Fletëpalosje për informimin e të rikthyerve me sëmundje kronike

Je i kthyer nga një vend i Bashkimit Evropian? Vuan nga sëmundje kronike dhe ke nevojë për shërbim shëndetësor?

Ndiq hapat për të përfituar nga shërbimi shëndetësor publik:

This posting includes an audio/video/photo media file: Download Now

Pacientët që kanë pësuar një goditje në tru shërohen më shpejt nëse dëgjojnë muzikë në fillim të rehabilitimit. Kjo përmirëson shanset e rikuperimit. Kujtesa verbale dhe aftësia për t’u përqëndruar shërohen më shpejt te pacientët që dëgjojnë muzikë për disa orë në ditë. Përveç kësaj, pacientët janë në një gjendje pozitive mendore dhe kanë më pak gjasa të jenë në depresion ose konfuz. Lloji i muzikës nuk ka rëndësi, nëse është muzikë pop, klasike, xhaz apo edhe popullore.

Burimi: Gesundheit-aktuell.de / Përshtati në shqip: Marsida Bregasi

Publiciteti për pajisjet mjekësore duhet të respektojë disa kërkesa të cilat tashmë kanë hyrë në fuqi pas publikimit edhe ne Fletoren Zyrtare.

Qeveria ka përcaktuar një listë me të paktën 15 pika të cilat duhet të mbahen parasysh kur jepet informacion për një pajisje mjekësore. Përveç elementëve që lidhen me përdorimin e duhur që fjalëve që nuk lënë hapësirë për interpretim, vendimi gjithashtu nënvizon edhe rolin e profesionistëve.

Por cilat janë në fakt këto pika që nuk duhet të shkelen sa i takon publicitetit të pajisjeve mjekësore.

Së pari në publicitetin e pajisjeve mjekësore ndalohet çdo informacion që përshkruan funksione dhe veçanti, të cilat pajisja realisht nuk i ka.

Së dyti krijon një përshtypje false lidhur me trajtimin, diagnozën, funksionet ose veçoritë, të cilat pajisja nuk i ka. Së treti dështon në informimin e përdoruesit ose të pacientit për një rrezik të mundshëm, që lidhet me përdorimin e pajisjes, sipas indikacionit që pajisja ka.

Po kështu kur publiciteti sugjeron përdorime të pajisjes, të ndryshme nga ato që ajo ka, për të cilat është marrë vlerësimi i konformitetit dhe që i shërbejnë qëllimit të pajisjes, ofron dhurata apo konkurse ose çmime që lidhen me promovimin e pajisjeve mjekësore drejtuar pacientëve dhe përdoruesve.

Në publicitetin e pajisjeve mjekësorë ndalohet gjithashtu çdo informacion që krijon përshtypjen se është i panevojshëm konsultimi me profesionistë shëndetësorë, nëse trajtimi ose diagnoza nga një person i tillë është i nevojshëm, ose kur krijon përshtypjen se përdorimi i pajisjes mjekësore është pa rrezik apo u drejtohet ekskluzivisht ose kryesisht fëmijëve.

Një tjetër pikë që ndalohet është nëse është informacion që mund të çojë në vetëdiagnozë të gabuar ose përdorim në terma të ekzagjeruar, alarmues ose mashtrues, imazhe, ilustrime të ndryshimeve në trupin e njeriut. Një tjetër kufizim është kur krijon përshtypjen se një pajisje mjekësore mund të garantojë rimëkëmbjen nga sëmundja dhe se shëndeti i subjektit mund të përmirësohet vetëm duke përdorur pajisjen mjekësore të reklamuar, ndërkohë gjykimi objektiv duhet të jepet me dëshmi ose sugjeron se shëndeti i subjektit mund të ndikohet nga mospërdorimi i pajisjes mjekësore që është reklamuar.

