαχισμὸς του λέγεται ὅτι θὰ πραγματοποιηθεῖ μέσα ἀπὸ τὰ στρατηγήματα τῆς Ἥρας, ἐπειδὴ αὐτὴ εἶναι ἡ θεὰ κηδεμόνας τῆς ἐλεγκτικῆς κίνησης καὶ τῆς προόδου· μὲ τὴ ἀφήγηση, στὴν Ἰλιάδα, ἡ Ἥρα ἀενάως ξεσηκώνει καὶ διεγείρει τὸν Δία μὲ προνοητικὲς ἐνέργειες γιὰ δευτερογενῆ ἐνδιαφέροντα: καί, μὲ ἄλλα λόγια, ὁ Διόνυσος εἶναι ὁ ἐλεγκτικὸς κηδεμόνας τῆς γέννησης (παραγωγῆς), γιατί αὐτὸς ἐξουσιάζει τὴν ζωὴ καὶ τὸν θάνατο· εἶναι ὁ κηδεμόνας τῆς ζωῆς λόγω τῆς γέννησης (παραγωγῆς), ἀλλὰ καὶ τοῦ θανάτου, καθὼς ὁ οἶνος παράγει μία ἐνθουσιώδη ἐνέργεια: γινόμαστε πιὸ ἐνθουσιώδεις κατὰ τὴν διάρκεια τῶν ψευδαισθήσεων, (ὁ Πρόκλος συμφωνεῖ μὲ τὸν Ὅμηρο ποὺ ἔγινε προφητικὸς κατὰ τὴ στιγμὴ τοῦ θανάτου του).
Ἐπίσης, ὑποστηρίζουν ὅτι ἡ τραγωδία καὶ ἡ κωμωδία ἀναφέρονται ὡς Διονυσιακά: ἡ κωμωδία εἶναι πράγματι, ἐπειδὴ εἶναι τὸ παιχνίδι ἢ ἀστεῖο τῆς ζωῆς· ἀλλὰ ἡ τραγωδία, λόγω τῶν παθῶν καὶ τοῦ θανάτου, ποὺ ἀντιπροσωπεύει. Οἱ κωμικοί, ὡς ἐκ τούτου, δὲν ἀποσυμβολίζουν σωστὰ τὶς τραγωδίες, σὰν νὰ μὴν ἦταν Διονυσιακές· ὑποστηρίζουν, ταυτόχρονα, ὅτι το τραγικὸ δὲν ἀνήκει στὸν Διόνυσο. Ὅμως ὁ Δίας ἐκσφενδόνισε κεραυνὸ στοὺς Τιτάνες· ὁ κεραυνὸς συμβολίζει μία μετατροπὴ πρὸς τὰ ἄνω: τὸ πῦρ φυσικὰ ὑψώνεται· ὡς ἐκ τούτου, ὁ Δίας, μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο, μετατρέπει τοὺς Τιτάνες στὸν ἑαυτό του.
Τὰ μέλη τοῦ Διονύσου ποὺ πρῶτα βράζονται σὲ νερὸ ἀπὸ τοὺς Τιτάνες καὶ στὴ συνέχεια ψήνονται στὸ πῦρ, ἡ πρόοδος - ἐκπόρευση ἢ διανομὴ τοῦ νοῦ στὴν ὕλη καὶ ἡ ἐπακόλουθη μετατροπή της, προφανῶς ὑπονοεῖται: γιατί τὸ νερὸ θεωρεῖται ὡς σύμβολο τῆς ὕλης· καὶ τὸ πῦρ εἶναι τὸ φυσικὸ σύμβολο τῆς ἀνάβασης. Ἡ καρδιὰ τοῦ Διονύσου ἐπίσης, μὲ μεγάλη εὐπρέπεια, διατηρήθηκε ἀπὸ τὴν Ἀθηνᾶ· ἡ Ἀθηνᾶ εἶναι ὁ κηδεμόνας τῆς ζωῆς, τῆς ὁποίας ἡ καρδιὰ εἶναι τὸ σύμβολο. Ἔτσι αὐτὸ τὸ μέρος τοῦ μύθου σημαίνει ἁπλά, ὅτι ἐνῶ ἡ νοερὴ ζωὴ εἶναι κατανεμημένη στὸν κόσμο, ἡ Ἀρχὴ της (Ἀμέθεκτη ζωὴ) σώζεται ὁλόκληρη ἀπὸ τὴν κηδεμονικὴ δύναμη καὶ τὴν πρόνοια τῆς ἄχραντης νοημοσύνης.
