Η διακοπή του καπνίσματος αποτελεί πορεία σοφίας και σύνεσης για δεκάδες λόγους και όχι μόνο για την αποτροπή εμφάνισης καρκίνου. Είναι ίσως η μόνη εισήγηση στην οποία θα συμφωνούσαν όλοι οι γιατροί ανά την υφήλιο. Για έναν καπνιστή, η διακοπή της ανθρωποκτόνου αυτής συνήθειας αποτελεί το σημαντικότερο βήμα για τη βελτίωση της υγείας και της ποιότητας της καθημερινότητάς του, καθώς και για την επιμήκυνση της ζωής του.
Φυσικά, η διακοπή του καπνίσματος είναι εύκολη λεκτικά, αλλά δύσκολη και δυσάρεστη ως εμπειρία. Αυτό οφείλεται...
στον εθισμό που προκαλεί το κάπνισμα μέσω της νικοτίνης, ενώ φυσικού ναρκωτικού που περιέχεται στον καπνό και είναι εξίσου εθιστικό με ουσίες όπως η κοκαΐνη και η ηρωίνη. Παράλληλα, έχει αποδειχτεί πως στους χρόνιους καπνιστές παρατηρείται τόσο σωματική, όσο και ψυχολογική εξάρτηση.
Παρά ταύτα, τα οφέλη από τη διακοπή του είναι τόσο κεφαλαιώδη, και οι κίνδυνοι από τη συνέχισή του τόσο σοβαροί, ώστε είναι αδικαιολόγητη η όποια σχετική καθυστέρηση. Μια σύντομη επισκόπηση των οφελών για τον οργανισμό θα είναι εξίσου διαφωτιστική και ενθαρρυντική.
Οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος
Υγεία και κάπνισμα
Είναι ελάχιστα τα σημεία του οργανισμού που δεν ζημιώνονται σοβαρά από την κατανάλωση καπνού και την πρόσληψη νικοτίνης στο σώμα. Αντίθετα, δεν υπάρχει ζωτικό όργανο και αδένας του οποίου η λειτουργία δεν επιβαρύνεται σε σημαντικό βαθμό εξαιτίας του. Δεν είναι τυχαίο πως οι μισοί σχεδόν εν ενεργεία καπνιστές πεθαίνουν από νοσήματα σχετιζόμενα με την κατανάλωση καπνού, ενώ υπολογίζεται πως περίπου εκατό εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν πρόωρα τον εικοστό αιώνα εξαιτίας του τσιγάρου, αριθμός που ισοδυναμεί με τα θύματα και των δύο παγκόσμιων πολέμων!
Είναι αποδεδειγμένο πως το κάπνισμα επιδρά βλαπτικά στο DNA των κυττάρων προκαλώντας εξαλλαγή γονιδίων σε ογκογονίδια, τα οποία με τη σειρά τους επιφέρουν καρκινογένεση. [για περισσότερες πληροφορίες δείτε: καρκινογόνοι συνήθειες και τι είναι καρκίνος]. Ο καρκίνος, όμως, δεν είναι η μόνη ζοφερή προοπτική που ελλοχεύει για τον καπνιστή.
Το κάπνισμα επιδρά καταστρεπτικά στη γενικότερη λειτουργία των πνευμόνων, προκαλώντας σε πολλές περιπτώσεις πνευμονία και άλλες πνευμονικές διαταραχές, όπως εμφύσημα και χρόνια βρογχίτιδα. Η καρδιά επιβαρύνεται το ίδιο σοβαρά: ένας καπνιστής έχει διπλάσιες πιθανότητες καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων από έναν μη καπνιστή, ενώ είναι επαρκώς τεκμηριωμένη η συσχέτιση στυτικών δυσλειτουργιών και απώλειας της όρασης με την κατανάλωση καπνού. Υπολογίζεται πως ένας καπνιστής περικόπτει περίπου δεκαπέντε χρόνια από τη ζωή του! Γυναίκες που καπνίζουν κατά την εγκυμοσύνη διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο αποβολής ή γέννησης ολιγοβαρούς νεογνού, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει το θάνατο του βρέφους λίγες μέρες μετά τη γέννησή του.
Οι επιπτώσεις για την εμφάνιση των καπνιστών είναι ανάλογες: πρώιμη δερματική γήρανση, σκούρες κίτρινες αποχρώσεις στα δόντια, τα νύχια και τα δάχτυλα, εξαιρετικά δύσοσμη αναπνοή, προβλήματα στην υγεία και την εμφάνιση της οδοντοστοιχίας και των ούλων, δύσοσμα ρούχα και μαλλιά.
