De rechtbank van Amsterdam heeft bepaald dat Stichting Take Back Your Privacy exclusief de belangen van Nederlandse kinderen mag behartigen in een rechtszaak tegen TikTok. Stichting Massaschade & Consument mag dit doen voor volwassen TikTok-gebruikers. De organisaties zijn blij met de uitspraak van de rechter.

Dat schrijft de Consumentenbond in een persverklaring.

Molenaar: ‘TikTok heeft kinderen misleid en hun privacy geschonden’

Voor het begin van deze zaak moeten we terug naar augustus 2021. Stichting Take Back Your Privacy sleepte toen, samen met de Consumentenbond, TikTok voor de rechter. “TikTok heeft op schandalige wijze misbruik gemaakt van soms nog hele jonge kinderen. Het heeft ze misleid, hun privacy geschonden en over hun rug grove winst gemaakt. Pure uitbuiting, die gecompenseerd moet worden. En wel op een manier die ook afschrikkend werkt voor andere bedrijven die hetzelfde doen”, zo verklaarde Sandra Molenaar, directeur van de Consumentenbond.

De stichting en de Bond eisen in totaal ruim 2 miljard euro aan schadevergoeding voor het schenden van de Europese privacyregels die kinderen moeten beschermen tegen dataverzamelingspraktijken van technologiebedrijven en sociale media.

‘Onduidelijk wat er met gegevens gebeurt’

Friederike van der Jagt, voorzitter van Stichting Take Back Your Privacy, is verheugd met de uitspraak van de rechtbank. “De TikTok-zaak gaat nu echt om de inhoud draaien. Het platform moet zich verantwoorden voor schendingen van de privacywetgeving. Wij eisen dat TikTok Nederlandse minderjarige gebruikers een schadevergoeding betaalt voor het illegaal verzamelen en verhandelen van hun gegevens. Ook moet het platform verzamelde gegevens verwijderen en zich voortaan aan de wet houden. Nederlandse kinderen moeten in de toekomst veilig gebruik kunnen maken van TikTok.”

Sandra Molenaar, directeur van de Consumentenbond, sluit zich daarbij aan. “Kinderen en ouders hebben er geen idee van hoezeer TikTok gebruikers in de gaten houdt en welke gegevens het al jaren illegaal verzamelt. Denk aan profielinformatie, video’s, foto’s, locatiegegevens en alles wat kinderen doen in de app. Bijvoorbeeld waar ze naar kijken, hoelang en wat ze leuk vinden. TikTok gebruikt deze data om miljarden winst te maken via gerichte advertentieverkoop. Ook stuurt het platform gegevens van kinderen naar het buitenland, onder meer naar China, zonder dat duidelijk is wat er vervolgens met die gegevens gebeurt. Dat moet stoppen.”

Melcherts: ‘Het is tijd dat TikTok haar platform op orde brengt’

Stichting Massaschade & Consument heeft eveneens een rechtszaak aangespannen tegen TikTok. De stichting meent dat TikTok te veel informatie verzamelt van gebruikers met als doel om gebruikersprofielen te creëren. Op deze manier wil het platform persoonsgerichte advertenties aanbieden. Daarbij overtreedt het Chinese sociale netwerk allerlei nationale en internationale wetten en regels. Zo is het bedrijf niet open en eerlijk over welke gegevens het verzamelt en voor welke doeleinden dat gebeurt. De stichting eist daarom een schadevergoeding van 6 miljard euro.

“Als gebruiker legt jouw belang het voortdurend af tegenover de commerciële belangen van TikTok, dat probeert je zoveel mogelijk tijd, informatie en geld afhandig te maken. Daarbij heeft het talloze wetten en regels overtreden, die juist bedoeld zijn om jou als consument te beschermen. Het is tijd dat TikTok haar platform op orde brengt”, aldus Lucia Melcherts, voorzitter van Stichting Massaschade & Consument.

De rechtbank van Amsterdam heeft bepaald dat Stichting Massaschade & Consument exclusief de belangen van volwassen TikTok-gebruikers mag behartigen. Stichting Take Back Your Privacy zal echter het voortouw nemen in het vervolg van de juridische procedure. TikTok is vanaf nu verplicht om inhoudelijk te reageren op de verwijten van de stichting.