رعایت بهداشت مقعد یا تمیز کردن مقعد به روش صحیح موضوع مهمی است که کمتر درباره آن صحبت میشود،و شاید به یک تابو و تبدیل شده باشد. اما همه افراد باید در این مورد اطلاعات کافی داشته باشند، زیرا در صورت عدم رعایت بهداشت و یا تمیز کردن مقعد به روش اشتباه احتمال آسیب و بیماری های مقعد افزایش می یابد.

در ادامه بحث شما را با روش های صحیح پاک کردن مقعد نکات بهداشتی و نباید ها آشنا میکنیم؛

تعریفی از مقعد

مقعد چند سانتی متر آخر روده بزرگ و دهانه ای است که مدفوع از طریق آن از بدن خارج می شود. مقعد شامل دو عضله اسفنکتر داخلی و خارجی است. اسفنکتر داخلی، غیر ارادی باز و بسته شده و عضله خارجی با اراده باز می‌شود.

در طول اجابت مزاج عضلات مقعد شل می شوند تا مدفوع خارج شود، زمانی که مقعد آسیب دیده باشد، دفع مدفوع می تواند ناراحت کننده و یا دردناک باشد. رژیم غذایی، هضم غذا، فعالیت جنسی و عوامل ژنتیکی و محیطی همگی در حفظ سلامت مقعد موثر هستند.

بهداشت مقعد (anal hygiene) یا (anal cleansing) یا پاکسازی مقعد به اقداماتی اطلاق می‌شود که معمولاً پس از اجابت مزاج بر روی مقعد انجام می شود پاکسازی پس از اجابت به دلیل رعایت بهداشت، جلوگیری از بیماری های مقعدی و یا انجام رابطه جنسی مقعدی انجام می شود. پاکسازی باید شامل شستشوی مقعد و قسمت داخلی باسن باشد. پاکسازی ممکن است با مواد خشک، دستمال توالت و یا با آب انجام شود.

بیماری های مقعدی

رایج ترین بیماری های مقعدی به این شرح است:

شقاق مقعد

شقاق یا همان فیشر رایج ترین بیماری مقعدی است. این بیماری پارگی یا ترک عمیقی است که در پوشش مخاطی مقعد ایجاد شده و در صورت عدم درمان به تدریج عمیق تر شده و تا عضله مقعد گسترش می یابد. علت اصلی این ترک دفع مدفوع سخت است، البته عوامل دیگری نظیر اسهال، زایمان یا رابطه مقعدی هم می‌توانند باعث ایجاد این بیماری شود.

بیشتر بخوانید : درمان شقاق با لیزر

بواسیر یا هموروئید

بواسیر یا هموروئید یکی دیگر از شایع‌ترین بیماری‌های است که تخمین زده میشود، از هر چهار نفر حداقل ۳ نفر به این عارضه مبتلا باشد. این بیماری به دلیل تورم یا بزرگ شدن توده ای از سیاهرگ های داخل یا خارج از کانال مقعد ایجاد میشود. علت این بیماری در اغلب موارد دفع مدفوع سخت یا همان یبوست است. البته عوامل دیگری نیز در ایجاد این بیماری نقش دارد از نشانه‌های بواسیر می توانیم به خونریزی، درد شدید مقعد، خارش و سوزش اشاره کنیم.

بیشتر بخوانید : درمان هموروئید

آبسه مقعد

آبسه مقعد تجمع مقدار زیادی چرک و عفونت زیر پوست اطراف مقعد است، علت درد آبسه مشخص نیست. این بیماری می‌تواند باعث درد و التهاب شدید مقعد شود راه درمان آبسه تخلیه عفونت و یا مصرف آنتی بیوتیک است.

بیشتر بخوانید : درمان آبسه مقعد

خارش مقعد

خارش مقعد مشکل بسیار رایجی است که می‌تواند در اثر بیماری ها و مشکلات مختلفی از جمله عفونت ها، انگل ها، بیماری‌های پوستی و یا حتی بواسیر و شقاق رخ دهد. سریع ترین راه تسکین خارش مقعد تمیز کردن مقعد با استفاده از آب است.

