Podatek katastralny obowiązuje obecnie w wielu krajach Unii Europejskiej. Nie Jest on jednolity dla wszystkich tych państw, ale niezmiennie wiąże się z opłatami od nieruchomości i stanowi Podatek, który muszą zapłacić właściciele nieruchomości – bez względu na wysokość dochodów oraz ilość osób zamieszkujących dane gospodarstwo domowe. Czy Podatek Katastralny będzie wprowadzony również w Polsce i jakie są jego wady oraz zalety oraz w kogo uderzy najbardziej? 10. listopada 2021 r. jak grom z jasnego nieba gruchnęła wiadomość podana do mediów, jakoby polski rząd chciał opodatkować posiadaczy co najmniej drugiego i każdego kolejnego mieszkania oraz pustostanów. Co to może oznaczać?

Podatek katastralny w Polsce a podatek obowiązujący obecnie

W chwili obecnej w Polsce podatek dotyczący budynków mieszkalnych jest regulowany przez gminy, ale jego wysokość jest ograniczona przez stawkę maksymalną ustaloną przez rząd. Na 2021 rok stawka ta została ustalona na poziomie 0,85 zł za 1 m2 nieruchomości.

Podatek w takiej formie obejmuje również grunty, budynki i ich części, które są przeznaczone na działalność gospodarczą, ich stawki podatkowe maksymalne wynoszą:

• Dla budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz budynków mieszkalnych i ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – 24,84 na 1m/kw,
• Dla budynków zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym – 11,62 na 1m/kw.
• Podatek obejmujący budynki związane z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajętych przez podmioty tychże świadczeń – 5,06 na 1m/kw,
• Dla budynków pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej, statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 8,37 na 1m/kw.

Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego – furtką dla podatku katastralnego

Na mocy ustawy z dnia 20 lipca 2018 roku, 1 stycznia 2019 roku nastąpiła znacząca zmiana mówiąca o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, inaczej mówiąc – każdy użytkownik prawa użytkowania wieczystego tych gruntów, staje się ich właścicielem. Wobec tego następuje przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Oznacza to, że opłata za użytkowanie wieczyste została niejako zamienione na 20 letnią opłatę za przekształcenie, którą wnosi się w 20 ratach.

Przy wpłacie całej kwoty, można liczyć na zniżki sięgające 60%. Wśród osób, które obejmuje ulga są osoby niepełnosprawne, duże rodziny oraz te będące w trudnej sytuacji materialnej. Użytkowanie wieczyste a prawo własności, nakłada także na gminy obowiązek wydania zaświadczenia o zaistniałym fakcie. Jeśli gmina nie wystawiła takiego zaświadczenia, należy bezpośrednio zwrócić się do niej i przypomnieć o obowiązku wydania zaświadczenia potwierdzającego nabyte w wyniku przekształcenia prawo własności.

Podatek katastralny a najlepsze lokalizacje

W momencie wprowadzenia podatku katastralnego w trudnej sytuacji mogą znaleźć się obecni emeryci – przede wszystkim ta grupa osób, które mieszkania w najlepszych lokalizacjach nabyły w poprzednim ustroju. Lokale mieszkalne budownictwa PRL są usytuowane nie tylko w najlepszych lokalizacjach. Doskonała infrastruktura osiedli PRL, bliskość przychodni, szkół i przedszkoli, sprawia, że są to lokale niezwykle atrakcyjne. Mieszkanie w centrum, nawet 40 letnie jest dziś obecnie dużo więcej warte niż na ogół przypuszczamy.

Na dzień dzisiejszy w Warszawie za 36m2 mieszkania usytuowanego w centrum, pochodzącego z rynku wtórnego trzeba zapłacić 450-500 tysięcy złotych. Wartość mieszkania, zajmowanego przez emeryta, którego jedynym źródłem dochodu jest skromna emerytura, z całą pewnością przewyższy jego możliwości finansowe, gdy zostanie wprowadzony, tzw. kataster.

W chwili wprowadzenia podatku katastralnego dojdzie do sytuacji, że nie będzie on w stanie spłacić zobowiązań, wobec czego prawdopodobne jest, że skorzysta z odwróconej hipoteki, lub po sprzedaży mieszkania, znajdzie inne lokum, usytuowane w mniej atrakcyjnej lokalizacji. Oczywiście są to spekulacje – nikt bowiem nie jest w stanie powiedzieć, jak podatek katastralny w Polsce miałaby dokładnie wyglądać i czy zniżki oraz ulgi dotyczyłyby także emerytów.

Czy podatek katastralny jest złym pomysłem?

Póki co, przekształcenie dotyczące kwestii – użytkowanie wieczyste a prawo własności budzi jedynie lekki niepokój, ponieważ jest to okienko, które umożliwiłoby dosyć szybkie wprowadzenie podatku katastralnego w Polsce. Ogromnym plusem wprowadzenia podatku katastralnego w Polsce byłoby zwiększenie dostępności mieszkań oraz domów na rynku nieruchomości oraz zwiększenie powszechnej dostępności do informacji o lokalach i gruntach dla potencjalnych inwestorów. Minusem takiego rozwiązania byłoby pogorszenie warunków mieszkaniowych, zwłaszcza emerytów, którzy obecnie w około 70% zajmują najlepsze lokalizacje w dużych miastach.