Informacioni që jepet nuk duhet të inkurajojë pacientët të heqin dorë nga procedurat e trajtimit të pranuara përgjithësisht; i) krijon konfuzion nga përdorimi i termave shkencorë të panjohur për publikun e gjerë për kushtet e zakonshme shëndetësore. Po kështu nëse informacioni i referohet një rekomandimi nga shkencëtarë, profesionistët e shëndetësisë ose personat, të cilët nuk janë të lartpërmendur, por që, për shkak të statusit të tyre si personalitete të njohura, mund të inkurajojnë përdorimin e pajisjes mjekësore. Së fundmi nëse informacioni cenon ose abuzon me dinjitetin njerëzor./ Monitor

Shqipëria renditet ndër 10 vendet, që do të kenë rënien më të madhe të popullsisë në botë deri në vitin 2050, sipas një raporti të Visual Capitalist, që ka përpunuar të dhënat e Kombeve të Bashkuara.

Popullsia e Shqipërisë pritet të tkurret me 15.8% deri në vitin 2050, sipas raportit, duke u renditur e dhjeta, pas Bullgarisë, Lituanisë, Letonisë, Ukrainës, Serbisë, Bosnjë hercegovinës, kroacisë, Moldavisë dhe Japonisë.

Sipas tabelave të Kombeve të Bashkuara, deri në vitin 2050 popullsia e Shqipërisë pritet të zbresë në 2.5 milionë banorë dhe deri në vitin 2100 do të tkurret në 1.1 milionë banorë.

Parashikimet e mëparshme ë Kombeve të bashkuara, në skenarët pesimistë prisnin një rënie të popullsisë deri në 860 mijë banorë në vitin 2100. https://www.monitor.al/parashikimi-frikshem-okb-popullsia-shqiptare-rrezikon-te-katandiset-860-mije-banore-deri-ne-vitin-2100/

Raporti

Që nga mesi i viteve 1900, popullsia globale ka ndjekur një trajektore në rritje, thotë raporti. Ndërsa pjesa më e madhe e kësaj rritjeje është përqendruar në Kinë dhe Indi, studiuesit presin që vala e ardhshme e rritjes të ndodhë në Afrikë. Që nga viti 2019, për shembull, një grua mesatare në Niger bën mbi gjashtë fëmijë përgjatë jetës së saj. Në anën e kundërt të këtij spektri janë një numër vendesh që duket se po tkurren nga perspektiva e popullsisë.

Shumë nga këto vende ndodhen në ose afër Europës Lindore.

Arsyeja e parë është lindshmëria, e cila sipas Institutit Peterson për Ekonominë Ndërkombëtare (PIIE), është tkurrur që nga rënia e Bashkimit Sovjetik. Në të gjithë rajonin, numri mesatar i fëmijëve për grua ra nga 2.1 në 1988 në 1.2 deri në 1998.

Normat e lindjeve janë rikuperuar pak që atëherë, por nuk janë të mjaftueshme për të kompensuar vdekjet dhe emigracionin, që i referohet qytetarëve që largohen nga vendi i tyre për të jetuar diku tjetër.

Europa Lindore pa disa valë emigracioni pas zgjerimit të kufijve të Bashkimit Evropian (BE) në 2004 dhe 2007. PIIE raporton se deri në vitin 2016, 6.3 milionë europiano-lindorë banonin në shtete të tjera të BE-së.

Bullgaria është shteti që pritet të ketë rënien më të madhe të popullsisë në botë, me -22.5%, e ndjekur nga Lituania me 22.1%./ Monitor

Ka shumë rreziqe shëndetësore edhe gjatë verës, nga sytë e skuqur nga ozoni deri te problemet serioze kardiovaskulare. Nëse trupi që është i ngrohur nga dielli ekspozohet me ajër të ftohtë nga kondicioneri, uji i ftohtë ose era, rritet rreziku për t'u ftohur.

