Gastblog van Stella de Jager

‘We werken niet bij de openhartchirurgie’ riep ik vroeger met enige regelmaat tegen mijn –gestreste – uitgeefteam. En dat is waar: van een boek dat een week later of eerder uitkomt, is nog nooit iemand dood gegaan. De stress om een boek op de deadline uit te geven is binnen de traditionele uitgeverij dan ook geen zaak van leven of dood, maar van bonus of geen bonus. Want een boek wat nog dit jaar in de boekhandel ligt, draagt nog bij aan de omzet van dit boekjaar. En hoe dichter de omzet ligt bij de begroting, hoe hoger de bonus van het (hogere) management. Sinds ik mijn eigen uitgeverij heb opgericht en –de hemelzijdank- niet meer hoef te buigen voor de dictatuur van begrotingscycli, ben ik gefascineerd door de werking van een deadline.

Een boek schrijven is zelden urgent
Een enkele uitzondering nagelaten, is het schrijven van een boek zelden urgent. Voor de meeste auteurs is het wel belangrijk. Belangrijk, omdat het boek gaat over een thema dat hen na aan het hart ligt. Belangrijk, omdat het een thema betreft wat belangrijk is voor de samenleving of een specifieke doelgroep. Of belangrijk, omdat het boek de auteur kan neerzetten als expert op zijn vakgebied en op die manier bijdraagt aan de marketing van zijn of haar bedrijf. Toch zie ik auteurs regelmatig niet toekomen aan het schrijven van e,en boek omdat hun tijd wordt weggekaapt door meer urgente zaken. Stephen Covey zegt hierover: ‘We zijn verslaafd aan urgentie. Mensen besteden vijftig tot zestig procent van hun tijd aan zaken die dringend en onbelangrijk zijn’.

Een harde deadline zorgt voor flow
Het gebrek aan urgentie zorgt ervoor dat auteurs het schrijven van het boek vaak uitstellen naar morgen of volgende week. Voeg daar de onzekerheid waar iedere auteur mee worstelt – wie zit op mijn boek te wachten – aan toe en morgen wordt al snel overmorgen en volgende week wordt volgende maand. De oplossing voor dit uitstelgedrag is het stellen van een harde deadline. Bovendien zorgt een harde deadline voor flow. Flow wordt ook wel aangeduid als ‘optimale stress‘. Flow ontstaat als je je uitgedaagd voelt en al je capaciteiten moet inzetten om je doel te realiseren. Tijdens flow kun je ervaren dat het boek ‘er’ al lang is, en dat je het alleen nog hoeft te schrijven. Of in de woorden van Harry Mulisch: Schrijven is je herinneren wat nooit gebeurd is.

Maar om in de flow te komen, heb je dus een deadline nodig. Ik geef auteurs hiervoor vaak de volgende tips:

• Kies een deadline die uitdagend, maar wel reëel is.
• Spreek je deadline af met iemand anders. Dat kan je uitgever zijn, maar ook je partner of de buurvrouw. Als het maar iemand is de je streng toespreekt als de deadline niet gehaald is.
• Zorg voor tijd in afzondering: plan het schrijven echt in je agenda of vertrek voor een paar dagen naar een vakantiehuisje of een andere inspirerende locatie (veel auteurs vertellen mij bijvoorbeeld positieve verhalen over Kasteel Slangenburg).
• Blijkt het halen van een deadline lastig, breek het dan op in kleinere stukken en stel bijvoorbeeld een deadline voor 1 hoofdstuk, of voor alleen de inhoudsopgave.

Dus het is waar: een boek schrijven is niet hetzelfde als werken op de openhartchirurgie. Maar als je geen deadline stelt, is de kans groot dat jouw boek nooit zal verschijnen. En als een boek schrijven is wat je diep in je hart het liefste wilt, dan is het stellen van een deadline dus geen chirurgische, maar wel een noodzakelijke ingreep.

Stella de Jager heeft 15 jaar als uitgever gewerkt voor grote uitgeefconcerns. Vier jaar geleden is zij haar eigen uitgeverij gestart www.s2uitgevers.nl met een innovatief uitgeefmodel. In dit uitgeefmodel investeert de auteur en ontvangt hij ook alle omzet. Dit vanuit de overtuiging dat steeds meer auteurs zelf de regie willen voeren over hun eigen (levens)werk.