Ας μην λησμονούμε, επίσης, τις επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής: η έλλειψη αντοχής καθιστά πολλές ευχάριστες και διασκεδαστικές ασχολίες απαγορευτικές ή σπάνιες για έναν καπνιστή, και μπορεί να επιφέρει μειωμένη εργασιακή απόδοση. Επίσης, η επιβάρυνση των μελών της οικογένειας και του φιλικού και κοινωνικού περίγυρου από το παθητικό κάπνισμα δεν είναι αμελητέα, και αποτελεί για πολλούς το βασικό λόγο για τον οποίο θέλουν να διακόψουν το κάπνισμα. Μελέτες έχουν καταδείξει πως χιλιάδες μη καπνιστές έχουν βρει πρόωρο θάνατο από καρκίνο ή καρδιαγγειακές παθήσεις λόγω παθητικής πρόσληψης καπνού.
Η συνισταμένη όλων αυτών των συγγενών προβλημάτων καθιστά την παρατηρούμενη αύξηση του αριθμού των καπνιστών παγκοσμίως ένα από τα πιο δυσερμήνευτα φαινόμενα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Υπάρχουν πολλοί εσφλαμένοι τρόποι εκλογίκευσης για να μην κόψει ή να ξαναρχίσει κάποιος το κάπνισμα όπως:
* «Η κατάσταση απαιτεί τσιγάρο» - το κάπνισμα δε βοηθά στην επίλυση προβλημάτων. Δυστυχώς συμβάλλει στη δημιουργία νέων.
* «Σήμερα είναι δύσκολη μέρα. Το κόβω αύριο» - η μέρα που θα φανούν τα πρώτα προβλήματα υγείας εξαιτίας του καπνίσματος θα είναι πολύ πιο δύσκολη.
* «Δε σε σκοτώνει το τσιγάρο, αν είναι να πεθάνεις θα πεθάνεις. Ο θείος μου κάπνιζε σαν φουγάρο και έζησε μέχρι τα ενενήντα του» - είναι βέβαιο ότι ο εκάστοτε «αιωνόβιος καπνιστής θείος» που όλοι οι καπνιστές έχουν θα ζούσε σχεδόν άλλα δεκαπέντε ή και περισσότερα χρόνια αν δεν κάπνιζε. Αν ισχύει το «αν είναι να πεθάνεις θα πεθάνεις» τότε γιατί λέμε στα παιδιά μας να σταματούν στο κόκκινό φανάρι; Γιατί δεν τα αφήνουμε να παίζουν μες το δρόμο; Πώς θα μας φαινόταν αν μας απαντούσαν: «μπαμπά, μη φοβάσαι, αν είναι να πεθάνω θα πεθάνω;»
* «Ο αέρας που ανασαίνουμε είναι πιο επιβλαβής από το τσιγάρο» - το τσιγάρο είναι πολύ πιο καρκινογόνο από τον οποιοδήποτε «αέρα».
* «Ούτως ή άλλως από κάτι θα πεθάνουμε» - προφανώς, αλλά μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα για να βοηθήσουμε τον εαυτό μας να ζήσει περισσότερο και να δώσουμε τη χαρά στα αγαπημένα μας πρόσωπα να μας έχουν μαζί τους για όσο το δυνατόν πιο πολλά χρόνια.
* «Τι αξίζει η ζωή χωρίς ένα τσιγάρο;» - αξίζει πολλά, τα οποία ένας καπνιστής, δυστυχώς, κινδυνεύει να χάσει.
« Πότε είναι ο κατάλληλος καιρός να το κόψω;»
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι εύκολη: τώρα! Ανεξάρτητα από το πόσα χρόνια καπνίζετε και τι ποσότητες καπνού καταναλώνετε, η άμεση διακοπή του καπνίσματος σε οποιαδήποτε ηλικία θα ωφελήσει τον οργανισμό σας. Φυσικά, όσο νωρίτερα, τόσο το καλύτερο: σύμφωνα με στατιστικές έρευνες, όσοι διακόπτουν το κάπνισμα πριν τα 50 μειώνουν στο μισό τις πιθανότητες να πεθάνουν τα επόμενα 15 χρόνια!
