%90 havadan oluşurlar. Kar taneleri art arda gelen kar yağışlarından sonra birikmeye başladığında, taneler halinde toplanırlar. Üstteki karın yükü, alttaki taneleri aşağı çekerek onları Daha iri yapar.

Çok yıllık kar yağmaları, kışın kar yağışının yazın kar erimesini aştığı bölgelerde yaz sonuna kadar sürer. Kar, ezilip sıkıştıktan sonra daha kalın hale gelir. Zamanla biriken karın ağırlığı nedeniyle yavaş yavaş daha yoğun bir buz tabakasına dönüşür. Buz ve kar, yeterince ağırlık biriktirdiklerinde hareket etmeye başlar. Tekrarlayan bir kar parçasında akış görülebildiğinden, artık sadece bir buz ve kar yığını değil, bir buzuldur!

Yüksek enlemler soğuğa dayalı Buzullar oluşturur. Burada Buzulun buz sıcaklığı tüm yıl boyunca sıfırın altında kalıyor. Bu buzullar ana kayaya kadar kalıcı olarak donmuş halde kaldığından, buzda fazla hareket olmaz. Soğuk tabanlı buzullar Antarktika ve Grönland’da bulunabilir. Su, sıcak tabanlı buzulların buz kütlesi boyunca bulunur ve bir kayganlaştırıcı görevi görür. Bu buzullar genellikle daha düşük enlemlerde dağlar arasında görülür. Buz içinde meydana gelen hareket türü, buzulun türünden etkilenir.

Buzullar Nasıl Akıyor?

Bir buzul yerçekimi ve buzulun kendi ağırlığı nedeniyle eğim yönünde hareket eder. İki mekanizma söz konusudur. Dahili deformasyon ve taban kayması. Buzun yüzeyinde erime noktası 0°C’dir, ancak buz kütlesinin yukarıdan uyguladığı basınç nedeniyle bu sıcaklık buz profili içinde değişebilir. Artan basınçla buzun erime noktası düşer. Buzulun tabanındaki buz 0°C’nin altındaki sıcaklıklarda eriyebilir. Soğuk tabanlı buzullar, öncelikle iç deformasyon nedeniyle akar. Bu buzullar, yere kadar donmuş oldukları için günde 1-2 cm zar zor hareket ediyor.

Buzulun buz kristalleri, buzun hareket ettiği yöne göre hizalanır. İç gerilim nedeniyle, buzul buzu deforme olabilir ve kendi kendine kayabilir. Buz, düşük basınçlarda (yüzeyden yaklaşık 50-100 m) kırılgan ve buzulun derinliklerinde daha yüksek basınçlarda bir kayaya benzer şekilde davranır. Bir buzulun en üstteki buzu, akarken bazal buzla birlikte hareket eder. Yeterli kuvvet altında, alttaki buz deforme olur (akar), üst kısım ise kırılgan deformasyonla birlikte alınır.

Buzulun tabanı ile altındaki yüzey arasındaki sürtünme nedeniyle, buzulun üst kısmı buzulun tabanından daha hızlı hareket eder. Yoldaki daha büyük engellerin yokuş yukarı tarafındaki daha yüksek basınç, tabandaki buzul buzunun daha fazla erimesine yol açar. Bariyer boyunca hareket eder ve ardından karşı tarafta yeniden donar. Buz yeterince hızlı hareket ettiğinde, fazla basınç olmadığından ve yüzey tabakası çatlama eğiliminde olduğundan yüzeyde yarıklar oluşabilir.

Taban Nasıl Kayıyor?

Sıcak tabanlı buzulların aktivitesinin %90’a kadarı, soğuk tabanlı buzullarda neredeyse hiç olmayan taban kaymasından kaynaklanır. Basınç ve sürtünme yoluyla buzul hareketi, temel buzun sıcaklığını artırabilir. Buz daha sonra erir ve ortaya çıkan su, buzun yatağı üzerinde kaymasını kolaylaştırır. Özellikle, daha sıcak mevsimlerde, buzulun üst kısımlarından gelen yağış ve eriyen su aşağı doğru sızabilir ve taban kaymasını desteklemek için buzulun tabanını ısıtabilir. Volkanik aktiviteden kaynaklanan güçlü ısı akışının olduğu bölgelerde, jeotermal sistemler de buzulların eteğindeki erimeyi artırıyor.

Buzul Hareketi Yer Şekillerini Nasıl Etkiler?

Buzullar muazzam miktarda kaya ve alüvyon taşır, erozyon ve birikme yoluyla dağları şekillendirir ve vadileri oyar. Buzul hareketi morenler, vadiler, fiyortlar, sirkler ve çok daha fazlası gibi çeşitli yer şekillerinden sorumludur.

Bir buzulun hareketine tanık olunabilecek en basit yer, uç kenarıdır. Erime, kırılma veya buharlaşma nedeniyle kaybedilenden daha fazla kar ve buz sağlanırsa buzullar ilerleyecektir. Kar ve buz kaybı olursa buzullar geri çekilecek. Her ikisi de eşitse, bir buzul dengelidir. Küresel ısınmanın çarpıcı bir göstergesi, dağ buzullarının sürekli olarak yok olmasıdır. Bunlar sürekli geri çekiliyor ve olması gerekenden çok daha hızlı eriyor.

The post Buzullar Nedir Ve Nasıl Oluşur? first appeared on .