Online datingfraude heeft dit jaar al voor meer dan 7 miljoen euro aan schade opgeleverd voor slachtoffers. En met de feestdagen in het vooruitschiet, is het aannemelijk dat het schadebedrag de komende weken nog verder zal oplopen. Experts waarschuwen om voorzichtig en alert te zijn.

Dat vertellen de Fraudehelpdesk en andere experts aan het Algemeen Dagblad.

Jaarlijks honderden slachtoffers datingfraude, maar het aantal ligt waarschijnlijk hoger

Jaarlijks worden zo’n vijfhonderd mensen in Nederland slachtoffer van datingfraude. “In absolute aantallen lijkt dit weinig. Maar de impact is echt enorm. Wij spreken iedere week wel een aantal klanten”, zo zegt Boudewijn van der Valk, fraude-expert bij ING.

Tanya Wijngaarde, woordvoerster bij de Fraudehelpdesk, bevestigt dat. Slachtoffers hebben volgens haar vaak een intieme relatie met de oplichter. In enkele gevallen heeft het jaren gekost om deze verbondenheid op te bouwen. Gedupeerden delen foto’s en verhalen en voelen een band. Ze denkt echter dat het aantal slachtoffers in werkelijkheid een stuk hoger ligt. Uit schaamte durven de slachtoffers er vaak niet over te praten, laat staan aangifte doen.

Oplichting door datingfraude klinkt misschien onschuldig, maar is het zeker niet. “Misschien zijn in aantallen meer mensen slachtoffer van bijvoorbeeld online oplichting via een webshop, maar dan gaat het over een paar tientjes. Bij datingfraude kan het echt om hele grote bedragen gaan”, aldus Wijngaarde. Van der Valk bevestigt dat de financiële schade bij datingfraude kan oplopen van tienduizenden euro’s tot soms wel enkele tonnen.

Drie manieren waarop datingfraude plaatsvindt

Datingfraudeurs gebruiken datingsites en sociale media om met mensen in contact te komen. Als ze eenmaal het gesprek zijn aangegaan, bouwen ze een band op en vragen ze om geld. Wijngaarde zegt dat datingfraude in drie vormen voorkomt. Regelmatig gebruiken de oplichters een smoes om geld te vragen aan het slachtoffer. Een ziek kind of ander familielid dat dreigt te sterven als hij niet snel een dure, levensreddende operatie ondergaat, is één van die smoezen die veelvuldig wordt gebruikt.

Een andere manier om mensen op te lichten, is door met een verhaal te komen over kostbare spullen die elders opgeslagen moeten worden. “Die moeten dan bijvoorbeeld het land uit en willen ze naar het slachtoffer sturen, maar daar is geld voor nodig om onder andere de verzending en de douanekosten te betalen”, vertelt Wijngaarde.

Tot slot komt het ook voor dat de oplichter zich voordoet als een rijk persoon die zijn geld heeft verdiend door te investeren in cryptovaluta. Vroeg of laat proberen ze slachtoffers over te halen om geld te investeren. In werkelijkheid raken gedupeerden hun zuurverdiende centen kwijt.

Mensen geloven vaak niet dat zij het slachtoffer zijn van datingfraude

Volgens Van der Valk is het in praktijk heel lastig voor mensen om erachter te komen dat ze het slachtoffer zijn van datingfraude. In het begin gaat het vaak om kleine bedragen. Vroeg of laat zien banken patronen in de transacties die overeenkomen met andere vormen van fraude, zoals phishing. “Dan komt het in ons fraudedetectiesysteem naar voren en bellen we de klant. Pas tijdens zo’n telefoongesprek wordt duidelijk dat we te maken hebben met datingfraude”, aldus de fraude-expert.

Het komt volgens Van der Valk voor dat mensen zelfs na een telefoontje van de bank nog steeds niet geloven dat ze het slachtoffer zijn van datingfraude. Dat komt doordat ze smoorverliefd zijn en daardoor blind zijn voor de werkelijkheid. “Slachtoffers zijn zo in de ban van de ander dat hij of zij het niet gelooft als de bank zegt dat hun online ‘geliefde’ helemaal niet bestaat, maar een oplichter is.”

Tips om veilig online te daten

Om te voorkomen dat jij het slachtoffer wordt van datingfraude, hebben we diverse tips. Om te beginnen is het goed om te controleren of de profielfoto van degene waar je mee chat niet van internet geplukt is. Een reverse image search helpt daarbij. Ook is het goed om te beseffen dat kunstmatige intelligentie zeer realistische foto’s kan genereren.

Deel nooit persoonlijke informatie over geld, inkomen en waardevolle bezittingen met vreemdelingen, zeker als je ze nog nooit in levenden lijve hebt ontmoet. Over ontmoeten gesproken: als je voor de eerste keer met iemand van een datingsite afspreekt, kies dan voor een openbare en neutrale plek, zoals een restaurant of café. Als je date niet komt opdagen, is de kans groot dat hij of zij een oplichter is.

Je kunt er ook voor kiezen om eerst te videobellen voordat je iemand daadwerkelijk ontmoet. Als die persoon dat niet ziet zitten of telkens met een smoes komt waarom hij niet in de gelegenheid is voor een videogesprek, wees dan sceptisch. Een vriend of kennis meenemen die op afstand toekijkt hoe de date verloopt, is een andere mogelijkheid. Als het mis dreigt te gaan kan hij eventueel ingrijpen. 

Wil je meer weten over hoe je datingfraude kunt voorkomen? VPNGids.nl heeft tien tips voor veilig online daten op een rij gezet.