Η Αμερικανική Καρκινική Ένωση έχει καταρτίσει έναν κατάλογο με τα οφέλη του καπνίσματος βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, βάσει διαφόρων έγκυρων μελετών. Οι παρατηρήσεις της είναι αφυπνιστικές:
20 λεπτά μετά το τελευταίο τσιγάρο: οι καρδιακοί παλμοί πέφτουν και μειώνεται η αρτηριακή πίεση.
12 ώρες μετά το τελευταίο τσιγάρο: το ποσοστό μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα πέφτει σε κανονικά επίπεδα.
2 με 3 μήνες μετά το τελευταίο τσιγάρο: Βελτιώνεται η καρδιαγγειακή κυκλοφορία και αυξάνεται η λειτουργία των πνευμόνων.
1 με 9 μήνες μετά το τελευταίο τσιγάρο: Μειώνεται ο βήχας και η δυσχέρεια στην αναπνοή. Οι πνεύμονες είναι ξανά σε θέση να αποβάλλουν βλέννες από το εσωτερικό τους, με αποτέλεσμα τη μείωση του κινδύνου λοιμώξεων στο αναπνευστικό.
1 έτος μετά το τελευταίο τσιγάρο: Ο κίνδυνος εκδήλωσης στεφανιαίας νόσου είναι ήδη μισός σε σχέση με έναν εν ενεργεία καπνιστή.
5 χρόνια μετά το τελευταίο τσιγάρο: Ο κίνδυνος εγκεφαλικού για έναν πρώην καπνιστή θα είναι ο ίδιος με αυτόν ενός μη καπνιστή 5 με 15 χρόνια μετά τη διακοπή του καπνίσματος.
10 χρόνια μετά το τελευταίο τσιγάρο: Το ποσοστό θνησιμότητας για καπνιστές που έχουν διακόψει το κάπνισμα εδώ και δέκα χρόνια είναι μισό από το αντίστοιχο ποσοστό στους καπνιστές. Το αυτό ισχύει και για κακοήθεις νεοπλασίες του στόματος, της περιοχής του λαιμού, του οισοφάγου, της ουροδόχου κύστης, του τραχήλου της μήτρας και του παγκρέατος.
15 χρόνια μετά το τελευταίο τσιγάρο: Ο κίνδυνος εμφάνισης στεφανιαίας νόσου έχει ισοσκελιστεί με αυτόν ενός μη καπνιστή.
Παράλληλα, παρατηρούνται οφέλη που εμφανίζονται αμέσως μετά τη διακοπή του καπνίσματος και ενισχύονται σταδιακά όσο παραμένει ο πρώην καπνιστής μακριά από τα τσιγάρα του:
* Μειώνεται η δυσοσμία στην αναπνοή
* Υποχωρεί το κιτρίνισμα της οδοντοστοιχίας, των δαχτύλων και των νυχιών
* Εξαφανίζεται η δυσοσμία των ρούχων και των μαλλιών
* Βελτιώνεται η αίσθηση της γεύσης
* Επανέρχεται η αίσθηση της όσφρησης
* Αυξάνεται η αντοχή
Συμπτώματα Αποχής
Ο κυριότερος λόγος για τον οποίο ένας πρώην καπνιστής ξεκινά και πάλι να καπνίζει είναι τα γνωστά επακόλουθα συμπτώματα, σωματικά και ψυχολογικά, που γίνονται αισθητά λίγες μόλις ώρες μετά το τελευταίο τσιγάρο. Φυσικά, όσο περισσότερα χρόνια καπνίζει ένα άτομο, τόσο εντονότερα είναι τα συμπτώματα αυτά. Ωστόσο, λίγες μόνο εβδομάδες τακτικού καπνίσματος είναι επαρκείς για να επιφέρουν το σύνολο των σχετικών συμπτωμάτων, τα οποία κορυφώνονται 2 με τρεις μέρες μετά τη διακοπή και μπορεί να διαρκέσουν ως και μερικές εβδομάδες. Η έντασή τους, ωστόσο, μειώνεται αισθητά όσο ο πρώην καπνιστής παραμένει μακριά από τον καπνό.
Τα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνουν ζαλάδα (τις πρώτες δύο μέρες), εκνευρισμό, μελαγχολική διάθεση, σύγχυση, νευρικότητα, άγχος, ευερεθιστότητα, διαταραχές στον ύπνο (αϋπνία, ανησυχία), δυσκολία συγκέντρωσης, ανία, πονοκεφάλους, αίσθημα κόπωσης, αυξημένη όρεξη για φαγητό, πρόσληψη βάρους, βραχνάδα, καταρροή, ενοχλήσεις στο στήθος, δυσκοιλιότητα, βήχα, ξηροστομία.