Ftohjet dhe kolla, por edhe temperatura dhe diarreja, janë pasojat e gripit të verës. Kjo trajtohet më së miri me ilaçe kundër kollës dhe spërkatës të nuhatjes ose me ekstrakte bimore.

Lëkura e skuqur me kruajtje ose flluska që ndodh pas ekspozimit në diell zakonisht shkaktohet nga mbindjeshmëria ndaj rrezeve UVA. Simptomat e alergjisë nga dielli priren të shfaqen në zonat e lëkurës, si shpatullat, qafa dhe dekolteja. Pas shenjave të para, shmangni menjëherë ekspozimin e mëtejshëm në diell dhe mbrojeni lëkurën nga dielli me veshje. Nëse keni shqetësime të lehta, mund të ndihmojnë kompresa të ftohta ose losionet që përmbajnë zink.

Gjithashtu dhe kafshimet e insekteve janë një shqetësim që bëhet i rrezikshëm kur transmetohen sëmundje ose kur të prekurit kanë një reaksion alergjik. Pickimet nga insektet fillimisht shkakton një dhimbje thumbuese, e ndjekur nga skuqje, ënjtje dhe kruajtje në vendin e pickimit si pasojë e një reagimi ndaj helmit të insekteve. Veshjet dhe këpucët janë mbrojtja më e mirë kundër pickimit të insekteve, si edhe ilaçet kundër pickimeve nga insektet.

Për të parandaluar më të keqen pas një pickimi, ndihmojnë xhelat kundër kruajtjes, anti-inflamatore, ftohja e vendit të pickimit kundër ënjtjes.

Një tjetër sëmundje e shumë njerëzve gjatë verës është dhimbja e kokës. Një masazh i kokës, qafës dhe ballit, ndoshta me shtimin e vajrave esenciale, sjell një përmirësim të ndjeshëm të dhimbjes. Gjithashtu rekomandohet shtimi i çajit me valerian ose me balsamin e limonit. Nëse gjithçka tjetër dështon, ekziston ende përdorimi i një ilaçi për dhimbje koke.

Burimi: Gesundheit-aktuell.de / Përshtati në shqip: Marsida Bregasi 

Temperaturat mbi 30 gradë Celsius mund të kenë pasoja të rënda – këto këshilla do t’ju ndihmojnë të qëndroni të shëndetshëm.

Moti i nxehtë mund të prekë seriozisht njerëzit me probleme kardiovaskulare. Pasojat e mundshme: rënie e menjëhershme e tensionit të gjakut, kolaps i qarkullimit të gjakut ose goditje nga nxehtësia.

Kështu do ta kaloni verën të shëndetshëm

Stina e verës, me temperatura shumë të larta (mbi 30 gradë Celsius) mund të jetë veçanërisht sfiduese për të moshuarit dhe ata që tashmë trajtohen për probleme me zemrën ose presionin e gjakut. Sepse nëse keni probleme me zemrën, as sistemi i ftohjes së trupit nuk funksionon më siç duhet. Nxehtësia transportohet me shumë vështirësi dhe përpjekje të madhe jashtë trupit dhe shpesh herë në mënyrë të pamjaftueshme. Kjo i bën shumë njerëz të ndjehen të lodhur dhe rraskapitur. Simptoma të tjera mund të përfshijnë vështirësi në përqendrim, spazma të muskujve, madje edhe aritmi kardiake.

Në raste ekstreme, nëse temperatura brenda trupit rriten deri në 40 gradë Celsius, kjo mund të shkaktojë goditje nga nxehtësia, që është kërcënuese për jetën.

Të prekurit mund t’i parandalojnë këto komplikime duke diskutuar masat e veçanta paraprake për muajt e verës me mjekun e tyre, të cilat mund të ndryshojnë në varësi të sëmundjes së zemrës dhe trajtimit, për shembull rregullimi i sasisë së lëngjeve ose ndryshimet e nevojshme në dozën e ilaçeve. Kjo vlen veçanërisht për menaxhimin dhe dozën e tabletave diuretike.