Καθὼς ὁ Ἀπόλλων εἶναι ἡ πηγὴ ὅλης της ἑνοποίησης καὶ τῆς ἁρμονίας, ἀποκαλεῖται ἀπὸ τὸν Πρόκλο σὲ ἕναν ὕμνο του πρὸς τὸν Ἥλιο, «ὁ κλειδοῦχος τῆς πηγῆς τῆς ζωῆς», ὁ λόγος εἶναι προφανὴς γιατί ἐνῶ τὰ μέλη τοῦ Διονύσου, θάφτηκαν ἀπὸ τὸν Ἀπόλλωνα, μία νέα γενιὰ ἐμφανίστηκε καὶ ἀποκαταστάθηκε στὴν ζωὴ ἄχραντη καὶ μὲ ἀκεραιότητα. Ἄς παρατηρήσουμε προσεκτικὰ ἐδῶ, ὅτι ἡ ἀποκατάσταση, ὅσον ἀφορᾶ στοὺς θεούς, ὑπονοεῖ μυσταγωγικὰ τὴν ἄνοδο τοῦ καθ’ αὐτοῦ φωτός τους καὶ τὴν ἐπακόλουθη ἐμφάνισή τους σὲ ὑποδεέστερες φύσεις.
Ἡ τιμωρία, ὅταν λαμβάνεται ἀπὸ τὰ ὄντα ποὺ βρίσκονται σὲ ὑψηλότερο ἐπίπεδο ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο, δὲ σημαίνει τίποτα περισσότερο ἀπὸ μία δευτερεύουσα πρόνοια τῶν ἐν λόγῳ ὄντων ποὺ εἶναι ἕνας τύπος τιμωρίας καὶ ἡ ὁποία ὑφίσταται στὶς ἀποστασιακὲς ψυχές. Ὡς ἐκ τούτου, ἀπὸ ὅ,τι ἔχει εἰπωθεῖ, μποροῦμε νὰ συλλέξουμε εὔκολα τὸν ἀπόλυτο σχεδιασμὸ τοῦ πρώτου μέρους αὐτοῦ τοῦ μυστηριακοῦ μύθου· φαίνεται νὰ μὴν εἶναι τίποτε ἄλλο ἀπὸ τὴν ἀντιπροσώπευση τοῦ τρόπου μὲ τὸν ὁποῖο τό Εἶδος (Ἰδέα) τοῦ ἐγκόσμιου νοῦ διανέμεται στὸν κόσμο· τὸ ὅτι ἕνας τέτοιος νοῦς (καὶ κάθε νοῦς ποὺ εἶναι μία ὁλότητα) παραμένει ὁλόκληρος στὴ διάρκεια τῆς μέθεξης καὶ μὲ τὴ μέθεξή τους οἱ ἴδιοι συνεχῶς ἑμμένουν στὴν πηγή τους, μὲ τὴν ὁποία τελικὰ ἑνοποιοῦνται / ἑναδοποιοῦνται.
Ἔτσι, ὥστε τό νοερό φῶς, ἐνῶ προχωρεῖ στὸ σκοτεινὸ καὶ τὸ ἐπαναλαμβανόμενο δοχεῖο τῆς ὕλης καὶ ἐμποτίζει τὴν δυσδιακρισία του μὲ τὰ στολίδια τὸ ἐπιγενόμενου θείου φωτός, ἐπιστρέφει (βρίσκεται) τὴν ἴδια στιγμὴ χωρὶς διακοπή στὴν Αἰτία (Ἀρχή) τῆς καθόδου του.
