De Nederlandse overheid moet openheid Eisen Van Technologiebedrijven over de data die ze verzamelen en algoritmes die ze gebruiken. Alleen zo kunnen wetenschappers onderzoek verrichten naar de mogelijke risico’s en gevaren van kunstmatige intelligentie (AI). Daarnaast kan de overheid de bevindingen gebruiken om de veiligheidseisen aan te scherpen.

Dat vertelt Frances Haugen, een voormalige medewerkster van Facebook, in een interview met BNR.

‘AI mag zich niet anoniem ontwikkelen’

Haugen deed in 2021 een boekje open over Facebook. Ze vertelde de wereld dat Het Sociale Netwerk van Mark Zuckerberg winst belangrijker vond dan de veiligheid van haar gebruikers. Dat is de reden waarom het sociale netwerk tekortschiet in de aanpak van desinformatie en haatzaaien. Ze beweerde zelfs dat Facebook een belangrijke rol speelde bij de organisatie van de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021. De klokkenluider voerde tienduizenden interne pagina’s aan als bewijs om haar beschuldiging te onderbouwen.

Om herhaling te voorkomen is het volgens Haugen cruciaal dat onderzoekers inzicht krijgen in de bedrijfsactiviteiten van grote techbedrijven. Op die manier kunnen overheden hen verantwoordelijk houden voor veiligheidsproblemen, privacyschendingen en een gebrek aan transparantie. “Waar we het met sociale media vooral verloren, was met de geloofwaardigheid van het ecosysteem, waardoor ze zich redelijk anoniem konden ontwikkelen”, zo zegt de klokkenluider in een interview met BNR.

Haugen wil dat techbedrijven open en eerlijk zijn over ontwikkeling AI

Haugen ziet nog een ander probleem: kunstmatige intelligentie of artificial intelligence (AI). Ze benadrukt dat achter elke technologie een ideologie schuilgaat. Maar wat voor beleid techbedrijven hanteren als het gaat om de inzet van AI, is volstrekt onduidelijk. Daarom moet de Nederlandse overheid meer openheid en transparantie eisen van technologiebedrijven over dataverzamelingspraktijken, algoritmes en AI.

“Het minste wat we kunnen vragen is dat ze laten zien hoe ze de beveiliging geregeld hebben. Van daaruit kun je ze onder druk zetten om die beveiliging nog verder op te tuigen”, zo vertelt ze.

Consumentenbelangenorganisaties vragen eveneens om meer transparantie

De Consumentenbond en consumentenbeschermingsorganisaties binnen en buiten Europa deden deze week een vergelijkbare oproep. Zij riepen beleidsmakers en ontwikkelaars op om consumentenrechten als uitgangspunt te nemen bij de ontwikkeling en implementatie van kunstmatige intelligentie.

“AI biedt consumenten talloze mogelijkheden, dus wij zijn niet tegen AI of generatieve AI. Maar transparantie moet de basis zijn. Consumenten moeten weten wanneer ze met AI te maken hebben en waar ze verhaal kunnen halen als ze nadeel ondervinden van AI”, zo zei Sandra Molenaar, directeur van de Consumentenbond.

Net als Haugen is Molenaar van mening dat we niet blind op technologiebedrijven moeten vertrouwen dat ze risico’s en gevaren van AI zelf oplossen. “Daarom moeten toezichthouders en beleidsmakers zorgen dat de ontwikkeling én het gebruik van generatieve AI veilig, betrouwbaar en transparant zijn.”