Açığa satış, Hisse senedi veya menkul kıymetin değerinin azalacağı tahmin edildiğinde borsa işlemlerinde tercih ediliyor. Spekülasyon amaçlı da kullanılan açığa satış işlemleri yatırımcılar, fon yöneticileri ve şirketler tarafından yüksek risk barındıran işlem olarak karşımıza çıkıyor. Hisse senedi veya menkul kıymetlerde ödünç almayı hedefleyerek kâr etmeyi amaçlayan borsa da açığa satış nedir ne değildir daha yakından bakalım.

Borsada Açığa Satış Nedir?

Borsada açığa satış yani Short Selling, bir hisse senedinin değeri düşerken işlem emri verilerek doğru zamanda satılmasını ifade eder. Yatırımcı, bir aracı veya satıcıdan ödünç hisse alır ve hisseyi iade etmeden aradaki düşüşten kâr elde etmeye çalışır. İşlemin mantığı, bugün aldığı hissenin ücretini, daha sonraki günlerde kâr elde ederek iade etmeye dayanır.

Borsa diyince aklımıza ilk olarak bir şirketin pay senedini satın alarak o şirkete ortak olmak ve şirketin piyasa değerindeki artış ile birlikte elimizdeki pay senedinin de değerinin artması sonucu kazanç elde etmek geliyor. Ancak her zaman hisse senetlerinin artış trendinde olmasını bekleyemeyiz.

Özellikle ayı piyasası yaşanan dönemlerde yani borsanın düşüş trendinde olduğu dönemlerde bir hisse senedi alarak kâr elde etmek zorlaşmaktadır. Bu durumda elimizdeki pay senetlerini satarak düşüşlerden etkilenmemek mümkün. Peki bir hisse senedinin değeri düşerken kazanç elde etmek mümkün mü? Bu sorunun cevabı aradığımızda karşımıza açığa satış kavramı çıkıyor.

Açığa Satış Yapmanın Riskleri Nelerdir?

Açığa satış, finansal piyasalarda sıklıkla kullanılan bir stratejidir ancak bu strateji beraberinde bazı riskleri de getirir. Açığa satış yapmanın potansiyel risklerini anlamak önemlidir çünkü doğru risk yönetimi yapılmadığında ciddi kayıplarla karşılaşılabilir.

Açığa satış yapmanın başlıca riskleri;

• Yüksek Margin Call (Kaldıraç) riski
• Likidite riski
• Piyasa kaynaklı risk
• Üçüncü taraf riskler
• Sınırsız zarar riski
• Beklenmedik piyasa düşüş veya yükseliş riski
• Piyasanın istikrarsızlığı riski
• Regülasyon riski

Borsa da açığa satış yapmanın riskleri, diğer işlemlerden çok daha fazla olduğu için deneyimli piyasa katılımcıları tarafından tercih edilir. Eğer borsa işlemlerinde yeniyseniz veya açığa satış konusunda deneyim sahibi değilseniz açığa satış yöntemlerinden kaçınmalısınız.

Borsada Açığa Satış İşlemi Nasıl Yapılır?

Borsadaki açığa satış işlemi, sahip olunmayan bir hisse senedinin satılması anlamına gelir. Hisse senetleri yüksek bir fiyattan satılır ve daha sonra düşük bir fiyattan alınarak gerçek sahibine teslim edilir. Bu şekilde yatırımcı, fiyat farkından kâr elde eder. Açığa satış işlemi için uygun görülen menkul kıymetler, adeta bir borç gibi alınır ve satış emri verilir. Yatırımcı, bu menkul kıymeti yüksek fiyattan satarak düşük fiyattan geri alır ve aradaki farkı kâra dönüştürür.

Örneğin bir yatırımcı, X şirketinin hisse senedinin önümüzdeki hafta içinde değer kaybedeceğini düşünüyorsa, elinde bu hisse senedinden bulunmasa bile açığa satış işlemi yapabilir. Önceden belirlenen fiyattan bu hisse senedini satan yatırımcı, değer düşüşü gerçekleştiğinde daha düşük bir fiyattan satın alarak aradaki farkı kâra dönüştürebilir. Yatırımcı 50 TL’ye sattığı hisse senedini daha sonra 40 TL’ye satın alırsa, bu işlemle 10 TL kâr elde eder.

Açığa Satışın Mantığı Nedir?

Açığa satışın temel mantığı, piyasa düşüşlerinden ödünç alma ve verme sistemiyle kâr elde etmektir. Özellikle düşüş eğiliminde olan bir piyasada, yatırımcılar açığa satış yaparak kârlarını artırabilirler. Piyasa katılımcısı, değer kaybı olacağını düşündüğü hisse veya menkul kıymetleri ödünç alarak belirli bir süre bekleyip satışa geçer.

Açığa satışın mantığını anlamak için öncelikle işleyişini gözden geçirmek gerekir. Bir yatırımcı, belirli bir varlığı açığa satmak istediğinde, bu varlığı ödünç alır ve piyasada satış yapar. Daha sonra varlığın fiyatı düştüğünde, aynı varlığı daha ucuza satın alarak ödünç aldığı miktarı geri verir ve aradaki farkı kar olarak alır. İşlem varlığın fiyatı yükselirse zarar edebilir, çünkü yatırımcı varlığı daha yüksek bir fiyata geri almak zorunda kalır.

Açığa Satış Örnek

Bir yatırımcı, X firmasına ait hisse senedinin emir anında 120 TL olan fiyatının Y sürede 110 TL’ye düşeceği beklentisinde ise elinde o hisse senedi olmadan da açığa satış işlemi sayesinde o hisse senedini 120 TL fiyattan satabilir.

