1. Belge

Mirasçılık Belgesi, vefat eden kişinin bıraktığı mirası yani malvarlığı üstünde kimlerin hak sahibi olduğunu ve ne oranda pay sahibi olduklarını gösteren ve mirasçıların miras kalan malvarlığı hakkında işlem yapabilmeleri bakımından kurumlarca yasal olarak varlığı aranan bir belgedir. Mirasçıların sıfatlarını gösterir. Mirasçılık sıfatını ispatlama, mirasçıların paylarını gösterme ve mirasçıların tereke üzerinde tasarrufta bulunmasını sağlama gibi işlevlere sahiptir.

2. Düzenlemeye Yetkili Merciler

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 598 nci maddesi gereğince mirasçıların talepleri üzerine;

          – Sulh Hukuk mahkemesi veya,

          – noterlikçe,

          Mirasçılık belgesi verilir.

6100 sayılı HMK. md. 384’e göre kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, çekişmesiz yargı işlerinde yetkili mahkeme, talepte bulunan kişinin veya ilgililerden birinin oturduğu yer mahkemesidir. Bu konuda kesin yetki kuralı bulunmamakta olup, Türkiye’nin her yerinden mirasçılık belgesi almak için o yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesine başvurmak mümkündür.

3. Mirasçılık Belgesinin Önemi

Bu belge, mirasçılara terekede bulunan hak ve borçlar açısından hakkını elde imkânı verir. Bunun yanında terekede bulunan mal ve haklar üzerinde yapılacak intikaller açısından mirasçının tasarruf yetkisini üçüncü kişilere karşı ileri sürmesine olanak sağlar.

Belirli hallerde, taşınmazlar ve taşınırlar açısında işlem yapılmasında, banka ve kamu kurumlarında yapılacak işlemlerde Mirasçılık Belgesi ilk anda sorulan ve aranan belge olup, kişinin mirasçı olarak işlem tesis edebilmesi bakımından zorunlu bir belgedir.

Mirasçılık belgesi, TMK. md. 7 kapsamında resmî bir belge niteliğindedir ve mirasçılık belgesi aksi ispat edilinceye kadar geçerlidir.

Mirasçılık belgesi, mirasçılık sıfatının olduğuna dair karine teşkil eder ancak ilam niteliğinde olmadığı kabul edilmektedir.

Mirasçılık belgesi Sulh Hukuk Mahkemesinden talep edildiğinde, tek bir mirasçı veya birkaç mirasçı tarafından hasım göstermeksizin açılan bir dava ile alınır. Mahkemece veya Noterlerce re’sen değil, talep zerine düzenlenebilir.

4. Mirasçılık Belgesi Alabilecek Kişiler

Mirasçılık belgesini, genel olarak “yasal mirasçı”, “atanmış mirasçı” ve “vasiyet alacaklısı” talep edebilir. Ancak Yargıtay uygulamalarında hukuki yararının var olduğunu ispatla, ilgili kişilerin de bu belgeyi talep etme hakları bulunduğu kabul edilmektedir.

TMK.’da yasal mirasçılar Altsoy (TMK. md.495), ana ve baba (TMK. md.496), büyük ana ve büyük baba (TMK. md.497), sağ kalan eş (TMK. md.499), evlatlık (TMK. md.500) ve devlet (TMK. md.501) olarak belirlenmiştir.

5. Mirasçılık Belgesi Talep Edebilecek (İbrazını İsteyebilecek) Kişiler

Tapu Kanunu ile tapu müdürlüklerine özel olarak mirasçılık belgesi talep edebilme yetkisi verilmiştir.

TMK Md. 552 gereğince vasiyeti yerine getirme görevlisi de bu belgeyi alma hakkını haizdir.

2644 sayılı Tapu Kanunu’nun Ek 1 inci maddesi hükmüne göre mirasbırakanın ölüm tarihinden itibaren en geç iki yıl içinde tapu sicilinde miras intikalinin gerçekleşmemesi durumunda tapu müdürlüğünün, mirasçılık belgesi düzenlenmesi için yargıya başvurmasına dair yetki verilmiştir. Ancak uygulamada bu düzenleme etkin bir şekilde çalışmamakta ve Tapu Müdürlükleri fiilen işlem yapmaktan imtina etmektedirler.

Mirasçılık Belgesinin Tanınması ve Tenfizi

Yabancı ülke mahkeme kararları ülkemizde tanınmalı ve işleme konulabilmesi bakımından da tenfiz edilmelidir. Bir tespit belgesi olan Mirasçılık Belgesi, yabancı ülke yargı mercileri veya yetkili mercileri tarafından düzenlenmesi halinde ülkemizde etkili olabilmesi ve sonuç doğurabilmesi bakımından tanınmalıdır.

5718 sayılı MÖHUK. md. 50 ve 54’te tanıma ve tenfiz şartları düzenlenmiştir. MÖHUK. md. 58’e göre yabancı mahkeme kararlarının tenfiz şartlarına uyup uymadığı mahkeme tarafından incelenerek belirlenir. Bu maddeye göre, tanımada karşılıklılık şartına ilişkin MÖHUK. md. 54/1-a düzenlemesindeki koşullar ise aranmaz.

MÖHUK’a göre tanınması istenen mirasçılık belgesinin yabancı mahkemelerden verilmiş bir karar olması gerekir. Bu nedenle mahkeme niteliğinde olmayan yabancı idari bir makam, nüfus müdürlüğü veya noterlerden alınan yabancı bir mirasçılık belgesi hakkında tanıma kararı verilmesi olağan koşullarda söz konusu olmaz.

Ayrıca ülkemizde bulunan taşınmazlar üzerindeki ayni haklara ilişkin kesin yetki kuralı geçerlidir ve taşınmazın bulunduğu yer hukuk mahkemesi yetkilidir. Bu taşınmazlar hakkında verilecek bir mirasçılık belgesinin de tanıma ve tenfiz ile taşınmazlar üzerindeki ayni hakka dair sonuç doğurması mümkün olmaz.

Daha detaylı bilgi almak için hemen Or hukuk ve danışmanlık ofisi ile iletişime geçebilirsiniz.