Ἐξετάζοντας τὸ τελευταῖο μέρος τοῦ μύθου, στὸ ὁποῖο ἀναφέρεται ὅτι οἱ ψυχές μας δημιουργήθηκαν (ἐμποτίστηκαν μέ πέπλα πάθους) ἀπὸ τοὺς καπνοὺς ποὺ παρήχθησαν ἀπὸ τὶς στάχτες τῶν φλεγόμενων σωμάτων τῶν Τιτάνων· ταυτόχρονα συνδέοντάς το μὲ τὸ πρῶτο μέρος τοῦ μύθου, τὸ ὁποῖο ἰσχύει ὡς ἕνα βαθμὸ στὴν κατάσταση τοῦ μεριστοῦ / μεμονομένου νοὸς ὅπως εἶναι ὁ δικός μας. Κατ’ ἀρχάς, ἀποτελούμαστε ἀπὸ θραύσματα, (μᾶς λέει ὁ Ὀλυμπιόδωρος), διότι, μέσω τῆς καθόδου μας στὴ γέννηση (γίγνεσθαι), ἡ ζωή μας ἔχει προχωρήσει στὴν πιὸ ἀποστασιοποιημένη καὶ ἀκραία διαίρεση ἀποτελούμενη ἀπὸ Τιτανικὰ θραύσματα (ἐπιθυμητικό καί θυμοειδές), διότι οἱ Τιτάνες εἶναι οἱ ἀπόλυτοι ποιητὲς τῶν πραγμάτων καὶ ἔχουν πρῶτο βαθμὸ συγγένειας μὲ τὰ δημιουργήματά τους.
Περαιτέρω, ἡ ἄλογη ζωή μας εἶναι Τιτανικὴ ἐνῶ ἡ λογικὴ ζωὴ διαμελίζεται. Ὡς ἐκ τούτου, ὅταν διασκορπίσουμε τὸν Διόνυσο, ἢ τὸν νοῦ ποὺ περιέχεται στὶς μυστικὲς ἐσοχὲς τῆς φύσης μας, διαμελίζεται ἡ συγγενὴς καὶ θεία μορφὴ τῆς οὐσίας μας, ἡ ὁποία ἐπικοινωνεῖ, τρόπον τινά, τόσο μὲ τὰ ὑποδεέστατα ὅσο καὶ μὲ τὰ ὑπέρτατα, τότε γινόμαστε Τιτάνες· ἀλλὰ ὅταν ἐμεῖς οἱ ἴδιοι ἔρθουμε σὲ ἕνωση μὲ τὴν Διονυσιακὴ ἢ συγγενῆ μορφή, τότε γινόμαστε Βάκχοι, ἢ τέλειοι κηδεμόνες τῆς ἄλογης ζωῆς μας: ὁ Διόνυσος, μέ τὸν ὁποῖο ἐμεῖς στὸ σημεῖο αὐτὸ ὁμοιάζουμε, εἶναι ὁ ἴδιος μία κηδεμονικὴ θεότητα, διαλύει μὲ τὴν ἐπιθυμία του τοὺς δεσμοὺς μὲ τοὺς ὁποίους ἡ ψυχὴ ἑνώνεται μὲ τὸ σῶμα, δεδομένου ὅτι εἶναι ἡ αἰτία τῆς μεριστῆς ζωῆς.
Εἶναι ἀνάγκη ἡ παθητικὴ φύση τῆς ἄλογης πλευρᾶς μας, μέσω τῆς ὁποίας δεσμευόμαστε στὸ σῶμα καὶ ἡ ὁποία δὲν εἶναι τίποτα περισσότερο τρόπο τινὰ ἀπὸ τὸν ἀντίλαλο τῆς ψυχῆς, νὰ ὑποστεῖ τὴν τιμωρία ποὺ προκύπτει ἀπὸ τὴν κάθοδό της· ὅταν ἡ ψυχὴ ἀποβάλλει τὴν ἰδιαιτερότητα τῆς φύσης της, ἀπαιτεῖ ἕνα σωστό, ἀλλὰ ταυτόχρονα πολύμορφο σῶμα (ὄχημα), ὥστε νὰ μπορεῖ νὰ γίνει καὶ πάλι ἐνδεὴς μιᾶς κοινῆς μορφῆς, τὴν ὁποία ἔχασε λόγω τῆς Τιτανικῆς διασπορᾶς ἐντὸς τῆς ὕλης.