Y süresi sonunda yani vade dolduğunda bu daha önce sattığı bu hisse senetlerini yerine koymak durumundadır. Eğer yatırımcının öngörüsü gerçekleşir ve gerçekten hisse senedi fiyatı Y süresi sonunda 110 TL’ye düşerse, yatırımcı 110 TL’den bu hisse senedini almış olur. Böylece basit ticaret mantığı ile düşünürsek 110 TL’ye aldığı bir malı, 120 TL’ye satmış olur ve 10 TL kazanç elde eder.

Açığa Satış Yasağı Nedir?

Borsalar veya regülatörler, piyasa istikrarını sağlamak ve yatırımcıların güvenini korumak adına çeşitli düzenlemeler yaparlar. Bu düzenlemeler arasında, özellikle piyasadaki belirsizlik ve düşüş dönemlerinde kullanılan açığa satış yasağı önemli bir yer tutar. Açığa satış yasağı, yatırımcıların belirli bir varlığı ödünç alarak satmasını ve daha sonra daha düşük bir fiyattan geri alarak kâr elde etmeyi engeller.

Bir açığa satış yasağı döneminde, belirli bir varlık için açık pozisyonlar sınırlandırılabilir veya belirli bir varlığın satışı tamamen yasaklanabilir. Bu, piyasadaki aşırı volatiliteyi önlemeye ve manipülasyonu engellemeye yardımcı olabilir. Ayrıca, yatırımcıların panik satışlarına karşı korunmasına da yardımcı olabilir, çünkü açığa satışın yasaklanmasıyla hisse senedi fiyatlarındaki hızlı düşüşlerin önüne geçilir.

Açığa Satış Yasağı Hisseyi Düşürür?

Açığa satış yasağının hisseyi düşürüp düşürmeyeceği, birçok faktöre bağlı olarak değişebilir ve kesin bir yanıtı yoktur. Piyasalardaki belirli bir varlığın fiyatını etkileyebilir ancak etki yalnızca tek bir faktöre bağlı değildir. Bazı durumlarda, açığa satış yasağının uygulanması hisse senedinin fiyatını artırabilir veya sabit tutabilirken, bazı durumlarda fiyatı düşürebilir.

Açığa satış yasağı, yatırımcıların piyasaya olan güvenini artırabilir. Bu durumda, yatırımcılar hisse senetlerine daha fazla talep gösterebilir ve fiyatlar yükselebilir. Ancak, bu yasak, yatırımcılar arasında piyasanın sağlıklı olmadığına dair bir algı oluşturabilir ve fiyatları düşürebilir.

Manipülatif ve spekülatif işlemlerin önlenmesine yardımcı olabilir. Bu tür işlemler, hisse senedi fiyatlarını yapay olarak yukarı veya aşağı yönlü hareket ettirerek piyasada dengesizlik yaratabilir. Açığa satış yasağı, bu tür manipülasyonları önleyerek fiyatların daha dengeli seviyelerde kalmasına yardımcı olabilir.

Açığa Satış Yasağı Hisseyi Nasıl Etkiler?

Borsalarda açığa satış yasağı, hisse senetleri için olumlu bir yaklaşım olarak görülmektedir çünkü bu yaklaşım, hisse senetlerindeki aşağı yönlü baskıyı engellemeye yardımcı olur. Ancak, kredili işlem yasağı bazen olumlu bazen de olumsuz sonuçlar doğurabilir.

Olumsuz yanı, hisse senetlerinin hacminin düşmesi ve talebin azalmasıdır, bu da hisse senetlerinin yükselişini zorlaştırabilir. Ancak olumlu yanı, günlük kredili işlem yaparak parası olmadan işlem yapanların hisse senetlerine karışmamasıdır. Bazı kişiler, parası olmadan gün içinde hisse senetlerini toplarlar ve daha sonra fiyatlar düştüğünde satış yaparak zarara uğramalarına neden olabilirler.

Bazen, hisse senetlerinde işlem yapan kötü niyetli kişiler, yüksek miktarlarda alım-satım işlemleri yaparak küçük yatırımcıların dikkatini çekerler ve hisse senetlerindeki oynaklığı artırırlar. Bu durumda, hisse senetlerini düşük fiyatlardan toplarlar ve daha sonra fiyatlar yükseldiğinde satarlar, bu da yatırımcıların zarar etmesine neden olabilir.

Açığa Satışta Yukarı Adım Kuralı Nedir?

Açığa satış işlemlerinde yukarı adım kuralı veya “Uptick Kuralı” olarak bilinen bu kural, açığa satışların bir önceki işlem fiyatından daha yüksek bir fiyattan yapılmasını gerektirir.Kuralın küresel piyasalarda bazı istisnaları bulunmakla birlikte, farklı regülatörler tarafından çeşitli oranlarda uygulandığı gözlemlenmektedir.

Genel olarak, bu kuralın amacı, yatırımcıların açığa satış işlemlerinden kaynaklanabilecek zararları önlemektir. Yukarı adım kuralı, satıcıların zaten düşüş eğiliminde olan bir menkul kıymetin fiyatının daha da hızla düşmesini engelleyerek piyasadaki istikrarı korumaya yardımcı olur. Ayrıca, mevcut fiyatın üzerinde bir fiyatla satış emri girilmesine izin vererek, fiyatların kontrolsüz bir şekilde düşmesini önler ve piyasadaki ani dalgalanmaları sınırlar.

Borsa hakkında daha fazla içerik okumak isterseniz;

• 100 Kat Gidecek Hisseler
• En İyi 15 Yapay Zeka Coinleri
• 1000x Yapacak Coinler bağlantılarını kullanabilirsiniz.

İçeriğimizde Borsada Açığa Satış Nedir hakkında detaylı bilgiler verildi.