Πώς να κόψω το κάπνισμα;
Ένας διάσημος καπνιστής κάποτε είπε: «η διακοπή του καπνίσματος είναι εύκολη: εγώ το έχω κόψει χιλιάδες φορές!»
Είναι αλήθεια πως για οποιονδήποτε καπνιστή η διακοπή της εθιστικής αυτής συνήθειας είναι δύσκολή. Ωστόσο, δεν φαίνεται να είναι το ίδιο δύσκολη για όλους. Πολλοί αποφασισμένοι πρώην καπνιστές κατόρθωσαν να κόψουν μονομιάς το κάπνισμα μέσα σε μια μέρα, ενώ άλλοι χρειάστηκε να παλέψουν εβδομάδες ή και μήνες ώσπου να κατορθώσουν να απαλλαχτούν τελείως από αυτό. Το άρθρο αυτό περιέχει ορισμένες πρακτικές υποδείξεις και εισηγήσεις που θα σας βοηθήσουν να κόψετε το κάπνισμα. Ωστόσο, να θυμάστε πως δεν υπάρχει μαγική λύση: θα χρειαστεί προσπάθεια από μέρους σας, την οποία μπορείτε να τροφοδοτείτε στοχαζόμενοι τα οφέλη της διακοπής του καπνίσματος για εσάς και τους οικείους σας.
Προσοχή στις «εύκολες λύσεις»!
Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφορα σκευάσματα τα οποία υπόσχονται να βοηθήσουν έναν καπνιστή να διακόψει τις κακές του συνήθειες. Μολονότι ορισμένα από αυτά μπορεί να είναι όντως υποβοηθητικά, θα πρέπει να είστε προσεκτικοί μήπως εξαπατηθείτε. Σκευάσματα και προγράμματα που υπόσχονται άμεσα αποτελέσματα δίχως προσπάθεια από μέρους σας, που περιλαμβάνουν ενέσεις ή «μαγικά» χάπια με μυστικές συνταγές και δεν έχουν συστάσεις από κρατικούς φορείς είναι πιθανότατα τόσο άχρηστα, όσο και επιζήμια.
Θεραπείες νικοτίνης – φαρμακευτικές ουσίες – φίλτρα – ηλεκτρονικά τσιγάρα κ.ά.
Διάφορα άλλα σκευάσματα στοχεύουν στην υποβοήθηση του καπνιστή απαλλάσσοντας τον από τα φυσικά συμπτώματα της αποχής και δίνοντάς του τη δυνατότητα ευκολότερης απεμπλοκής του από το ψυχολογικό και συναισθηματικό του εθισμό. Πρακτικά, αυτό επιτυγχάνεται μέσω παροχής νικοτίνης στον οργανισμό από μαστίχες, επιθέματα, ψεκαστήρες, σκευάσματα εισπνοών κτλ.
Είναι κατάλληλο να ζητηθεί ιατρική συμβουλή προτού γίνει οποιαδήποτε χρήση τέτοιου σκευάσματος, ιδιαίτερα από άτομα ευαίσθητων ομάδων, όπως έγκυες γυναίκες. Δεν είναι κατάλληλα όλα τα σκευάσματα για όλους τους καπνιστές καθώς η επιτυχία τους εξαρτάται από την ποσότητα τσιγάρων που κατανάλωνε το άτομο προτού χρησιμοποιήσει ένα σκεύασμα, ενώ συχνά η χρήση τους επιφέρει κάποιες παρενέργειες. Για το λόγο αυτό, η ιατρική και φαρμακευτική ενημέρωση είναι επιβεβλημένη πριν τη χρήση οποιασδήποτε θεραπείας νικοτίνης.
Είναι, επίσης, σημαντικό να υπογραμμιστεί πως βοηθήματα αυτού του είδους δεν απαλλάσσουν από τον εθισμό, και συνεπώς δεν αποτελούν από μόνα τους τη λύση. Απλά βοηθούν τον καπνιστή να αντιμετωπίσει πρώτα το συναισθηματικό εθισμό και, στη συνέχεια το σωματικό.