Γιὰ νὰ δοῦμε τὴν τέλεια καὶ ὄμορφη ὁμοιότητα μεταξὺ τοῦ τρόπου μὲ τὸν ὁποῖο οἱ ψυχές μας βυθίζονται καὶ τὴν μέθεξη τοῦ νοῦ ἀπὸ τὶς ἐγκόσμιες φύσεις, ἄς παρακολουθήσουμε τὴν ἑξῆς θαυμαστὴ παραπομπή. Σχολιασμὸς τοῦ Ὀλυμπιόδωρου στὸν «Φαίδωνα» τοῦ Πλάτωνος: «Προκειμένου», λέει, «γιὰ τὴν κάθοδο τῆς ψυχῆς, εἶναι ἀπαραίτητο πρῶτα νὰ καθιερώσει μία ἔμψυχη εἰκόνα τοῦ ἑαυτοῦ της μέσα στὸ σῶμα· καὶ δευτερευόντως νὰ γοητευθεῖ ἀπὸ τὴν εἰκόνα, σύμφωνη μὲ τὴν ὁμοιότητα τῆς μορφῆς: κάθε μορφὴ περνᾶ σὲ μία ὁμοιότητα μὲ τὸν ἑαυτό της, μέσω τῆς προσέγγισης στὸν ἑαυτό της.
Τρίτον, ἐνῶ βρίσκεται σὲ μία διαιρετὴ φύση (κόσμου τοῦ γίγνεσθαι), εἶναι ἀπαραίτητο νὰ σπαραχτεῖ καὶ νὰ διασκορπιστεῖ μαζὶ μὲ μία τέτοια φύση, θὰ πρέπει νὰ βυθιστεῖ σὲ μία ἀπόλυτη διανομή, καί μέσω τῶν ἐνεργειῶν μίας καθαρτικῆς ζωῆς, νὰ ὑψώσει τὸν ἑαυτό της ἀπὸ τὴν ἀποστασιοποιημένη διάχυση καὶ νὰ λύσει τοὺς δεσμοὺς συμπάθειας, μέσω τῶν ὁποίων ἑνοποιήθηκε μὲ τὸ σῶμα· ταυτόχρονα θά ἐνεργοποιηθεῖ χωρὶς τὴν εἰκόνα καί θά συσταθεῖ σύμφωνα μὲ τὴν πρωταρχικὴ ζωή της. Μποροῦμε νὰ συσχετίσουμε ὅλα αὐτὰ μὲ τὸν μῦθο τοῦ Βάκχου, τὸ ὑπόδειγμα τῆς νοημοσύνης μας.
Λέγεται ὅτι ὁ Διόνυσος, μὲ τὴν καθίδρυση τῆς εἰκόνας του στὸν καθρέφτη, τό ἐπιδίωξε καὶ ἔτσι διανεμήθηκε στὸν κόσμο. Ὅμως ὁ Ἀπόλλων ἐνεργοποίησε καὶ ἀνύψωσε τὸν Βάκχο· καθὼς ὁ Ἀπόλλων εἶναι μία καθαρτικὴ θεότητα καὶ ὁ πραγματικὸς σωτήρας τοῦ Διονύσου· γ’ αὐτὸν τὸ λόγο τιμᾶται ὡς Διονυσιακός. Ὡς ἐκ τούτου, ὅπως ὁ ἴδιος συγγραφέας παρατηρεῖ, ἡ ψυχὴ περιστρέφεται σύμφωνα μὲ μία μυστικιστικὴ καὶ ἐγκόσμια τάξη: ἐρχόμενη ἀπὸ μία ἀδιαίρετη καὶ Διονυσιακὴ ζωὴ καὶ ἐνεργῶντας σύμφωνα μὲ τὴν Τιτανικὴ καὶ ἀποκρουστικὴ ἐνέργεια, δεσμεύεται μέσα στὸ ὀστρακοειδές σῶμα ὅπως σὲ φυλακή.
