Het gebruik Van Kunstmatige Intelligentie of AI maakt nu al een onmisbaar onderdeel uit van het politiewerk, en zal in de toekomst een nog grotere rol spelen. Om die reden is het van groot belang dat politieagenten digitaal vaardig worden gemaakt. Tegelijkertijd kent AI de nodige risico’s en uitdagingen.

Dat vertelt Theo Van Der Plas, programmadirecteur Digitalisering en Cybercrime bij de politie, in een interview.

Politie en cybercriminelen maken al volop gebruik van AI

“Kunstmatige intelligentie is niet meer weg te denken uit ons leven. AI zit overal, in alle sectoren: van het bedrijfsleven tot in de zorg. En dus ook in het politiewerk”, zo stelt Van Der Plas. De politie maakt nu al volop gebruik van kunstmatige intelligentie, bijvoorbeeld om relevante informatie te vinden voor opsporingsonderzoek. Of patronen te herkennen in grote hoeveelheden data. Zodoende zijn agenten in staat om sneller bewijs te verzamelen en verdachten op te sporen.

Niet alleen de politie, maar ook cybercriminelen maken handig gebruik van de nieuwste technologische mogelijkheden. Het opstellen van phishingberichten is daar een voorbeeld van. Dat gebeurt op een dusdanige manier dat nepberichten bijna niet van echt zijn te onderscheiden. Het klonen of nabootsen van een stem is een andere toepassing die criminelen gebruiken om nietsvermoedende slachtoffers op te lichten. Experts adviseerden onlangs om een codewoord af te spreken om voice cloning te herkennen.

Gevaren en uitdagingen voor AI

Het werken met AI is niet geheel zonder risico’s. “Het werkt op basis van algoritmes en doet daarmee voorspellingen. Het risico bestaat dat er discutabele aannames worden gedaan. Denk aan wat er misging bij de toeslagenaffaire. Daarom vraagt de inzet van AI dat we bewust blijven en gegevens en uitkomsten goed interpreteren”, zo waarschuw Van der Plas.

Zijn grootste angst is dat de ontwikkeling van de mogelijkheden van AI te snel gaat. “We hebben bij de politie te maken met een kwetsbare balans tussen veiligheid en vrijheid. We willen burgers zo goed mogelijk beschermen en onze samenleving zo veilig mogelijk maken, maar dat vraagt dat de samenleving ons ook gevoelige informatie toevertrouwt. Informatie over personen helpt ons bij het opsporen van verdachten. Privacy en ethiek zijn daarbij van groot belang.”

De politie onderzoekt dan ook al jaren de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie. Van der Plas stelt dat AI een ‘onlosmakelijk onderdeel’ is van een grotere ontwikkeling naar een ‘digitaal getransformeerde organisatie’. Als voorbeeld noemt hij een AI-lab, waar de politie onder toezicht van wetenschappers de mogelijkheden van AI in kaart brengt. Een ander voorbeeld zijn zogeheten ethiektafels: discussies waar over AI wordt gesproken in samenhang met ethiek en privacy.

‘Digitaal vaardig maken van agenten is onmisbaar’

Alleen door politieagenten digitaal vaardig te maken, kan kunstmatige intelligentie volgens Van der Plas op een verantwoorde manier worden gebruikt. Daarom biedt de politie voortdurend mogelijkheden aan om op de hoogte te blijven van de nieuwste technologische ontwikkelingen in misdaadbestrijding.

Van der Plas: “Het digitaal vaardig maken van onze mensen is onmisbaar bij de beweging naar een digitaal getransformeerde organisatie. Daarom werken we ook hard aan vernieuwd basispolitieonderwijs. Digitale vaardigheden worden ook in ons onderwijs een groter onderdeel van het politiewerk. Ik vind het mooi om te zien dat de interesse op dit vlak er bij de jongere generatie die onze organisatie binnenkomt vaak al van nature in zit.”