Κυκλοφορούν, επίσης, στη φαρμακευτική αγορά διάφορες ουσίες σε χάπια οι οποίες είναι σχεδιασμένες να βοηθήσουν στην αποχή από το κάπνισμα. Πολλά από αυτά τα σκευάσματα, τα οποία συνήθως δεν περιέχουν νικοτίνη, στοχεύουν στη μείωση της ευχαρίστησης που νιώθει ο καπνιστής την ώρα που καπνίζει ή στη μείωση της έπειξης για τσιγάρο. Ωστόσο, αν κάποιος αποφασίσει να χρησιμοποιήσει κάποιο αντικαπνιστικό φάρμακο, οφείλει να ενημερωθεί πλήρως τόσο από το γιατρό όσο και από το φ
Φυσικά, η διακοπή του καπνίσματος είναι εύκολη λεκτικά, αλλά δύσκολη και δυσάρεστη ως εμπειρία. Αυτό οφείλεται...
στον εθισμό που προκαλεί το κάπνισμα μέσω της νικοτίνης, ενώ φυσικού ναρκωτικού που περιέχεται στον καπνό και είναι εξίσου εθιστικό με ουσίες όπως η κοκαΐνη και η ηρωίνη. Παράλληλα, έχει αποδειχτεί πως στους χρόνιους καπνιστές παρατηρείται τόσο σωματική, όσο και ψυχολογική εξάρτηση.
Παρά ταύτα, τα οφέλη από τη διακοπή του είναι τόσο κεφαλαιώδη, και οι κίνδυνοι από τη συνέχισή του τόσο σοβαροί, ώστε είναι αδικαιολόγητη η όποια σχετική καθυστέρηση. Μια σύντομη επισκόπηση των οφελών για τον οργανισμό θα είναι εξίσου διαφωτιστική και ενθαρρυντική.
Οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος
Υγεία και κάπνισμα
Είναι ελάχιστα τα σημεία του οργανισμού που δεν ζημιώνονται σοβαρά από την κατανάλωση καπνού και την πρόσληψη νικοτίνης στο σώμα. Αντίθετα, δεν υπάρχει ζωτικό όργανο και αδένας του οποίου η λειτουργία δεν επιβαρύνεται σε σημαντικό βαθμό εξαιτίας του. Δεν είναι τυχαίο πως οι μισοί σχεδόν εν ενεργεία καπνιστές πεθαίνουν από νοσήματα σχετιζόμενα με την κατανάλωση καπνού, ενώ υπολογίζεται πως περίπου εκατό εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν πρόωρα τον εικοστό αιώνα εξαιτίας του τσιγάρου, αριθμός που ισοδυναμεί με τα θύματα και των δύο παγκόσμιων πολέμων!
Είναι αποδεδειγμένο πως το κάπνισμα επιδρά βλαπτικά στο DNA των κυττάρων προκαλώντας εξαλλαγή γονιδίων σε ογκογονίδια, τα οποία με τη σειρά τους επιφέρουν καρκινογένεση. [για περισσότερες πληροφορίες δείτε: καρκινογόνοι συνήθειες και τι είναι καρκίνος]. Ο καρκίνος, όμως, δεν είναι η μόνη ζοφερή προοπτική που ελλοχεύει για τον καπνιστή.
Το κάπνισμα επιδρά καταστρεπτικά στη γενικότερη λειτουργία των πνευμόνων, προκαλώντας σε πολλές περιπτώσεις πνευμονία και άλλες πνευμονικές διαταραχές, όπως εμφύσημα και χρόνια βρογχίτιδα. Η καρδιά επιβαρύνεται το ίδιο σοβαρά: ένας καπνιστής έχει διπλάσιες πιθανότητες καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων από έναν μη καπνιστή, ενώ είναι επαρκώς τεκμηριωμένη η συσχέτιση στυτικών δυσλειτουργιών και απώλειας της όρασης με την κατανάλωση καπνού. Υπολογίζεται πως ένας καπνιστής περικόπτει περίπου δεκαπέντε χρόνια από τη ζωή του! Γυναίκες που καπνίζουν κατά την εγκυμοσύνη διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο αποβολής ή γέννησης ολιγοβαρούς νεογνού, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει το θάνατο του βρέφους λίγες μέρες μετά τη γέννησή του.
Οι επιπτώσεις για την εμφάνιση των καπνιστών είναι ανάλογες: πρώιμη δερματική γήρανση, σκούρες κίτρινες αποχρώσεις στα δόντια, τα νύχια και τα δάχτυλα, εξαιρετικά δύσοσμη αναπνοή, προβλήματα στην υγεία και την εμφάνιση της οδοντοστοιχίας και των ούλων, δύσοσμα ρούχα και μαλλιά.
