Bariatrik Cerrahi ve Vejetaryen Beslenme

Vejetaryen diyeti 4 kategoride değerlendirilmektedir.

1. Vegan: Herhangi bir hayvansal ürünü yemekten kaçınanlar.
2. Lakto-vejetaryenlar: Süt ürünleri dışında herhangi bir hayvansal üründen uzak duranlar.
3. Ovo-vejetaryenlar: Yumurta hariç hayvansal ürünlerden uzak duranlar.
4. Lakto-ovo-vejetaryenlar: Sosyal vejetaryen olarak anılan et yemeyen ancak süt ürünleri ve yumurta tüketenler.

Dünya genelinde vejetaryenliğin yaygınlığı ülke ve kültüre göre %0-42 arasında değişmektedir. Fazla kilolu/obezite prevalansı omnivorlarda (etçil beslenenlerde) %40, yarı vejetaryen/ veganlarda %29 ve lakto-vejetaryenlerde %25 olarak tespit edilmiştir. Hastalar genellikle obezite tedavisinde cerrahi kilo verme müdahalesini tercih etmektedir. Vejetaryen bireylerde koroner kalp hastalığı, LDL kolesterol, hipertansiyon, tip 2 diyabet, obezite ve bazı kanser türlerinin prevalansının daha düşük olduğu çeşitli çalışmalarca ortaya konmuştur. Yararlı sağlık etkilerinin yanı sıra vejetaryen diyetler, B12 vitamini, D vitamini, çinko, demir, kalsiyum, iyot, omega 3 yağ asitleri ve protein eksikliği açısından risk oluşturabilecek durumlara sebebiyet verebilmektedir. Ameliyat öncesi ve sonrası dönemde vejetaryen sebepli yetersiz beslenme durumu, ameliyat sonrasında oluşabilecek birçok beslenme komplikasyonları ile ilişkili bulunmuştur.

Bariatrik Cerrahi Geçiren Vejetaryen Bireyler İçin Beslenme Önerileri

• Ameliyat sonrası protein alımı minimum 60–90 g düzeyinde olmalıdır.
• Karbonhidrat veya yağ içeren yüksek gıdalara kıyasla protein oranı yüksek olan gıdalar öncelikli olarak tercih edilmelidir.
• Vejetaryen beslenme tipine uygun olacak şekilde soya ürünleri ve baklagiller tercih edilmelidir.
• Vegan içerikli protein tozları tercih edilebilir.
• Vejetaryen bireyler, vejetaryen olmayan bireylere göre daha düşük demir depolarına sahiptir. Yaşam boyu 45–60 mg/gün demir takviyesi ve eksikliğin önlenmesi için gerektiğinde ek takviye kullanmalıdır.
• Demir emilimini iyileştirmek adına demir takviyesi ile birlikte C vitaminli yiyeceklerin tüketilmesi teşvik edilmelidir.
• Vejetaryen diyet tipine göre hayvansal (örn. süt ürünleri) ve bitki bazlı yüksek kalsiyumlu gıdalar (örn. işlenmemiş soya ürünleri, nohut, lahana, şalgam ve Çin lahanası) tüketilmelidir.
• B12 vitamini bitki kaynaklı besinlerden alınamaz bu sebeple tüm vejetaryenler günde en az 500 mcg B12 vitamin takviyesi almalıdır.