Geschiedenis Van Het koloniale kazerne-concubinaat: vandaag verschijnt het boek Wegwerpvrouwen - Het verhulde slavernijverleden van het Nederlandse koloniale leger, 1620 - 1920. Hierin beschrijft auteur Nizaar Makdoembaks 300 jaar omgang tussen soldaten uit het Nederlandse koloniale leger en de inheemse vrouwen met wie zij samenleefden in de kazernes in Oost-Indië.

De vrouwen over wie deze studie gaat werden njai's genoemd: inheemse concubines van Nederlandse mannen. Ze kwamen in de hele koloniale samenleving voor, maar Makdoembaks beperkt zich tot het leger, de zogenaamde kazerne-njai's. Uit het grote aantal historische bronnen dat Makdoembaks inzet, blijkt dat de kazerne-njai vanaf haar intrede begin zeventiende eeuw al snel een instituut werd binnen het koloniale leger en ten tijde van het KNIL ook een geïnstitutionaliseerd fenomeen.

De vrouwen bleken (aldus de vele voorstanders van het kazerne-concubinaat die in het boek aan het woord komen) een probaat middel voor het op peil houden van de gevechtskracht van het koloniale leger, door het tegengaan van de veelvoorkomende syfilis en andere geslachtsziekten. Deze strategie zorgde voor lagere defensiekosten. In officiële stukken van het leger, het gouvernement en de ministeries in Nederland werden de vrouwen omschreven als 'huishoudsters'.

Uit het archiefmateriaal van Makdoembaks blijkt dat de kazerne-njai's gedurende drie eeuwen het slachtoffer werden van structureel (seksueel) misbruik, vrijheidsberoving, diepgewortelde minachting en verstoting, met nageslacht en al. Een vergelijking dringt zich op met de 'troostmeisjes' van het Japanse leger, aldus Makdoembaks, die schrijft:

[...] van het chronische, rabiate en sadistisch seksuele geweld dat de Japanse soldaten ten toon spreidden, was binnen het huishoudstersysteem van het KNIL geen sprake. Toch was de onderliggende aanname wel degelijk hetzelfde: men kan gerust en straffeloos de als waardeloos beschouwde vrouw voor militaire doeleinden inzetten.

Niet eerder is er een studie verschenen die zo uitgebreid in gaat op de omgang tussen de koloniale soldaat en zijn "huishoudster", de institutionalisering van het kazerne-concubinaat en de gevolgen daarvan.

Follow my blog with Bloglovin

Het bericht Boek: Wegwerpvrouwen, over het Nederlandse koloniale leger verscheen eerst op Altijd Blijven Leren.