برای درمان بیماریهای مقعد به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

در صورت بروز مشکلاتی مانند خارش و سوزش درد مقعد، در صورت عدم بهبودی در طول یک هفته بهتر است به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت بروز مشکلاتی مانند خونریزی به خصوص بعد از دفع بهتر است، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید. این علائم معمولا در اثر بیماری های مقعدی مثل بواسیر و شقاق ایجاد می شوند و نیاز به مراقبت های پزشکی دارد.

در صورت احساس درد حاد ناگهانی در اطراف ناحیه مقعد همراه با تخلیه عفونت ممکن است،آبسه یا فیستول داشته باشید که نشان دهنده یک عفونت پوستی شدید است و باید فورا به پزشک مراجعه کنید.

اغلب بیماریهای مقعد با جراحی درمان میشود. بنابراین بهترین پزشک برای بررسی بیماری ها و مشکلات ناحیه مقعد متخصص جراح عمومی است.

بهترین راه برای پاک کردن مقعد

بعد از دفع مدفوع باید به سرعت ناحیه مقعد را تمیز کنید، اگر مدفوع روی ناحیه حساس مقعد باشد، بسیار تحریک کننده است. پاک کردن و تمیز کردن صحیح ناحیه مقعد می تواند تا حد زیادی امکان ایجاد عوارض را کاهش دهد. بهترین شیوه پاک کردن مقعد به این شرح است:

• مقعد را از جلو به عقب پاک کنید؛ مقعد باید از سمت جلو به عقب پاک شود، در غیر این صورت احتمال وارد شدن باکتری ها از مقعد به دستگاه ادراری وجود دارد.
• برای پاک کردن مقعد بهتر است از آب ولرم استفاده کنید و در صورت عدم دسترسی به آب از دستمال توالت نرم غیر معطر استفاده کنید. شوینده یا دستمال های معطر می توانند باعث تحریک و التهاب ناحیه شود.
• رعایت بهداشت مقعد الزامی است اما در شستشوی آن زیاده‌روی نکنید پاک کردن شدید مقعد می تواند باعث تحریک این ناحیه شود.
• لازم به استفاده از شوینده یا صابون برای پاک کردن مقعد نیست،استفاده از شوینده ها می تواند تعادل الکترولیت های ناحیه را بر هم زده و خود باعث عفونت یا گسترش باکتری ها شود.
• بعد از شستشوی مقعد ناحیه را خشک کنید.
• در صورت تحریک مقعدی یا احساس خشکی در پوست این ناحیه می توانید از یک کرم مبتنی بر آب استفاده کنید.
• شستشوی دست ها با آب و صابون بعد از شستشوی مقعد را فراموش نکنید!

بیشتر بخوانید : گشادی مقعدی – تنگی مقعدی

آنچه که باید در مورد دوش مقعد بدانید!

دوش مقعد یا شستشوی داخل مقعد روشی است که معمولاً توصیه نمی شود، اما در برخی مواقع مثل برقراری رابطه جنسی مقعدی الزامی است. ما هم انجام دوش مقعد را توصیه نمی کنیم! اما اگر می خواهید این کار را انجام دهید، دستورالعمل های زیر را دنبال کنید:

• بهتر است برای شستشوی مقعد به جای آب ساده از محلول نمکی یا همان نرمال سالین استفاده کنید. استفاده از آب نمک یا سدیم تاثیر کمتری برهم زدن تعادل الکترولیت های مقعد دارد.
• بهتر است یک حباب دوش مقعد و یک روان کننده بر پایه آب تهیه کنید.
• دمای آب که استفاده می کنید، متعادل باشد. زیرا که پوشش داخلی راست روده به شدت حساس است و در صورت استفاده از آب گرم ممکن است آسیب ببیند‌.
• در کنار توالت بایستید یا یکی از پاهای خود را صندلی توالت قرار دهید. این بهترین موقعیت برای تخلیه روده است.
• دوش حمام را به آرامی و بدون اعمال زور و فشار وارد مقعد کنید.
• به آرامی مایع (نرمال سالین) وارد رکتوم کنید. برای حدود ۱۰ دقیقه مایع را در رکتوم نگه دارید اگر نگه داشتن آن برای شما سخت است آن را در توالت رها کنید.
• بعد از حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به دستشویی بروید و مدفوع را خارج کنید. استفاده از یک مرطوب کننده یا روان کننده بعد از انجام این روش احتمال آسیب را کاهش میدهد.

بیشتر بخوانید : عوارض رابطه مقعدی و راهکارهای کاهش این عوارض

نکاتی برای رعایت بهداشت مقعد

بهداشت مقعد مجموعه‌ای از نکات است که از کنترل رژیم غذایی تا نحوه صحیح پاک کردن مقعد را شامل می شود، در ادامه به بررسی این نکات می پردازیم:

• رعایت یک رژیم غذایی غنی از فیبر: فیبر یکی از مهم ترین مواد غذایی برای سلامت دستگاه گوارش است. این ماده در بدن انسان هضم و جذب نمی شود، بنابراین در روده تجمع کرده و حجم مدفوع را افزایش میدهد. این مورد می تواند به جلوگیری و درمان یبوست کمک کند.هر فرد به طور متوسط باید ۳۰ الی۴۰ گرم فیبر در طول روز مصرف کند، خوراکی های حاوی فیبر شامل انواع میوه ها سبزیجات و حبوبات هستند.
• نوشیدن مایعات: نوشیدن مایعات به میزان کافی ساده‌ترین راه حفظ سلامت دستگاه گوارش است. زیرا می تواند مدفوع را نرم کرده و دفع آن از مقعد را راحت تر کند. منظور از مایعات نوشیدن آب، آبمیوه های طبیعی و غذاهای مایع است. نوشیدنی های الکلی و کافئین دار توصیه نمی شود.
• برای پاک کردن مقعد فقط از دستمال توالت نرم و فاقد عطر رنگ استفاده کنید.
• بعد از شستشوی مقعد اجازه دهید تا پوست به طور کامل خشک شود. رطوبت می تواند باعث عفونت شود.
• بهتر است فقط از لباس زیر های نخی که امکان گردش هوا را فراهم می‌کند، استفاده کنید. لباس زیر هایی که از الیاف غیر طبیعی تولید می شوند، مانع گردش هوا شده و رطوبت را در این ناحیه افزایش میدهد.
• در صورت احساس ناراحتی و درد در ناحیه مقعد،می توانید چندین بار در روز برای اینکه در یک وان آب گرم بنشینید این کار به کاهش ناراحتی کمک خواهد کرد.
• قرار دادن کمپرس سرد یخ نیز یکی دیگر از راه هایی است که می تواند به کاهش درد و ناراحتی کمک کند.

چه کارهایی را نباید انجام داد:

۱.به هیچ وجه از مواد زیر برای شستشوی و تمیز کردن مقعد استفاده نکنید!! زیرا این مواد می توانند باعث تحریک پوست این ناحیه شود.

• الکل
• سفید کننده
• آب اکسیژنه
• ید
• روان کننده های مبتنی بر روغن
• روغن زیتون
• پودر تالک
• صندوق جادوگر

۲. دفع مدفوع را به تاخیر نیندازید؛این کار باعث جذب آب مدفوع شده و احتمال یبوست را افزایش میدهد.

۳. زور نزنید؛برای تخلیه مدفوع به هیچ وجه زور نزنید این کار باعث تحریک ناحیه شده و ممکن است عوارض دیگری را در پی داشته باشد.

منبع : www.healthline.com/health/how-to-clean-inside-your-bum

The post بایدها و نبایدهای شستشوی، تمیز کردن و بهداشت مقعد appeared first on کلینیک عابدیان.