Ἐπίσης, δέχεται τὴν τιμωρία καὶ φροντίζει γιὰ τὰ μεριστὰ τῆς ἐνδιαφέροντα (ζωή τοῦ γίγνεσθαι)· ἐφόσον καθαρθεῖ ἀπὸ τὴν Τιτανικὴ διαφθορὰ καὶ ἀφοῦ ἑνοποιηθεῖ, γίνεται Βάκχος· δῆλα δή, περνάει στὴν σωστὴ ἀκεραιότητα τῆς φύσης της, σύμφωνα μὲ τὸν Διόνυσο ποὺ ἐμμένει ἐπάνω. Ἀπὸ τὰ προλεγόμενα ἀποδεικνύεται προφανῶς, ὅτι αὐτὸς ποὺ ζεῖ Διονυσιακὰ ἀποδεσμεύεται ἀπὸ τοὺς ἄθλους/κόπους καὶ ἐλευθερώνεται ἀπὸ τὰ δεσμά του· φεύγει ἀπὸ τὴν φυλακή του, ἢ μᾶλλον τὴν ἀποστασιακὴ ζωή του· καὶ ὅτι αὐτὸς ποὺ τὸ ἐπιτυγχάνει αὐτὸ εἶναι ἕνας ἀμιγής κεκαθαρμένος φιλόσοφος.
Πέρα ἀπὸ αὐτὴ τὴν περιήγηση τοῦ Διονύσου, μποροῦμε νὰ ἀντιληφθοῦμε τὴν ἀλήθεια τῆς παρατήρησης τοῦ Πλάτωνα ὅτι «ὁ σχεδιασμὸς τῶν μυστηρίων εἶναι νὰ μᾶς ὁδηγήσουν πίσω στὴν τελειότητα μὲ τὴν ὁποία, ὡς Ἀρχὴ (Αἰτία), κάναμε τὴν κάθοδο. «Μέσα σὲ αὐτὴν τὴν τελειότητα ὁ Διόνυσος ὁ ἴδιος ὑφίσταται, μὲ τὴν ἵδρυση τῶν ἄρρητων ψυχῶν στὸν θρόνο τοῦ σωστοῦ πατρός· δῆλα δή, σὲ μία ὁλότητα ζωῆς κατὰ τοῦ Δία. Ἔτσι αὐτὸς ποὺ εἶναι τέλειος, ἔχει κατακτήσει το «γνῶθι σαὐτόν», κατοικεῖ κατ’ ἀνάγκην μὲ τοὺς θεούς, τίς ὑπερούσιες δυνάμεις καί ἐνέργειες, σύμφωνα μὲ τὸν σχεδιασμὸ αὐτῶν τῶν θεοτήτων, ποὺ εἶναι οἱ πηγὲς τῆς τελειοποίησης τῆς ψυχῆς.
Κλείνοντας, ὁ θύρσος, ὁ ὁποῖος χρησιμοποιεῖται στὴν Διονυσιακὴ πομπή, καθὼς εἶναι ἕνα καλάμι γεμάτο κόμπους, εἶναι ἕνα κατάλληλο σύμβολο τῆς διανομῆς τῆς νοερῆς φύσης μέσα στὸν αἰσθητὸ κόσμο. Σύμφωνα μὲ αὐτὸ ὁ Ὀλυμπιόδωρος στὸν «Φαίδωνα» παρατηρεῖ ὅτι «ὁ θύρσος εἶναι ἕνα σύμβολο τῆς ὑλικῆς καὶ μερικῆς κατασκευῆς ἀπὸ τὴν συνεχῆ διακλάδωση (κόμβους)· μὲ αὐτὴ τὴν ὑπόδειξη εἶναι ἕνα Τιτανικὸ φυτό. Ἦταν ἔθιμο νὰ τεθεῖ ἐνώπιον τοῦ Βάκχου ἀντὶ γιὰ τὸ πατρικό το
