Ekonomiyi etkileyebilecek büyük gelişmeler, piyasalara yön vererek fiyatları etkiler. Bu durumda yatırımcılar için ekonomik takvimin önemi artmaktadır.

VİOP İşlemlerini Risk Almadan Demo Hesap ile Hemen Öğrenin!
Bilgi Almak için Tıklayın.

Her olayın piyasalara yansıması farklı olsa da FED kararlarının günler öncesinden beklendiği herkes tarafından bilinir. Örneğin, kurumun Faiz kararını açıklayacağı toplantılardan önce adeta nefesler tutulur. Neredeyse tüm dünya çıkacak sonuçlar hakkında tahminler yürütür.

Dünyada güç ve büyüklük bakımından ilk sırada olan ABD ekonomisindeki gelişmeler, diğer ülke ekonomilerinde de büyük bir yere sahiptir. Aşağıda, FED’in faiz artırım kararının ne gibi etkiler yaratabileceğini anlattık;

FED Hangi Ölçütlere Bakarak Faiz Oranlarını Değiştirir?

Ekonomik takvimde yer alan olayların etki ve önem dereceleri farklıdır. Fakat bunlar arasından en önemlileri, küresel piyasalarda yön belirleyicidir. Dolayısıyla yatırımcılar tarafından ilgiyle takip edilirler.

Ekonomistler ise karar açıklanmadan önce genellikle bir beklenti oluşturur ve buna yönelik senaryo oluştururlar.

Her yıl 8 kez Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısı gerçekleştiren banka, toplantı sonrasında yetkililer tarafından alınan faiz kararını açıklar. Ardından uygulanacak politika açıklanır ve FED Başkanı tarafından bir basın toplantısı düzenlenir. Burada gelecek dönemlere ilişkin ekonomik tahminlere ve alınacak önlemlere yer verilir.

Kararın küresel piyasalara etkisi de göz önüne alınarak dolar, altın ve hisse senetleri açısından neler olabileceği de düşünülür. Bu durum yatırımcılar açısından da önem taşımaktadır.

ABD ekonomisinin mevcut durumuna göre oranlarda indirim yapabilir veya artırıma gidebilir. Bu kararları neye bağlı Olarak aldığı ise en fazla merak edilen konulardandır.

Ekonominin genel durumu sabit değildir ve kimi zaman kötüyken kimi zaman iyileşme belirtileri görülebilir. Yetkililer de buna göre politika kararı alacağından kesin bir çıkarıma ulaşmak mümkün değildir.

Başta FED Başkanı (şu an Jerome Powell) olmak üzere kurumun diğer yetkilileri ile birlikte ABD ekonomisinin ne durumda olduğu incelenir. Ekonominin olası bir faiz değişikliğine hazır olup olmadığı tartışılır.

Aylık düzenlenen FOMC toplantılarında belirlenen faiz oranı, piyasalarda federal fon oranı olarak bilinmektedir. Fakat genellikle faiz indirimi ya da faiz artırımı olarak adlandırırız.

FOMC Toplantısı’nda genel olarak bakılan konular şöyle açıklanabilir;

İstihdam Piyasasının Durumu

En önemli ekonomik göstergelerin başında gelen istihdam oranı, bankanın faiz kararını etkileyen değişkenlerden biridir.

2006 yılından 2015 yılına kadar yani 9 yıl boyunca faiz artırımı yapmayan banka, 2015’teki ilk faiz artırımında işsizliğin iyileşmesi ve bununla birlikte istihdam oranlarının iyileşmesi etkili olmuştu.

2020 yılında tüm dünyayı etkileyen koronavirüs salgını da ABD’ye derin yaralar açmış ve sektörler bu olumsuz durumun etkisinde kalmıştı. Bununla birlikte artan işsizliğin verdiği zararlar mali yardımlara duyulan ihtiyacı artırmıştı.

FED Yönetim Kurulu üyelerinden Lael Brainard, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada ekonomiye yapılan yardımların kesilmesi durumunda işsizliğin artacağını, istihdamın toparlanmasında zorluklar yaşanacağını belirmişti.

5 Kasım 2020’de faiz oranlarını 0 – 0,25 periyodunda sabit tutan bankanın, buna göre 16 Aralık’taki FOMC toplantısında ekonomiyi iyileştirecek yeni adımlar atması beklenmektedir.

