Trước sự lan truyền toàn cầu của đại dịch Covid-19, hội chứng bão Cytokine đã xuất hiện như một hiểm họa ngầm đe dọa sức khỏe của mọi người. Không còn xa lạ với những ai quan tâm đến diễn biến của dịch bệnh này, hội chứng bão Cytokine đã nhanh chóng được nhắc đến như một biến thể nguy hiểm và khó lường của Covid-19. Hãy cùng DINHNGHIA tìm hiểu về mặt tối của hội chứng bão Cytokine và cách chúng ta có thể đối phó với nó trong cuộc chiến chống lại Covid-19 nhé!

Hội chứng cơn bão Cytokine là gì?

Hội chứng cơn bão Cytokine, hay hội chứng giải phóng Cytokine, có tên tiếng Anh là Cytokine Release Syndrome (CRS), là một trạng thái đáng chú ý của hệ miễn dịch, khi chúng phản ứng mạnh mẽ đối với các tác nhân xâm nhập như virus, khiến cho hệ thống viêm nhiễm.

Hội chứng cơn bão Cytokine có thể xuất hiện trong những trường hợp như:

• Đầu tiên, nó có thể là biến chứng của một số bệnh truyền nhiễm, như cúm gia cầm, thủy đậu, hay cả bệnh Ebola.
• Thứ hai, nó có thể phát triển trong trường hợp hội chứng suy hô hấp cấp tính.
• Thứ ba, biến chứng nhiễm trùng huyết cũng có thể góp phần làm nảy sinh hội chứng cơn bão Cytokine.
• Cuối cùng, bệnh tự miễn như viêm khớp ở người trẻ tuổi cũng là một nguyên nhân khác có thể dẫn đến tình trạng này.
• Ngoài ra, tác dụng phụ của một số loại thuốc kháng thể đơn dòng sử dụng trong việc điều trị ung thư, được gọi là liệu pháp miễn dịch, cũng có thể khiến cơ thể kích hoạt quá mức và dẫn đến hội chứng cơn bão Cytokine.

Hội chứng cơn bão Cytokine  có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, thậm chí tử vong, khi các tác nhân Cytokine tấn công nhiều cơ quan quan trọng trong cơ thể, như phổi, gan và những bộ phận quan trọng khác.

Hội chứng cơn bão Cytokine diễn ra như thế nào?

Trong cơ thể con người, các Cytokine là một bộ sưu tập đa dạng các protein có chức năng đặc biệt, được sản xuất bởi các tế bào miễn dịch, và góp phần quan trọng trong hoạt động của hệ miễn dịch. Mục tiêu chính của hệ miễn dịch là bảo vệ cơ thể khỏi những tác nhân xâm nhập gây viêm nhiễm và để đạt được điều này, hệ miễn dịch sử dụng một loạt các tế bào khác nhau cùng hợp tác.

Các Cytokine được tạo ra từ nhiều loại tế bào miễn dịch khác nhau, bao gồm:

• Tế bào lympho T và B, hai nhóm tế bào quan trọng tham gia vào hệ thống miễn dịch cơ bản.
• Tế bào bạch cầu đơn nhân, chúng thực hiện chức năng phagocytosis – quá trình tiêu diệt và tiêu hủy vi khuẩn và tạp chất.
• Tế bào bạch cầu ưa acid, có khả năng tiêu diệt tế bào nhiễm khuẩn hoặc tế bào bị nhiễm vi khuẩn.

Hội chứng cơn bão Cytokine xảy ra khi có một tác nhân xâm nhập vào cơ thể, hệ miễn dịch được kích hoạt chống lại tác nhân hay mầm bệnh này. Phản ứng này thường diễn ra quá mạnh mẽ, với sự tham gia đồng loạt của nhiều loại tế bào miễn dịch, bao gồm tế bào bạch cầu, tế bào lympho T và B, đại thực bào, tế bào sát thủ tự nhiên, bạch cầu đơn nhân, tế bào tua và nhiều loại tế bào khác nữa. Những tế bào này cùng nhau tiết ra các Cytokine gây viêm.

