De Consumentenbond wil dat de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) stopt met het verzamelen van patiëntgegevens in de geestelijke gezondheidszorg. Patiënten zijn onvoldoende geïnformeerd dat hun gegevens worden verzameld en gedeeld en hoe ze hier bezwaar tegen kunnen maken. Dat is in strijd met de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).
Dat schrijft de consumentenbelangenorganisatie in een open brief aan de NZa.
Behandelaars kritisch over verzamelen patiëntgegevens door NZa
Sinds 1 juli 2023 zijn psychiaters en psychologen verplicht om van hun cliënten informatie aan te leveren aan de NZa over hun mentale gezondheid. Het gaat om vertrouwelijke en privacygevoelige zaken, zoals informatie over angststoornissen, depressie en agressie- of alcoholproblemen. De Nederlandse Zorgautoriteit zegt deze gegevens nodig te hebben om zo inzicht te krijgen in de zorgvraag. Tevens zegt ze hiermee de wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg te willen verkorten.
Nog voordat de nieuwe wetgeving inging, was er al commentaar en verzet van de beroepsgroep. Zij betoogde dat Het Delen Van gezondheidsgegevens van hun patiënten indruist tegen Het Medisch Beroepsgeheim. Ook waren ze bang dat patiënten hun behandelaars niet langer in vertrouwen nemen, omdat alles wat ze zeggen met de NZa wordt gedeeld. Tot slot vreesden behandelaars dat het plan van de zorgautoriteit ten koste zou gaan van de privacy van cliënten.
Ook de Tweede Kamer was aanvankelijk kritisch over het delen van ‘zeer gevoelige persoonsinformatie’ met de NZa. De Autoriteit Persoonsgegevens dook in de kwestie en oordeelde dat de zorgautoriteit gezondheidsinformatie van patiënten mag vragen, maar alleen onder strenge voorwaarden.
Consumentenbond: ‘Patiënten zijn niet tijdig en volledig geïnformeerd’
De Consumentenbond meent dat de NZa te weinig heeft gedaan om patiënten te informeren over de maatregel die sinds 1 juli van kracht is. Sandra Molenaar, directeur van de Consumentenbond, zegt dat patiënten tijdig en volledig geïnformeerd hadden moeten worden. “Dat is niet gebeurd. Er is een website met algemene informatie, maar die zien patiënten vrijwel niet. Daardoor kunnen consumenten onmogelijk een goede afweging maken.”
Tevens vraagt de belangenorganisatie zich af of de privacy van patiënten voldoende is gewaarborgd. Zowel de NZa als het kabinet belooft dat persoonsgegevens veilig worden opgeslagen en niet zijn te herleiden tot individuele personen. Critici betwijfelen dit.
Behandelaars starten crowdfundingsactie om rechtszaak tegen NZa te financieren
Psychiater Cobie Groenendijk en Jolien Tuijl startten een crowdfundingsactie om geld in te zamelen om een rechtszaak aan te spannen tegen de NZa: Vertrouwen in de GGZ. Zij vinden de verplichte aanlevering van patiëntinformatie een onacceptabele schending van het medisch beroepsgeheim en de privacy van cliënten. Daarmee pleegt de NZa ‘een aanslag op de kwaliteit en de toegankelijkheid van de geestelijke gezondheidszorg’.
De Consumentenbond steunt deze rechtszaak. Tegelijkertijd roept de consumentenbelangenorganisatie de NZa op om te stoppen met het verzamelen van patiëntgegevens zolang cliënten niet goed zijn geïnformeerd. De Bond wijst mensen erop dat ze bezwaar kunnen indienen door een opt-out te ondertekenen. Hiervoor heeft de organisatie een voorbeeldbrief online gezet.
