Het ministerie van Justitie en Veiligheid zegt nog twee jaar nodig te hebben om het algoritmeregister up-to-date te krijgen. Het in kaart brengen en documenteren van zogeheten hoog risico algoritmes van alle departementen neemt veel tijd in beslag. Inmiddels telt het algoritmeregister in totaal 264 algoritmes.

Dat schrijft demissionair minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yeşilgöz-Zegerius in een brief aan de Tweede Kamer.

Overheid wil transparant zijn over algoritmes

Het is inmiddels een jaar geleden dat het algoritmeregister live ging. Het kabinet wilde hiermee tegemoet komen aan de wens van de Tweede Kamer om open en eerlijk te zijn over welke instanties welke algoritmes gebruiken. “Een register kan informatie verschaffen over het type algoritmen, maar ook over de data die gebruikt zijn. Ook kan zo’n register een status overzicht geven van de kwaliteitseisen die toegepast zijn en de verantwoordelijke vermelden waar burgers terecht kunnen met vragen”, zo legde toenmalig staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Richard Knops uit.

Minister Yeşilgöz-Zegerius denkt daar nu nog steeds zo over. “Ik vind het belangrijk dat burgers kunnen begrijpen welke algoritmen voor welke doeleinden worden ingezet en hoe dit op een verantwoorde manier gebeurt”, zo schrijft ze aan de Tweede Kamer. Daarom is het belangrijk om alle algoritmes die de verschillende ministeries en andere overheidsorganisaties gebruiken op te nemen in het algoritmeregister.

Ministerie van Justitie en Veiligheid al druk bezig met inventariseren algoritmes

Op dit moment het algoritmeregister 264 verschillende algoritmes, waarvan 12 algoritmes van het ministerie van Justitie en Veiligheid en beleids- en uitvoeringsorganisaties zoals het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) en het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Het streven is om vóór het einde van het jaar nog twee algoritmes te publiceren.

Inmiddels hebben ruim 30 uitvoeringsorganisaties van het ministerie van Justitie en Veiligheid een medewerker aangesteld die verantwoordelijk is voor het inventariseren van hun algoritmes. Driekwart van hen is daar inmiddels actief mee bezig. De minister wil dat alle JenV-organisaties vóór de zomer van 2024 hun inventarisaties hebben afgerond. Uiterlijk eind 2025 moeten dan alle algoritmes in het algoritmeregister zijn gepubliceerd.

De bewindsvrouw waarschuwt dat volledige transparantie niet altijd mogelijk is. “Er zijn uitzonderlijke gevallen waarbij een registratieplicht van algoritmen kan leiden tot de ondermijning van bijvoorbeeld een opsporingsbelang en er dus niet (volledig) gepubliceerd kan worden. Daarbij wordt er evenwel naar gestreefd zo transparant als mogelijk te communiceren over algoritmen die worden gebruikt. In die uitzonderingsgevallen wordt telkens gekeken welke informatie wél gedeeld kan worden”, aldus minister Yeşilgöz-Zegerius.

Minister trekt extra geld uit om algoritmeregister eind 2025 up-to-date te krijgen

De minister zegt extra financiële middelen uit te trekken om de registratie van algoritmes mogelijk te maken. Ze wijst erop dat het nog een flinke klus wordt om de deadline van 2025 te halen. “Uit eerdere ervaring blijkt dat het een forse inspanning vergt en tijd kost om de inventarisatie én publicatie zorgvuldig te doen om de burger zo goed mogelijk van informatie te kunnen voorzien. Het betreft tientallen organisaties met een veelvoud aan algoritmen.”