Các Cytokine sẽ truyền tín hiệu đến các tế bào miễn dịch khác, kích hoạt quá trình sản xuất thêm tế bào bạch cầu và thúc đẩy các tế bào miễn dịch tiếp tục sản xuất nhiều Cytokine hơn, tạo nên một cảnh báo tức khắc trong hệ thống miễn dịch.

Dấu hiệu cơn bão Cytokine dễ nhận biết

Hội chứng cơn bão Cytokine trong lâm sàng biểu hiện rõ là sốt. Ngoài ra, còn có các biểu hiện khác như bệnh nhân có thể bị tim đập nhanh, huyết áp giảm, và thậm chí xuất hiện co giật. Nhức đầu cũng là một trong những triệu chứng phổ biến. Hơn nữa, cơ thể có thể gặp rối loạn chức năng của nhiều cơ quan, đòi hỏi sự quan sát và can thiệp kịp thời.

Các biểu hiện trên là những báo động về tình trạng của cơ thể, có thể thấy:

• Nồng độ oxy trong máu thấp, huyết áp mở rộng, và cung lượng tim giai đoạn sớm tăng cùng với khả năng giảm cung lượng tim giai đoạn muộn.
• Nồng độ nitơ trong máu tăng cao và D-dimer tăng, cho thấy quá trình đông máu được kích hoạt.
• Bên cạnh đó, các chỉ số transaminase và bilirubin bất thường cũng là những tín hiệu cho thấy tác động tiêu cực đến gan và mật của bệnh nhân.
• Thiếu yếu tố bổ thể I có thể cản trở việc điều chỉnh hệ miễn dịch, góp phần vào hội chứng cơn bão Cytokine và làm gia tăng các biểu hiện không kiểm soát như chảy máu.

Hội chứng cơn bão Cytokine ở bệnh nhân Covid – 19

Nhận diện triệu chứng của cơn bão Cytokine ở bệnh nhân Covid

• Giai đoạn đầu:

Triệu chứng ban đầu của hội chứng bão Cytokine trong giai đoạn bệnh nhân mắc Covid-19 thường không quá nghiêm trọng và có nét tương đồng với triệu chứng của bệnh cúm. Những biểu hiện này bao gồm phát ban, đau đầu, mệt mỏi, sốt, đau cơ và xương khớp.

• Giai đoạn nặng:

Khi bước vào giai đoạn nặng, hội chứng bão Cytokine có thể gây ra những tình trạng rất nghiêm trọng. Cytokine đẩy người bệnh vào tình trạng ho và thở nhanh, và có thể dẫn đến biến chứng suy hô hấp cấp. Tình trạng này khiến người bệnh thiếu oxy máu, và khi chụp X-quang phổi sẽ thấy mờ đục, điều này đòi hỏi sử dụng máy thở để duy trì tính mạng. Ngoài ra, bệnh nhân còn bị các triệu chứng như sốt cao, huyết áp giảm, và nồng độ triglycerid và ferritin trong máu tăng đáng kể.

Vì triệu chứng ban đầu của hội chứng bão Cytokine khá giống với triệu chứng cúm, nhiều người có thể lầm tưởng hoặc không đề phòng, điều này tạo cơ hội cho các biến chứng nguy hiểm phát triển nhanh chóng và không kiểm soát. Khi hội chứng bão Cytokine khiến bệnh nhân gặp phải suy hô hấp cấp, suy đa hệ thống, viêm toàn thân và nhiễm độc thần kinh, nó trở thành một kẻ sát thủ, luôn sẵn sàng cướp đi tính mạng của người bệnh bất cứ lúc nào.

Tính chất nguy hiểm của hội chứng bão Cytokine ở bệnh nhân Covid-19

Trong cơ thể của bệnh nhân mắc Covid-19, khi virus xâm nhập vào các tế bào, nó bắt đầu tự nhân bản một cách nhanh chóng và đồng thời kích hoạt hệ thống miễn dịch chống lại sự xâm lấn này. Đáng chú ý, tế bào lympho T trong cơ thể tiết ra hoạt chất Cytokine nhằm kích hoạt và hỗ trợ hệ thống miễn dịch tiếp cận và loại bỏ virus. Thông qua sự phối hợp này, bệnh nhân thường hồi phục sau khoảng 7 – 10 ngày.

