To schorzenie dermatologiczne wywoływane Jest przez mikroskopijnego pasożyta skóry – świerzbowca ludzkiego (Sarcoptes hominis). Zagnieżdża się on w warstwie rogowej naskórka, a następnie drąży w niej kręte tunele. Samice świerzbowca składają w nich jaja, z których wylęgają się szybko dojrzewające larwy kolejnych pokoleń pasożyta. Jak więc łatwo się domyślić, źródłem zakażenia jest wyłącznie ludzka skóra. Do inwazji świerzbowca może dojść już w przypadku dotyku skóry osoby zarażonej. Wyjątkowo często dorosłe osobniki przenosi się z żywiciela na żywiciela poprzez stosunek seksualny. Z tego też względu ogniska inwazyjne w większości dotyczą okolic genitalnych, dłoni i pośladków. Na zarażenie świerzbowcem szczególnie naraża nas niedostateczna dbałość o higienę oraz silnie obniżona odporność organizmu.

ŚWIĄD, DRAPANIE I WYSYPKA

W tych trzech powyższych słowach można zawrzeć cały zespół objawowy towarzyszący świerzbowi. Oczywiście podstawowym symptomem, który dermatolog-wenerolog powinien wziąć pod uwagę, jest uporczywe swędzenie. Dolegliwość ta może być wyjątkowo uciążliwa i intensywna, przez co pacjent często wykształca w sobie odruch uporczywego drapania. Może wówczas dojść do mechanicznego uszkodzenia naskórka i otwarcia bramy zakażenia bakteryjnego. W powiększonym obrazie skóry (po wybarwieniu jodyną) widoczne są korytarze, drążone przez dorosłe postacie pajęczaka, a ich długość może dochodzić nawet do kilku milimetrów. Możliwe jest również wystąpienie w miejscu inwazji grudkowo-pęcherzykowej wysypki z plamami (tak zwanej osutki). Nieleczony świąd rzadko daje powikłania w postaci zapalenia kłębuszków nerkowych bądź   gorączki reumatycznej. Znacznie częściej obserwuje się powstawanie rozległych czyraków bądź zapalenie naczyń limfatycznych.

LECZENIE ŚWIERZBU

W skutecznym leczeniu inwazji świerzbowca największe znaczenie ma stosowanie leków naskórnych w obrębie osoby chorej oraz wszystkich domowników (krewnych) mających bezpośredni kontakt z zarażonym. Najczęściej stosuje się permetrynę, benzoesan benzylu oraz związki siarki. Leki należy aplikować na całą powierzchnię ciała z wyjątkiem głowy, zwracając szczególną uwagę na okolice pach, pachwin, podeszwy stóp, wały przypaznokciowe oraz przestrzenie międzypalcowe. Zwykle taka forma terapii jest wystarczająca. Wyjątkowo do leczenia włączane są miejscowe lub doustne antybiotyki. Po zakończeniu terapii poleca się wypranie pościeli, bielizny i ubrań w temperaturze wyższej niż 50 stopni, w celu zbicia ewentualnych żywych pasożytów bytujących na tkaninach. Podjęcie szybkich i skutecznych działań pozwala na szybki i