Titel: De Schelmenstreken Van Reinaert de Vos
Auteur (bewerkt): Koos Meinderts
Uitgever: Hoogland & Van Klaveren
ISBN: 978 90 896 7273 5

De meeste Nederlanders die “Van den vos Reynaerde” kennen, zullen dit boek gelezen hebben in de Nederlandse les. Dit episch dierdicht, dat bekend staat als een hoogtepunt van de Nederlandse middeleeuwse literatuur, wordt in menig klaslokaal besproken en staat op de Leeslijst Nederlands van drommen Nederlandse scholieren. Op de een of andere manier heb ik echter geen enkele herinnering aan dit verhaal. Misschien doordat ik er voor koos om een wat originelere Leeslijst in te dienen -eigenwijs als ik ben- en de standaardboeken een beetje te mijden. Dat Hoogland & Van Klaveren een herbewerking uitgeeft waarin Koos Meinderts het verhaal in een moderner jasje heeft gegoten.

Gelaagd en leuk

Het originele verhaal zou ergens uit de 13e eeuw stammen en zit vol van literaire grapjes en verwijzingen naar nóg oudere verhalen. De wortels Van Reinaert de Vos zouden al teruglopen naar de klassieke oudheid. Kenners zien een link naar Aesopus en Phaedrus. Heerlijk smullen voor de Neerlandicus. Maar mij maakt het eerlijk gezegd niet uit. Ik wil gewoon een leuk verhaal lezen.

Een leuk verhaal, dat is “De schelmenstreken van Reinaert de Vos”. Natuurlijk hebben de dieren typische eigenschappen die aan dieren worden toegekend. De leeuw is adelijk en koninklijk, de beer is sterk maar niet al te slim en de naïeve haas rent weg bij elk gevaar. En inderdaad, de vos is sluw, bedriegelijk, vals en genadeloos.

Het boek bevat een 18-tal hoofdstukken, elk geïllustreerd door een bekende kinderboeken-illustrator, die het hele traditionele verhaal meenemen. Reinaerd wordt aangeklaagd wegens allerlei misdaden en ter dood veroordeeld. Maar door slim liegen en bedriegen weet hij zich aan zijn lot te ontworstelen. Ondertussen vallen er de nodige doden, soms op ronduit gruwelijke wijze.

Nadenken

“De schelmenstreken van Reinaert de Vos” zetten me aan het denken. Het maakt dat ik nadenk over mijn verwachtingspatroon. Reinaert is de hoofdpersoon van dit verhaal, dus ging ik er vanuit dat hij het typische soort held is: op eerste gezicht een naarling, maar uiteindelijk met een hart van goud. Ik verwachtte dat het “goede” zou overwinnen, maar wat is eigenlijk het goede? Vanuit wiens perspectief bepaal je dat eigenlijk?

Deze uitgave doet me ook peinzen over uiterlijke verschijningsvormen. Het boek oogt, door de rijke illustraties, als een kinderboek. Het wordt ook als zodanig verkocht. Sommige illustraties zijn wat lieflijker dan de ander, want elke illustrator heeft zijn eigen stijl. En ja, sommige afbeeldingen zijn redelijk dreigend. Maar toch: het oogt als een kinderboek. Maar zou ik mijn kind willen voorlezen uit een boek waarin op één pagina zowel wordt gesproken over de moord op een heel gezin, als over een verkrachting? Ik denk het niet, eigenlijk.

Toegankelijk

Voor het wat oudere publiek, zeg vanaf een jaar of 12, is “De Schelmenstreken van Reinaert de Vos” beter geschikt. Het verhaal van Reynaerde de Vos is dan weliswaar tijdloos, maar het Middeleeuwse Nederlands is dat een stuk minder. Door de modernisering van het taalgebruik wordt dit aloude verhaal weer een stuk beter leesbaar en toegankelijk. Koos Meinderts bewijst de Nederlandse literatuur een enorme dienst en maakt dat hele generaties kunnen genieten van -en huiveren bij- “De Schelmenstreken van Reinaert de Vos”.

Waardering: 8/10

Lees “De schelmenstreken van Reinaert de Vos” zelf!

Het bericht De schelmenstreken van Reinaert de Vos – Koos Meinderts verscheen eerst op Lekker lezen.