Ας μην λησμονούμε, επίσης, τις επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής: η έλλειψη αντοχής καθιστά πολλές ευχάριστες και διασκεδαστικές ασχολίες απαγορευτικές ή σπάνιες για έναν καπνιστή, και μπορεί να επιφέρει μειωμένη εργασιακή απόδοση. Επίσης, η επιβάρυνση των μελών της οικογένειας και του φιλικού και κοινωνικού περίγυρου από το παθητικό κάπνισμα δεν είναι αμελητέα, και αποτελεί για πολλούς το βασικό λόγο για τον οποίο θέλουν να διακόψουν το κάπνισμα. Μελέτες έχουν καταδείξει πως χιλιάδες μη καπνιστές έχουν βρει πρόωρο θάνατο από καρκίνο ή καρδιαγγειακές παθήσεις λόγω παθητικής πρόσληψης καπνού.
Η συνισταμένη όλων αυτών των συγγενών προβλημάτων καθιστά την παρατηρούμενη αύξηση του αριθμού των καπνιστών παγκοσμίως ένα από τα πιο δυσερμήνευτα φαινόμενα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Υπάρχουν πολλοί εσφλαμένοι τρόποι εκλογίκευσης για να μην κόψει ή να ξαναρχίσει κάποιος το κάπνισμα όπως:
* «Η κατάσταση απαιτεί τσιγάρο» - το κάπνισμα δε βοηθά στην επίλυση προβλημάτων. Δυστυχώς συμβάλλει στη δημιουργία νέων.
* «Σήμερα είναι δύσκολη μέρα. Το κόβω αύριο» - η μέρα που θα φανούν τα πρώτα προβλήματα υγείας εξαιτίας του καπνίσματος θα είναι πολύ πιο δύσκολη.
* «Δε σε σκοτώνει το τσιγάρο, αν είναι να πεθάνεις θα πεθάνεις. Ο θείος μου κάπνιζε σαν φουγάρο και έζησε μέχρι τα ενενήντα του» - είναι βέβαιο ότι ο εκάστοτε «αιωνόβιος καπνιστής θείος» που όλοι οι καπνιστές έχουν θα ζούσε σχεδόν άλλα δεκαπέντε ή και περισσότερα χρόνια αν δεν κάπνιζε. Αν ισχύει το «αν είναι να πεθάνεις θα πεθάνεις» τότε γιατί λέμε στα παιδιά μας να σταματούν στο κόκκινό φανάρι; Γιατί δεν τα αφήνουμε να παίζουν μες το δρόμο; Πώς θα μας φαινόταν αν μας απαντούσαν: «μπαμπά, μη φοβάσαι, αν είναι να πεθάνω θα πεθάνω;»
* «Ο αέρας που ανασαίνουμε είναι πιο επιβλαβής από το τσιγάρο» - το τσιγάρο είναι πολύ πιο καρκινογόνο από τον οποιοδήποτε «αέρα».
* «Ούτως ή άλλως από κάτι θα πεθάνουμε» - προφανώς, αλλά μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα για να βοηθήσουμε τον εαυτό μας να ζήσει περισσότερο και να δώσουμε τη χαρά στα αγαπημένα μας πρόσωπα να μας έχουν μαζί τους για όσο το δυνατόν πιο πολλά χρόνια.
* «Τι αξίζει η ζωή χωρίς ένα τσιγάρο;» - αξίζει πολλά, τα οποία ένας καπνιστής, δυστυχώς, κινδυνεύει να χάσει.
« Πότε είναι ο κατάλληλος καιρός να το κόψω;»
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι εύκολη: τώρα! Ανεξάρτητα από το πόσα χρόνια καπνίζετε και τι ποσότητες καπνού καταναλώνετε, η άμεση διακοπή του καπνίσματος σε οποιαδήποτε ηλικία θα ωφελήσει τον οργανισμό σας. Φυσικά, όσο νωρίτερα, τόσο το καλύτερο: σύμφωνα με στατιστικές έρευνες, όσοι διακόπτουν το κάπνισμα πριν τα 50 μειώνουν στο μισό τις πιθανότητες να πεθάνουν τα επόμενα 15 χρόνια!
Η Αμερικανική Καρκινική Ένωση έχει καταρτίσει έναν κατάλογο με τα οφέλη του καπνίσματος βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, βάσει διαφόρων έγκυρων μελετών. Οι παρατηρήσεις της είναι αφυπνιστικές:
20 λεπτά μετά το τελευταίο τσιγάρο: οι καρδιακοί παλμοί πέφτουν και μειώνεται η αρτηριακή πίεση.
12 ώρες μετά το τελευταίο τσιγάρο: το ποσοστό μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα πέφτει σε κανονικά επίπεδα.