Këto duhet të keni parasysh

• Konsumoni mjaftueshëm lëngje

Shumë njerëz, veçanërisht të moshuarit, nuk kanë ndjesi të theksuar të etjes. Pra, mund të ndodhë lehtësisht që të kemi humbur shumë lëngje në ditët e nxehta dhe sidomos pas aktivitetit fizik, pa e zëvendësuar humbjen. Prandaj: Mos harroni të pini në verë! Sa duhet të pini gjithashtu varet nga temperaturat përkatëse dhe aktiviteti fizik dhe për këtë arsye mund të ndryshojë nga dita në ditë. Mos i konsumoni shumë të ftohta pijet, sepse në atë mënyrë stimulohet prodhimi i nxehtësisë brenda në trup.

• Shmangni nxehtësinë

Duket e thjeshtë, por është efektive: pacientët me zemër duhet të përpiqen të përshtatin rutinën e tyre të përditshme me motin. Kur është shumë vapë, shmangni mesditën dhe zhvendosni aktivitetet fizike në orët e mëngjesit ose të mbrëmjes.

• Matni rregullisht presionin e gjakut

Kur është nxehtë, enët e gjakut zgjerohen dhe presioni i gjakut bie. Në disa pacientë, kjo është aq e theksuar sa duhet të rregullohet doza e ilaçeve. Prandaj është e këshillueshme që të monitoroni me kujdes presionin e gjakut duke e matur atë rregullisht, në mënyrë që të mund të reagoni shpejt nëse është e nevojshme. Sigurisht, këtu vlen sa vijon: Asnjëherë mos bëni asnjë rregullim në mjekimin tuaj pa u konsultuar me mjekun tuaj.

• Ushtrohuni më pak

Mënyra më e mirë për t’u përshtatur për motin e nxehtë është të lëvizni gjatë gjithë vitit. Rekomandohen sportet e qëndrueshmërisë si ecja/ecja e shpejtë, çiklizmi, vrapimi ose noti. Në ditët e nxehta, megjithatë, duhet të përmbaheni jashtëzakonisht nga sporti nëse keni një sistem kardiovaskular të tendosur. Një alternativë është ergometri i biçikletës në një apartament të freskët ose në palestër me ajër të kondicionuar.

• Kontrolloni dozën e ilaçeve

Në shumicën e rasteve, pacientët me zemër duhet të marrin ilaçe. Për disa ilace që përdoren për trajtimin e sëmundjeve kardiovaskulare, ekspozimi i zgjatur ndaj nxehtësisë ekstreme mund të kërkojë një ndryshim në dozë, p.sh. B. në medikamentet antihipertensive (beta bllokuesit, frenuesit ACE) dhe diuretikët (kullimi i ujit) për pacientët me probleme të zemrës. Prandaj, pacientët me probleme zemre duhet të kontrollojë rregullisht dozën e tyre dhe të diskutojnë me mjekun se cilat medikamente mund të reduktohen në nxehtësi dhe për sa kohë.

Burimi: Herzstiftung.de / Përshtati në shqip: Marsida Bregasi

Ushqimi i shëndetshëm për fëmijën– kjo është ajo që duan të gjithë prindërit. Fatkeqësisht nuk është aq e lehtë dhe shkakton vështirësi për shumë prindër. Fëmijët kanë nevoja të tjera ushqimore, ndryshe nga rriturit dhe, për fatin e keq të shumë shumë prindërve – preferencat e tyre ushqimore janë të ndryshme (jo ashtu siç do të donin prindërit).

Zbuloni në këtë artikull se si mund të arrini një dietë të shëndetshme së bashku me fëmijën tuaj.

