Strese Nasıl Dirençli Kalınır?

Araştırmalar, streslerini yönetmede iyi olmayan kişilerin erken ölüm riskini %43 oranında artırabildiğini göstermiştir. Ölümlerdeki artış kısmen stresin DNA üzerindeki etkisinden kaynaklanıyor olabilir. Her hücrede (kırmızı kan hücreleri hariç) bulunan DNA, vücudunuzu oluşturan yapı taşlarını (proteinleri) kodlayan genler vardır. DNA, “çift sarmal” içinde birbirine dolanmış iki liflerden oluşur. Hücreleriniz sürekli olarak kendilerini kopyalarlar ve bir hücre bölündüğünde, çözülür ve her birinden özdeş bir kopya yapılır.

Bazen replikasyon işlemi sırasında, özellikle DNA zincirlerinin sonunda hatalar meydana gelir. Bu hatalar, kopyalanan DNA’da mutasyonlara neden olarak hücrenin kanserli hale gelmesine neden olabilir. Hücrelerin DNA zincirinin uçlarında bu hataların olmamasını sağlamak için telomer adı verilen koruyucu kapakları vardır.

Telomer başlıkları boncuk dizileri gibidir (telomerik tekrarlar). Hücre her bölündüğünde, sonraki nesil bir telomerik tekrar boncuğu kaybeder. Her hücrede bu tekrarların sabit bir sayısı vardır, yani koruyucu telomer kapakları aşınmadan önce yalnızca belirli sayıda çoğaltabilir. Bu hücre bölünmesi sayısına Hayflick limiti denir. Bir hücre Hayflick sınırına ulaştığında (çoğu hücre için 60 hücre bölünmesine kadar), kendi kendini yok eder (güvenli bir şekilde). Yaşlanmanın özü budur.

Vücuttaki bazı hücreler, özellikle enfeksiyonla savaşan bağışıklık hücreleri, Telomeraz adı verilen moleküllere sahiptir. Telomeraz , bağışıklık hücrelerinde (ve kanserli hücreler gibi bazı diğerlerinde) boncukları (telomerik tekrarlar) geri ekleyebilir, bu da bu hücrelerde yaşlanmanın tersine çevrilebileceği anlamına gelir. Telomeraz boncukları geri ekleyebilir, bu da söz konusu hücrelerde yaşlanmanın tersine çevrilebileceği anlamına gelir.

Bu, bağışıklık hücrelerinin virüsler ve bakterilerle savaşmak için birçok kez çoğalması gerektiğinden mantıklıdır. Telomeraz olmadan, Hayflick limitlerine ulaşacak ve organizmaları korumasız bırakarak yok olacaklardı. İnsanlar 80’lerine ulaştığında ve yaşlanmaya karşı bağışıklık hücrelerini kaybettiğinde telomeraz bile düzgün çalışmayı durdurur.

Her şey kontrolünüz dışında değil

Sigara içmek, aşırı alkol tüketimi, aşırı kilolu olmak ve stres, telomer kaybıyla ilişkilidir. Kişi aşırı stresten telomeraz o kadar verimli çalışmaz ve bu da erken yaşlanmaya neden olur. Bitki bazlı bir diyet yemek gibi sağlıklı bir yaşam tarzını benimsemek, süreci durdurabilir ve hatta tersine çevirebilir. Fiziksel aktivite, özellikle yoğun egzersiz de telomeraz aktivitesini artırabilir. Böylece sağlıklı bir yaşam sürmek, stresinizi yönetmek kadar yaşlanma hızını da azaltabilir.

Daha önce de belirttiğimiz gibi, tüm stres kötü değildir. Sıkıntı, çoğumuzun stresli olduğumuzu söylediğimizde veya hissettiğimizde kastettiğimiz şeydir; aynı zamanda hücrelerinizdeki yaşlanmayı hızlandırabilecek olan şeydir.

Yani kendinizi tüm streslerden korumanıza gerek yok, sadece uzun süren, amansız ve hayatınızı dolu dolu yaşamanıza engel olan sıkıntı. Stresli olayları kucaklamak ve arkadaşlardan yardım istemek veya zorluklarla uğraşırken becerikli olmak gibi başa çıkma stratejilerini kullanmak, daha uzun telomerlerle ilişkili olan stres direnci yaratabilir. Ayrıca, topluluk önünde konuşma yapmak gibi kaygı uyandıran bir olayı heyecan verici olarak algılayarak yeniden değerlendirmek, stresi yönetmenize yardımcı olabilir. Bu teknikler, östresin strese dönüşmesini engelleyebilir ve stres direncini artırabilir.

Dayanıklılık, zorluklardan sonra toparlanabilme ve günlük stres faktörlerine karşı dirençli hale gelebilme yeteneğidir. Sorun çözme, sosyal destek ve başa çıkma stratejilerinin etkili kullanımının yanı sıra, farkındalık , günlük stres faktörlerine karşı daha dirençli olmanıza da yardımcı olabilir.

Diğer teknikler arasında kitap okumak, müzik dinlemek veya bilgisayar oyunu oynamak gibi olumlu duygularınızı geliştiren şeyler yapmak yer alır. Olumlu duygular yaşamak, zihninizi genişleterek, özellikle sıkıntı yaşarken psikolojik, entelektüel ve sosyal kaynaklarınızı algılamanıza ve bunlardan yararlanmanıza olanak tanır.

Bu psikolojik stratejilerin telomerleri ve dolayısıyla yaşlanma sürecini etkilediğinden henüz emin olamayız. Bununla birlikte, hücrelerinizdeki telomer uzunluğu ve telomeraz aktivitesi, stresten olumsuz etkilenmiş ve stres yönetiminden olumlu etkilenmiş gibi görünmektedir. Bu nedenle, stres direncinizi geliştirmenize yardımcı olacak yaşam tarzı değişiklikleriniz varsa, bunları benimsemek isteyebilirsiniz.

The post Strese Rağmen Nasıl Genç Ve Dirençli Kalınır? first appeared on .