İsmini Yunanca yıldız anlamına gelen ”aster” ile ”yasa” anlamına gelen ”namos” sözcüklerinden alan ”astronomi”, ”yıldızların yasası” anlamına gelir. İnsanoğlu merak edip soru sormaya ve sorgulamaya başladığı günden bu yana evreni anlamlandırma ihtiyacı hissetmiştir. Tarihin en eski bilim dallarından biridir ve günlük hayattaki faydalarının yanı sıra ”dünya dışı yaşam var mı?”, ”büyük patlama nasıl meydana geldi” gibi felsefe sorularına mantıklı açıklamalar üretebilmiştir.

İlkel Dönem

Tarih öncesi ilkel insanlar avlanma faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için mevsimler ve günlerin uzunluğu arasındaki ilişkiyi incelemişlerdir. İnsanın temel ihtiyaçlarından birisi olan yiyeceği kendiniz yetiştiriyor olsaydınız, ne zaman ekeceğinize, hasatı  ne zaman yapacağınıza nasıl karar verirdiniz? Bunun için o dönemde yıldızların konumunu gözlemleyerek karar vermeniz gerekirdi.

İlkel çağda yaşayan insanların çoğu belli bir ölçüde astronomi bilgisine sahipti. Aslında buna mecburlardı çünkü yaşamlarını sürdürebilmek için böyle bir gereklilikleri vardı. Meraklı olmanın yanı sıra, insanoğlu olarak zorunluluklarımız da bizi bilim dallarında ilerlemeye teşvik etmiştir. Sürekli olarak büyüyen, gelişen ve değişen evrene uyum sağlayabilmemiz hayati öneme sahip. Neyse ki bunun için gerekenden fazla meraka, azme ve yeteneğe sahibiz.

Antik Dönem

Bu dönemde ise çalışmalar genel olarak yıldızların ve gezegenlerin konumlarını ölçmek yönünde ilerledi. Bu şekilde astrometri gelişti. Günümüzde gökyüzünü görmemizi zorlaştıracak etkenlerin o dönemde olmaması bu işin çıplak gözle yapılmasına olanak sağlıyordu. Zamanla insanların inançları ile harmanlanan astronomi dalı mitolojik varlıkların ve efsanelerin doğuşuna ön ayak olmuştur. Gökyüzünün yeryüzünü azami ölçüde etkilediği düşünülüyordu. O dönemlerde astroloji birçok medeniyet için astronominin bir parçasıydı. Sümer, Hint, Toltek, Mısır, Maya ve daha fazlası astronomide oldukça fazla ilerlememe kaydeden medeniyetler arasında. Üstelik teleskop benzeri teknolojik aletlere sahip olmamalarına rağmen.

Rönesans Dönemi 

Matematik biliminin ilerlemesi daha teknolojik gözlem araçlarının icat edilmesini sağladı. Astronomi bilimi, çağ atlayarak insanların uzun zamandır aradığı cevapları bulmasını sağladı. Ama bugün bile bilinmeyen bilinenden çok daha fazla. Astronomi günümüze kadar çeşitli dallara ayrılmıştır. Galaktik astronomi‎, gezegen bilimi‎, astrobiyoloji‎, astrofizik‎, astrojeoloji‎, radyo astronomi ‎ve X-ışını gök bilimi bunlardan bazıları.
Günümüzde son teknoloji kullanılarak çok daha fazla bilgiye ulaşılabilmekte. Gök cisimlerinin tam konumu, yaydığı radyasyon veya dünyamız için tehdit oluşturup oluşturmadığını çok daha kesin sonuçlarla önceden belirleyebiliyoruz.

Zaman ve mekân kavramı, yön bulma ve iletişim gibi birçok alanda insanlığa sayısız fayda sağlamış astronomi, modern toplum tarafından göz ardı edilse de insanlığa ışık tutmaya devam edecek. Tıpkı insanoğlunun merakı gibi sonsuz olan evren hareket etmeye değişmeye ve genişlemeye kısacası var olmaya devam ettiği sürece, diğer bilim dallarının da yaptığı gibi yaşamımıza ışık tutacak, bizi aydınlatacak ve nereden gelip nereye gittiğimize dair sorularımıza yanıt bulmaya devam edecektir.

Bu yazı Astronomi Nedir? ilk olarak şu sitede yayınlanmıştır. Ders Koçu - Bilgi Platformu.Yazının kaynağı bu sitedir.