Ushqimi i shëndetshëm në fëmijëri nuk është i rëndësishëm vetëm për rritjen dhe zhvillimin. Ai gjithashtu hedh themelet që fëmija, si i rritur, të arrijë tek frutat dhe perimet në vend të ushqimeve të shpejta dhe ëmbëlsirave. Por, si duket në të vërtetë një dietë e shëndetshme për fëmijët?

Çfarë është një dietë e shëndetshme për fëmijët?

Ekspertët e të ushqyerit kanë formuluar rekomandime që janë të lehta për t’u kuptuar dhe zbatuar për prindërit: e ashtuquajtura dieta mikse e optimizuar. Këto rekomandime janë të përshtatshme për fëmijët, të rinjtë dhe prindërit.

Me dietën mikse të optimizuar, ushqimet ndahen në një sistem semafori. Ngjyra tregon se sa ushqime të caktuara duhet të hahen:

Ushqimet e gjelbra janë frutat, perimet, patatet, makaronat, orizi dhe buka me të paktën 50 për qind drithëra të plota. Këto ushqime mund t'i konsumoni shumë dhe çdo ditë. Në këtë grup hyjnë gjithashtu pijet pa sheqer si uji dhe çajrat pa sheqer.

Ushqimet e verdha janë qumështi, djathi, kosi, gjiza, peshku, mishi dhe vezët. Këto ushqime mund t'i konsumoni  çdo ditë, por jo në sasi të madhe.

Ushqimet e kuqe janë vaji, gjalpi, kripa dhe margarina. Ju duhet të hani vetëm një sasi të vogël të këtyre ushqimeve.

Ushqimet e toleruara formojnë një kategori shtesë: Këto përfshijnë ëmbëlsirat dhe limonadat. Këto ushqime nuk duhet t'i konsumoni shpesh dhe duhet të jenë më tepër përjashtim.

Çfarë vaktesh u duhen fëmijëve?

Ekspertët e të ushqyerit rekomandojnë pesë vakte në ditë për fëmijët: tri vaktet kryesore, mëngjes, drekë dhe darkë dhe dy ushqime të lehta mes vakteve, paradite dhe pasdite. Dy nga vaktet kryesore duhet të jenë të ftohta, për shembull mëngjesi dhe darka, dhe një të ngrohtë, për shembull dreka.

Ushqimet e ftohta:

Pjesa më e rëndësishme e vakteve të ftohta janë qumështi dhe produktet e qumështit. Ka edhe fruta, perime të gjalla, muesli pa sheqer ose bukë integrale. Shembuj të vakteve të ftohta janë:

• Muesli i bërë nga bollgur, kos dhe fruta të freskëta
• Një sanduiç me një gotë qumësht dhe një mollë
• Një sanduiç djathi me perime të papërpunuara
• Sallatë me makarona, kastravec dhe kos

Vakt i nxehtë:

Ushqimet me bazë bimore si patatet, makaronat, orizi dhe një pjesë e madhe e perimeve përbëjnë pjesën kryesore të vaktit të ngrohtë. Një pjesë e vogël e mishit me pak yndyrë mund të shërbehet tre herë në javë. Ka peshk një herë në javë. Ditët e tjera të jenë gatime vegjetariane me Gjell, tavë ose makarona me leng perimesh.

Snacks:

Dy ushqimet e lehta janë për paradite dhe pasdite:

• fruta ose perime ushqime të papërpunuara
• Bukë ose muesli pa sheqer
• qumësht, djathë ose kos
• Rrallëherë edhe një karamele, biskotë apo copë tortë

Përveç ngrënies, gjithashtu është shumë e rëndësishme të pini mjaftueshëm, mundësisht ujë ose çaj pa sheqer.

Përshtati në shqip: Marsida Bregasi/ Burimi: Stiftung-gesundheitswissen.de

Një sërë shkaktarësh të alergjisë gjenden brenda në makinë

Ekzema alergjike mund të zhvillohen si rezultat i kontaktit të lëkurës me mbulesat e ndenjësve të makinës, timonin dhe pajisjet. Simptoma tipike është një skuqje e kuqe e lëkurës me kruajtje, ndonjëherë dhe luspa.

