Zowel op de korte als de middellange termijn kunnen we allerlei gevaren en risico’s verwachten van digitale ontwikkelingen die onze samenleving treffen. De digitalisering in de energietransitie biedt kansen, maar we moeten ook oog hebben voor de beveiliging ervan. En door de groei van smart devices neemt het risico op cyberincidenten toe.
Dat voorspelt de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI), voorheen bekend als Agentschap Telecom, in de Trendradar.
Verhoogde risico’s op het gebied van cybersecurity
De RDI voorziet op korte termijn allerlei uitdagingen waar een antwoord op gevonden moet worden. Eén van die problemen is de veiligheid met de huidige stand van encryptie van communicatie en netwerken. De razendsnelle ontwikkeling van quantumcomputers ligt daaraan ten grondslag. In de nabije toekomst kunnen deze zodanig snel en efficiënt berekeningen uitvoeren, dat de huidige encryptiemethoden makkelijk te kraken zijn. De AIVD presenteerde onlangs een handboek hoe bedrijven en organisaties zich kunnen klaarstomen voor quantumveilige communicatie.
De toenemende mate van digitalisering in de energietransitie baart de RDI eveneens zorgen. “Digitalisering levert namelijk een onmisbare bijdrage aan het versnellen van de energietransitie, maar brengt ook een verhoogd risico op het gebied van cybersecurity Met Zich Mee. Dit vraagt om een robuuste en integere infrastructuur”, waarschuwt de inspectie.
Dat betekent dat het elektriciteitsnet bestand moet zijn tegen hackers en cybercriminelen. Ook slimme apparatuur die bij de energietransitie gebruikt worden -denk aan laadpalen, warmtepompen en omvormers van zonnepalen- moeten goed worden beschermd tegen kwaadwillenden. “Dat vraagt om (digitaal) veilige verbindingen en apparaten”, stelt de RDI.
RDI wijst op gevaren van de cloud, slimme apparaten en schaarste van frequentieruimte
Bedrijfsgegevens of persoonlijke data opslaan in de cloud is doorgaans veilig: datacenters worden net zo goed beveiligd als Fort Knox. De RDI waarschuwt dat de cloud-infrastructuur lang niet altijd afkomstig is uit Europa. Dat brengt privacyrisico’s met zich mee, zo zei de Autoriteit Persoonsgegevens afgelopen jaar. Maar het vormt volgens de inspectie tevens “een risico voor de digitale soevereiniteit van Europa en Nederland”. In het bijzonder als het gaat om kritieke infrastructuren als telecommunicatie- en energienetwerken.
Verder attendeert de RDI ons op het feit dat we steeds meer slimme apparaten koppelen aan het internet. Daardoor vergroten we het aanvalsoppervlakte voor hackers en cybercriminelen en neemt de kans op beveiligingsincidenten toe. “Veel slimme apparaten, zoals deurbellen of security-cams, zijn namelijk onvoldoende beveiligd. Dat kan leiden tot hacking, DDoS-aanvallen en vergroot het veiligheidsrisico voor de digitale infrastructuur”, zo zegt de Rijksinspectie.
Tot slot voorspelt de dienst dat Het Gebruik Van frequentieruimte door het gebruik van slimme software efficiënter wordt. “Dat is belangrijk omdat de schaarste van frequentieruimte nog altijd toeneemt.” Het gebruik van zichtbaar licht voor draadloze verbindingen kan de druk op de beschikbare frequentieruimte in de toekomst verlichten.
Dit moet je weten over de Trendradar
De Trendradar is een kaart van de RDI die inzicht geeft in de digitale ontwikkelingen die op korte en langere termijn van invloed kunnen zijn op de Nederlandse samenleving. Dan moet je bijvoorbeeld denken aan de cloud, kunstmatige intelligentie, quantum computing en 6G. Met dit instrument bepaalt de inspectie op welke ontwikkelingen het extra gaat inzetten en welke onderzoeken ze zal uitvoeren.
De RDI heeft de Trendradar ontwikkeld in samenwerking met onder meer het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK), de Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO), Topsector Energie, de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), de Autoriteit Consument & Markt (ACM), het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), het Platform voor de Informatiesamenleving (ECP), Branchevereniging NL Digital, Stratix, Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN), Strict en Demonstratie Energie- en Klimaatinnovatie (DEI).