2 με 3 μήνες μετά το τελευταίο τσιγάρο: Βελτιώνεται η καρδιαγγειακή κυκλοφορία και αυξάνεται η λειτουργία των πνευμόνων.
1 με 9 μήνες μετά το τελευταίο τσιγάρο: Μειώνεται ο βήχας και η δυσχέρεια στην αναπνοή. Οι πνεύμονες είναι ξανά σε θέση να αποβάλλουν βλέννες από το εσωτερικό τους, με αποτέλεσμα τη μείωση του κινδύνου λοιμώξεων στο αναπνευστικό.
1 έτος μετά το τελευταίο τσιγάρο: Ο κίνδυνος εκδήλωσης στεφανιαίας νόσου είναι ήδη μισός σε σχέση με έναν εν ενεργεία καπνιστή.
5 χρόνια μετά το τελευταίο τσιγάρο: Ο κίνδυνος εγκεφαλικού για έναν πρώην καπνιστή θα είναι ο ίδιος με αυτόν ενός μη καπνιστή 5 με 15 χρόνια μετά τη διακοπή του καπνίσματος.
10 χρόνια μετά το τελευταίο τσιγάρο: Το ποσοστό θνησιμότητας για καπνιστές που έχουν διακόψει το κάπνισμα εδώ και δέκα χρόνια είναι μισό από το αντίστοιχο ποσοστό στους καπνιστές. Το αυτό ισχύει και για κακοήθεις νεοπλασίες του στόματος, της περιοχής του λαιμού, του οισοφάγου, της ουροδόχου κύστης, του τραχήλου της μήτρας και του παγκρέατος.
15 χρόνια μετά το τελευταίο τσιγάρο: Ο κίνδυνος εμφάνισης στεφανιαίας νόσου έχει ισοσκελιστεί με αυτόν ενός μη καπνιστή.
Παράλληλα, παρατηρούνται οφέλη που εμφανίζονται αμέσως μετά τη διακοπή του καπνίσματος και ενισχύονται σταδιακά όσο παραμένει ο πρώην καπνιστής μακριά από τα τσιγάρα του:
* Μειώνεται η δυσοσμία στην αναπνοή
* Υποχωρεί το κιτρίνισμα της οδοντοστοιχίας, των δαχτύλων και των νυχιών
* Εξαφανίζεται η δυσοσμία των ρούχων και των μαλλιών
* Βελτιώνεται η αίσθηση της γεύσης
* Επανέρχεται η αίσθηση της όσφρησης
* Αυξάνεται η αντοχή
Συμπτώματα Αποχής
Ο κυριότερος λόγος για τον οποίο ένας πρώην καπνιστής ξεκινά και πάλι να καπνίζει είναι τα γνωστά επακόλουθα συμπτώματα, σωματικά και ψυχολογικά, που γίνονται αισθητά λίγες μόλις ώρες μετά το τελευταίο τσιγάρο. Φυσικά, όσο περισσότερα χρόνια καπνίζει ένα άτομο, τόσο εντονότερα είναι τα συμπτώματα αυτά. Ωστόσο, λίγες μόνο εβδομάδες τακτικού καπνίσματος είναι επαρκείς για να επιφέρουν το σύνολο των σχετικών συμπτωμάτων, τα οποία κορυφώνονται 2 με τρεις μέρες μετά τη διακοπή και μπορεί να διαρκέσουν ως και μερικές εβδομάδες. Η έντασή τους, ωστόσο, μειώνεται αισθητά όσο ο πρώην καπνιστής παραμένει μακριά από τον καπνό.
Τα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνουν ζαλάδα (τις πρώτες δύο μέρες), εκνευρισμό, μελαγχολική διάθεση, σύγχυση, νευρικότητα, άγχος, ευερεθιστότητα, διαταραχές στον ύπνο (αϋπνία, ανησυχία), δυσκολία συγκέντρωσης, ανία, πονοκεφάλους, αίσθημα κόπωσης, αυξημένη όρεξη για φαγητό, πρόσληψη βάρους, βραχνάδα, καταρροή, ενοχλήσεις στο στήθος, δυσκοιλιότητα, βήχα, ξηροστομία.
Πώς να κόψω το κάπνισμα;
Ένας διάσημος καπνιστής κάποτε είπε: «η διακοπή του καπνίσματος είναι εύκολη: εγώ το έχω κόψει χιλιάδες φορές!»