Piyasada Oluşan Beklentiler

FED, kararını açıklamadan önce piyasalarda uzmanlar ve yatırımcılar birtakım beklentiler içine girer. Bu değerlendirme mevcut ekonomik durum dikkate alınarak yapılır.

Banka kararını açıkladığında kimi zaman beklentilerle uyumlu hareket ettiği görülürken kimi zamansa beklentilerin tersi yönünde hareket edebilir.

Oluşan beklentilerin çoğu faiz artırımına işaret ediyor olabilir. Fakat buna rağmen yetkililer bu artırımı desteklediğini veya desteklemediğini belirtirler. Artırım beklentilerini düşürmeleri ise piyasalarda göz ardı edilemeyecek bir durumdur.

Örneğin, banka özellikle bu yıl küresel salgından derin yaralar alan ABD ekonomisini desteklemek için tüm imkanlarını sonuna kadar kullanacağını çok kez açıklamıştı. Bölgesel birçok yetkili ise ekonomik risklerin oldukça fazla olduğunu belirterek endişelerini dile getirdi.

Ekonomik Göstergeler

Ekonominin gidişatı hakkında en doğru bilgi, açıklanan makroekonomik verilerden alınır. Mevcut duruma göre faizlerin yıl içindeki herhangi bir toplantıda artırılabilir.

Örneğin, ekonominin zayıf seyretmesi halinde kademeli faiz artırımına gidilebilir. Enflasyon, tarım dışı istihdam, cari işlemler dengesi ve kamu borçları gibi göstergelere bağlı olarak faiz artırım kararları alınabilir.

Büyümenin Görünümü

Temel makroekonomik göstergelerden biri olsa da en önemli ölçütlerden biri olduğu için bunu ayrı olarak ele almak istedik. Çeyreklik dönem veya yıllık olarak hesaplanan GSYİH, Amerikan ekonomisinin yorumlanmasında kullanılan en temel ölçüttür.

FOMC toplantılarında ekonominin kaydettiği değişimlere bağlı olarak büyüme tahminleri düşürülür ya da yükseltilir. Buna bağlı olarak da yetkililer faiz oranlarında değişime yönelebilir.

2020 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin büyüme rakamlarını 29 Ekim’de açıklayan ABD ekonomisi, ilk okumalara göre %33,1’lik büyüme kaydetmişti. Salgından en derin yaraları alan ülkenin rekor düzeyde büyüme kaydetmesinin FED kararlarını ileride nasıl etkileyeceği merak ediliyor.

FED Faiz Artırımından Kimler Kazanır, Kimler Kaybeder?

FED faiz artırımını gerçekleştirdiği zaman kimler kazanır, kimler kaybeder sorusu da oldukça merak edilmektedir. Kararın sektörler, yatırımcılar, para birimleri ve ekonomiler üzerindeki etkileri ise ayrı ayrı değerlendirilir. Gelin, faiz artırım kararlarının neye nasıl yansıdığına kısaca göz atalım;

Dolar

Dolar, FED’in faiz oranlarında yaptığı değişikliklerden etkilenen en önemli araçtır. Uluslararası anlamdaki etkisi oldukça büyük olan bu para birimi, federal fon oranını adeta radarına alır.

Diğer merkez bankalarının faizleri düşürmesi ve para arzını genişletmeleri para birimlerini aşağı çekerken, dolarda tam tersi olarak yukarı yönlü seyir görülür. Bu da doların lehine bir gelişme olarak değerlendirilir. Fakat her faiz artırımında dolar artacak diye genel bir kural yoktur. Bu durum piyasanın aldığı sinyalleri fiyatlaması ile ilgilidir.

Diğer taraftan sıra hisse senetleri ve tahvil fiyatları faiz artırımı ile birlikte gerileyebilir. Bu da alım fırsatı olarak değerlendirilebilir.

Altın

Banka faiz artırımına yöneldiğinde kıymetli madenin verdiği tepki duruma göre değişebilir. Bu, finansal ortamda nasıl bir atmosferin hakim olduğu ile alakalıdır.

Yatırımcıların güvenli limanı olan altın, özellikle uzun vadede kazandıran bir araç olarak FED’in faiz kararlarına değişken tepkiler verir. Fakat faizler arttığında fiyatlarında hafif gerilemeye rastlanabilir.

En riskli durumların bile güven veren aracı olan bu emtia, risk arttıkça artan talepten genellikle destek bulur ve değerlenir.

