YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARI NEDİR?

İdare, kamu gücüne dayanarak kamu görevini yerine getirir. İdare görevini icra ederken yapmış olduğu eylem ve işlemler bakımından yargı denetimine tabidir. Bu durum Anayasa madde 125’te “İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır” şeklinde ifade edilmiştir. Bu doğrultuda idarenin işlemleri sonucunda hak ihlaline uğrayanlar Idari yargıda hakkını arayabilirler. Bu makalemizde ise idari yargı bakımından önem arz eden “yürütmenin durdurulması ”kavramı üzerinde durulacak ve sıkça sorulan sorulara cevap verilmeye çalışılacaktır.

Yürütmenin durdurulması kavramı idare hukukuna ilişkin bir kavramdır. Bu hukuki koruma yolu Anayasa ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 27’nci maddesi düzenlenmiştir. Yürütmenin durdurulması idari işlemin iptali davalarında tedbir amaçlı istenebilecek bir hukuki korumadır.

Yürütmeyi durdurma talebi, bir idari işlemin iptali için talep edilir. Belirtmek gerekir ki yürütmenin durdurulması yalnızca iptal davası ya da iptal davası ile açılan tam yargı davaları bakımından mümkündür. Yürütmenin durdurulması halinde dava sonuçlanana kadar işlemin uygulanması ertelenir. Bu durum kanunda “Danıştay veya idari mahkemeler, idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç̧ veya imkânsız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, davalı idarenin savunması alındıktan veya savunma süresi geçtikten sonra gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verebilirler” şeklinde ifade edilmiştir. Ayrıca uygulanmakla etkisi tükenebilecek idari işlemlerin mevzubahis olduğu durumlarda idarenin savunması alınmaksızın da yürütmenin durdurulması kararı verilebilir. Kanunda kamu görevlileri hakkında tesis edilen atama, naklen atama, görev ve unvan değişikliği, geçici veya sürekli görevlendirmelere ilişkin idari işlemlerin uygulanmakla etkisi tükenebilecek idari işlemlerden olmadığı belirtilmiştir.

Belirtmek gerekir ki iptal davasında davacı tarafından talep edilmelidir. Zira mahkeme re ’sen yürütmenin durdurulması kararı vermez. Bu durum İYUK 27. Maddesinin 1. Fıkrasında “Danıştay’da veya idari mahkemelerde dava açılması dava edilen idari işlemin yürütülmesini durdurmaz” şeklinde ifade edilmiştir.

YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARININ ŞARTLARI NELERDİR?

Yürütmenin durdurulması talebinin kabulü için birtakım şartların varlığı gereklidir. Öncelikle iptali istenen işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız bir zarar ortaya gelecek olmalıdır. Ayrıca bu işlem açıkça hukuka aykırı olmalıdır. Bu şartların her ikisi de bir arada gerçekleşmiş olmalıdır. Bu durumda davacı dava dilekçesinde yürütmenin durdurulması talebini açıkça belirtmelidir. Mahkeme şartlar sağlandığı takdirde önce davalı idarenin savunmasını alır sonrasında yürütmenin durdurulması kararını verir. Belirtmek gerekir ki hâkim yürütmenin durdurulması kararını reddedebilir ya da kabul edebilir. Mahkemenin verdiği karar ara karar niteliğindedir. Her iki durumda da mahkeme kararı gerekçeli olmalıdır. Gerekçeler hem davacı hem de davalı idareye bildirilir. 

YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARINA İTİRAZ EDİLEBİLİR Mİ?

İdare mahkemesince yürütmenin durdurulması talebi reddedilmişse gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde davacı karara karşı Bölge İdare Mahkeme’sinde bu karara karşı itiraz edebilir. İtiraz üzerine Bölge İdare Mahkemesi’nin vereceği karar kesindir.

YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARI İÇİN TEMİNAT YATIRMAK GEREKİR Mİ?

Yürütmenin durdurulması kararları teminat karşılığında verilir; ancak, durumun gereklerine göre teminat aranmayabilir. Taraflar arasında teminata ilişkin olarak çıkan anlaşmazlıklar, yürütmenin durdurulması hakkında karar veren daire, mahkeme veya hâkim tarafından çözümlenir. İdareden ve adli yardımdan faydalanan kimselerden teminat alınmaz.

İKİNCİ KEZ YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMİNDE BULUNULABİLİR Mİ?

İdari Yargılama Usul Kanunu m. 27/10’a göre aynı sebeplere dayanılarak ikinci kez yürütmenin durdurulması isteminde bulunulamaz.

YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMİNİN SÜRE SINIRI VAR MIDIR?

Bu istem bakımından herhangi bir süre sınırı yoktur. Yürütmenin durdurulması davanın her aşamasında istenebilir.

YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARININ KESİNLEŞMESİ GEREKİR Mİ?

Yürütmenin durdurulması kararının uygulanması için kararın kesinleşmesinin beklenmesine gerek yoktur. Davalı idare kararın icrasına mecburdur.

YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARINI HANGİ MAHKEME VERİR?

Yürütmenin durdurulması kararı Danıştay, Bölge İdare ve İdare Mahkemelerince verilir.