Tuy nhiên, ở một số trường hợp, lượng Cytokine bất ngờ tăng cao vượt quá mức thông thường, dẫn đến trạng thái tràn ngập toàn bộ hệ thống miễn dịch và cơ thể. Như kết quả, tế bào miễn dịch bị tổn thương nghiêm trọng. Do hệ miễn dịch phải hoạt động liên tục trong một khoảng thời gian dài, việc giải phóng quá nhiều Cytokine làm cơ thể nhanh chóng kiệt sức. Hiện tượng này kích hoạt phản ứng viêm quá mức, gây giảm số lượng bạch cầu Lympho, rối loạn chức năng và các vấn đề liên quan đến đông máu.

Hội chứng bão Cytokine nhanh chóng tác động và tấn công vào phổi, gây hủy hoại mô phổi và làm rò rỉ chất lỏng từ các túi khí nhỏ trong phổi. Tình trạng này dẫn đến thiếu oxy máu và viêm phổi nghiêm trọng. Tình hình suy hô hấp cấp phát triển, gây ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể và dẫn đến suy đa tạng. Đến lúc này, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong chỉ trong vòng 1 ngày sau khi rơi vào trạng thái nguy kịch.

Ngoài ra, các phản ứng viêm quá mức do Cytokine gây ra trong cơ thể, đặc biệt là tại phổi, gây xung huyết phế nang, dày thành phế nang, tràn dịch viêm và làm giảm sức căng bề mặt. Hiện tượng đông máu cũng gia tăng, làm tắc nghẽn mao mạch phổi và làm cho trao đổi oxy trở nên kém hiệu quả. Những tác động này đồng thời tạo ra ngập nước và hiện tượng đông đặc ở hai lá phổi, tiềm tàng nguy cơ gan hóa phổi. Tất cả những biến đổi này xảy ra mà bệnh nhân không có ý thức về sự hiện diện của “sát thủ” tên là Cytokine.

Khắc chế hội chứng cơn bão Cytokine ở bệnh nhân Covid – 19

Hội chứng cơn bão Cytokine ở bệnh nhân Covid-19, đặc biệt ở người trẻ tuổi, có thể làm tình trạng bệnh nặng và gây hại đến sức khỏe. Để đối phó với hội chứng cơn bão Cytokine ở bệnh nhân Covid-19, đã có nhiều nghiên cứu đang được thực hiện, trong đó có sử dụng các loại thuốc điều trị bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp.

Tuy nhiên, việc sử dụng các loại thuốc này có thể làm giảm chức năng của hệ miễn dịch trong việc chống lại virus gây bệnh trên các bệnh nhân nhiễm trùng. Điều này tạo ra những khó khăn trong việc điều trị bệnh nhân Covid-19 mắc phải hội chứng cơn bão Cytokine, vì cần phải đảm bảo hệ miễn dịch hoạt động đủ để chống lại virus gây bệnh, nhưng không được phản ứng quá mức. Hội chứng này có thể dẫn đến suy hô hấp cấp tính, suy đa tạng và thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Xem thêm:

• H.pylori là gì? Con đường lây nhiễm H.pylori và Cách xét nghiệm H.pylori
• Miễn dịch đặc hiệu là gì? Đặc điểm của miễn dịch đặc hiệu
• Nước rửa tay khô là gì? Cách dùng đúng để diệt khuẩn hiệu quả

Như vậy, qua bài viết trên DINHNGHIA đã cùng bạn tìm hiểu về hội chứng cơn bão Cytokine là gì, bạn hãy chia sẻ bài viết này cho gia đình và bạn bè cùng hiểu rõ về hội chứng này nhé! Nếu bạn còn điều gì thắc mắc, hãy để lại bình luận bên dưới bài viết cho chúng mình nhé!

The post Cơn bão Cytokine là gì? Các dấu hiệu ở bệnh nhân Covid – 19 appeared first on DINHNGHIA.com.vn.