ABD Ekonomisi

Kurum faiz oranlarında artış yaptığında, bu genellikle ülkede enflasyonun yükseleceğine ilişkin sinyal anlamına gelmektedir. Aynı zamanda ülke ekonomisinin daralmaktan uzak olduğu ve iyi durumda olduğu düşünülür. Fakat oranların artmasıyla ekonominin seyri yavaşlar.

Bununla birlikte ülkede kredibilite azalır. Oran arttıkça ekonomik seyrin yavaşlaması kaçınılmaz olur. Dolayısıyla banka hamlelerinin ihtiyaçlarla uyum sağlaması gerekir.

Tüketici Harcamaları

Kurum, faizleri artırdığında daraltıcı bir para politikası uygulamış olur. Bu politika kapsamında, artan faiz oranlarıyla birlikte borçlanmak pahalılaşır.

Ülkedeki tüketiciler daha az harcama yapmaya yönelirken, tasarruflar artar. Bu durumla da enflasyonist baskılar artmış olur.

Federal Bütçe

Faiz artırım kararları, federal bütçeyi de etkilemektedir. Öyle ki geçmiş yıllarda yapılan daraltıcı politika uygulamalarında federal bütçenin kaybedeceği düşüncesi hakim olmuştur.

Çoğu uzman, ülke hükümetinin yavaş artan faizlerle birlikte yüklü miktarlarda faiz ödemekle yükümlü olacağını düşünmüştür. Kamu borçlarının artacağına ilişkin düşünceler de bankanın bu hamlesinin ardından akla gelen düşüncelerdendir.

Yatırımcılar

Bankanın kararının ardından bankalardan borçlanmak zorlaşır. Çünkü maliyetler artar. Bu durumda yatırımcılar azalttıkları harcamalarla birlikte borçlanmalarını da azaltır.

Yatırımların azalması demek ekonomik faaliyetlerde de düşüş olması anlamına gelir. Yatırımcıların birçoğu risksiz yatırımlara yönelmeyi daha mantıklı bulur.

FED Faiz Artırımı Nasıl Değerlendirilir?

Öncelikle belirtmeliyiz ki, bankanın faiz oranlarında yaptığı artırım beklenmedik anlarda daha büyük etkiler yaratır. Ayrıca oran da çok önemlidir. Artış oranı büyüdükçe etkiler de bununla doğru orantılı biçimde artar.

Bankanın aldığı kararlardan ve uyguladığı politikalardan yalnızca ABD’nin tek başına etkilendiğini söylemek ise yanlış olacaktır. Dolar ve dolayısıyla diğer ülkeler de alınan kararlardan etkilenir.

Ekonomik takvim FOMC toplantısına işaret ettiğinde gazetelerin ekonomi sayfaları, haberler, ekonomi platformları hareketlenir. Konunun uzmanları beklentilerini dile getirerek senaryolar oluştururlar.

Banka faiz artırımı yaptığında ekonomi ve finans dünyasında hem birtakım sorulara yol açtığı bilinmektedir. Örneğin, diğer ülkelerin bu durumdan nasıl etkileneceği ya da alınan kararın Amerikan ekonomisine ne kadar uygun olduğu tartışılır.

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, bankanın kararının etkili olduğu tüm durumlarda aynı etkiler görülmemektedir. Yatırım araçları, para birimleri, yatırım kararları ve ekonomi farklı düzeylerde etkilenir.

Ayrıca piyasalarda yatırıma konu olan emtialar da Amerikan doları cinsinden alınıp satılır. Bu durumda doların değerinin faiz artırımından destek bulmasıyla emtiaların da yerel para türünden değeri yükselir.

Sonuç olarak, ABD’nin para politikasına ilişkin alacağı kararlar, diğer ekonomileri de etkileyebilecek güçtedir. Bu nedenle aylar öncesinden piyasalar nefesini tutar ve merakla bu kararı bekler.

Faiz değişimlerine dair beklentiler bile piyasalarda çeşitli etkilere yol açabilir. Dolayısıyla ekonomik takvimin ilgiyle takip edilen gelişmelerinden biridir.

100.000 TL sanal para ile VİOP işlemlerini risk almadan öğrenmek için buraya tıklayın.

The post FED Faiz Artırımının Kazananları ve Kaybedenleri Kimler Olur? first appeared on Borsa Nasıl Oynanır: Borsanın Oyun Olmadığını Öğretiyoruz.