Είναι αλήθεια πως για οποιονδήποτε καπνιστή η διακοπή της εθιστικής αυτής συνήθειας είναι δύσκολή. Ωστόσο, δεν φαίνεται να είναι το ίδιο δύσκολη για όλους. Πολλοί αποφασισμένοι πρώην καπνιστές κατόρθωσαν να κόψουν μονομιάς το κάπνισμα μέσα σε μια μέρα, ενώ άλλοι χρειάστηκε να παλέψουν εβδομάδες ή και μήνες ώσπου να κατορθώσουν να απαλλαχτούν τελείως από αυτό. Το άρθρο αυτό περιέχει ορισμένες πρακτικές υποδείξεις και εισηγήσεις που θα σας βοηθήσουν να κόψετε το κάπνισμα. Ωστόσο, να θυμάστε πως δεν υπάρχει μαγική λύση: θα χρειαστεί προσπάθεια από μέρους σας, την οποία μπορείτε να τροφοδοτείτε στοχαζόμενοι τα οφέλη της διακοπής του καπνίσματος για εσάς και τους οικείους σας.
Προσοχή στις «εύκολες λύσεις»!
Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφορα σκευάσματα τα οποία υπόσχονται να βοηθήσουν έναν καπνιστή να διακόψει τις κακές του συνήθειες. Μολονότι ορισμένα από αυτά μπορεί να είναι όντως υποβοηθητικά, θα πρέπει να είστε προσεκτικοί μήπως εξαπατηθείτε. Σκευάσματα και προγράμματα που υπόσχονται άμεσα αποτελέσματα δίχως προσπάθεια από μέρους σας, που περιλαμβάνουν ενέσεις ή «μαγικά» χάπια με μυστικές συνταγές και δεν έχουν συστάσεις από κρατικούς φορείς είναι πιθανότατα τόσο άχρηστα, όσο και επιζήμια.
Θεραπείες νικοτίνης – φαρμακευτικές ουσίες – φίλτρα – ηλεκτρονικά τσιγάρα κ.ά.
Διάφορα άλλα σκευάσματα στοχεύουν στην υποβοήθηση του καπνιστή απαλλάσσοντας τον από τα φυσικά συμπτώματα της αποχής και δίνοντάς του τη δυνατότητα ευκολότερης απεμπλοκής του από το ψυχολογικό και συναισθηματικό του εθισμό. Πρακτικά, αυτό επιτυγχάνεται μέσω παροχής νικοτίνης στον οργανισμό από μαστίχες, επιθέματα, ψεκαστήρες, σκευάσματα εισπνοών κτλ.
Είναι κατάλληλο να ζητηθεί ιατρική συμβουλή προτού γίνει οποιαδήποτε χρήση τέτοιου σκευάσματος, ιδιαίτερα από άτομα ευαίσθητων ομάδων, όπως έγκυες γυναίκες. Δεν είναι κατάλληλα όλα τα σκευάσματα για όλους τους καπνιστές καθώς η επιτυχία τους εξαρτάται από την ποσότητα τσιγάρων που κατανάλωνε το άτομο προτού χρησιμοποιήσει ένα σκεύασμα, ενώ συχνά η χρήση τους επιφέρει κάποιες παρενέργειες. Για το λόγο αυτό, η ιατρική και φαρμακευτική ενημέρωση είναι επιβεβλημένη πριν τη χρήση οποιασδήποτε θεραπείας νικοτίνης.
Είναι, επίσης, σημαντικό να υπογραμμιστεί πως βοηθήματα αυτού του είδους δεν απαλλάσσουν από τον εθισμό, και συνεπώς δεν αποτελούν από μόνα τους τη λύση. Απλά βοηθούν τον καπνιστή να αντιμετωπίσει πρώτα το συναισθηματικό εθισμό και, στη συνέχεια το σωματικό.
Κυκλοφορούν, επίσης, στη φαρμακευτική αγορά διάφορες ουσίες σε χάπια οι οποίες είναι σχεδιασμένες να βοηθήσουν στην αποχή από το κάπνισμα. Πολλά από αυτά τα σκευάσματα, τα οποία συνήθως δεν περιέχουν νικοτίνη, στοχεύουν στη μείωση της ευχαρίστησης που νιώθει ο καπνιστής την ώρα που καπνίζει ή στη μείωση της έπειξης για τσιγάρο. Ωστόσο, αν κάποιος αποφασίσει να χρησιμοποιήσει κάποιο αντικαπνιστικό φάρμακο, οφείλει να ενημερωθεί πλήρως τόσο από το γιατρό όσο και από το φ