Burimet e alergjenëve në makina janë, për shembull, plastifikuesit në plastikë, të tillë si ata që gjenden në kroskot, timon. Mbulesat e sediljeve që përmbajnë ngjyra me përbërës kimikë, apo kur timoni ka një mbulesë prej lëkure, mund të shkaktojnë gjithashtu skuqje alergjike apo ekzemë në duar.

Alergjenë të tjerë përfshijnë përbërës ngjitës dhe lateks gome të dyshemesë. Nëse dyshohet për një alergji, duhet të konsultohet një specialist alergolog për të sqaruar shkakun dhe për të ofruar trajtimin adekuat.

Drejtuesit e mjeteve janë gjithashtu në rrezik të lartë nga ethet e barit. Simptomat tipike si teshtitja e shpeshtë dhe kruajtja e syve kufizojnë rëndë aftësinë për të drejtuar makinën. Ata që vuajnë nga alergjia ndaj polenit gjithashtu nuk janë të sigurt në makinë, poleni kalon përmes ventilimit në makinë. Prandaj, ajrimi duhet të mbetet i fikur gjatë sezonit të polenit. Një alternativë janë filtra të posaçëm që mund të instalohen në sistemin e ventilimit. Kjo ul ngarkesën e polenit në makinë.

Burimi: Gesundheit-aktuell.de/ Përshtati në shqip: Marsida Bregasi

Ish-ministri i Shëndetësisë, Ilir Beqaj, ia ka shkarkuar Komisionit të Vlerësimit të Ofertave përgjegjësinë në lidhje me koncesionin e sterilizimit, duke thënë se kanë qenë ata që kanë përzgjedhur fituesin.

Burime jozyrtare thanë se gjatë dëshmisë së tij prej 9 orësh, ish-zyrtari i Shëndetësisë ka thënë se ministri ka pasur rol vetëm në nxjerrjen e urdhrit për hapjen e procedurës koncesionare. Edhe pse ka pranuar se firmën mbi kontratë e ka hedhur vetë ai, Beqaj ka sqaruar më tej se kushtet dhe përmbajtja e marrëveshjes koncesionare janë përcaktuar nga një ekip i përbashkët i Ministrisë dhe bashkimit të kompanive fituese.

Referuar të dhënave, bëhet me dije se ndër të tjera, ai është pyetur mbi mundësinë e marrjes së përfitimeve nga ai koncesion, për të cilin në fakt është folur prej 7 vitesh thuajse çdo vit, por Prokuroria e Tiranës vendosi ta mbyllte çështjen pasi, sipas saj, nuk mundi të gjente dot elemente të veprës penale në atë që ishte kallëzuar dhe më pas hetuar nga organi hetimor i Tiranës.

Ilir Beqja bëhet me dije se ka mohuar të ketë shkelur ligjin në asnjë moment, pasi ai thjesht ka vepruar në anë procedurale, duke treguar se gjithçka ka qenë në duart e personave të përgjegjshëm. Ai po ashtu ka folur gjatë mbi ekzistencën e konfliktit të interesit me njohjen e procedurave ndaj biznesmenit përfitues të kontratës, por Beqja sërish ka mohuar të ketë njohje apo lidhje me të, ndonëse përfituesi e ka pritur edhe në Itali, e konkretisht në Peruxha ish-ministrin.

Por edhe pse nuk rëndojnë ende hetime të regjistruara ndaj tij, ditën e djeshme, për 8 orë ai është pyetur si person që ka dijeni për rrethanat e krimit. Për të njëjtin hetim është pyetur më herët 3 herë rresht ish-zv.ministri i Shëndetësisë, Klodian Rrjepaj dhe të gjithë anëtarët e komisionit që kanë vlerësuar procedurat e tenderëve./Panorama