Lời bài thơ:

Có một bận em ngồi xa anh quá

Anh bảo em ngồi xích lại gần hơn

Em xích gần thêm một chút: anh hờn.

Em ngoan ngoãn xích gần thêm chút nữa.

Anh sắp giận. Em mỉm cười, vội vã

Đến kề anh, và mơn trớn: “em đây!”

Anh vui liền, nhưng bỗng lại buồn ngay.

Vì anh nghĩ: thế vẫn còn đấy đó xa lắm.

Đôi mắt của tình nhân, ôi vực thẳm!

Ôi trời xa, vừng trán của tình nhân!

Ta thấy gì đâu sau sắc yêu kiều

Mà ta riết giữa đôi tay vô vọng.

Dầu tin tưởng: chung một đời, một mộng.

Em là em, anh vẫn cứ là anh.

hoàn toàn có thể nào qua Vạn Lí Trường Thành

Của hai vũ trụ chứa đầy bí mật.

Thương nhớ cũ trôi theo ngày tháng mất

Quá khứ anh, anh không nhắc cùng em.

Linh hồn ta u ẩn tựa đêm hôm,

Ta vẫn chưa thấu, nữa là ai thấu rõ.

Kiếm mãi, nghi hoài, hay ghen bóng gió

Anh muốn vào dò xét giấc em mơ.

Nhưng anh giấu em những mộng không ngờ

Cũng như em giấu những điều quá thực…

Hãy sát đôi đầu! Hãy kề đôi ngực!

Hãy trộn nhau đôi mái tóc ngắn dài!

Những cánh tay! Hãy quấn riết đôi vai!

Hãy dâng cả tình yêu lên sóng mắt!

Hãy khăng khít những cặp môi gắn chặt

Cho anh nghe đôi hàm ngọc của răng;

Trong say sưa, anh sẽ bảo em rằng:

“Gần thêm nữa! Thế vẫn còn đấy đó xa lắm!”.

Một nét đẹp trong thơ tình Xuân Diệu là sự trăn trở về sự gắn kết lâu dài của đôi trai gái, ông luôn sợ phải xa cách với người mình yêu.Trong quan niệm của tớ, Xuân Diệu khát khao sự hòa quyện tuyệt đối. Ông không tồn tại niềm tin vào sự hữu hạn của một mối tình, dù cho đã gần ngay bên cạnh ông vẫn e ngại một ngày xa cách nhau.

Thông tin tác phẩm:

• Thể loại: Văn học hiện đại
• Tập thơ: Thơ thơ (1938)

Lời bài thơ:

Bữa nay lạnh, mặt trời đi ngủ sớm;

Anh nhớ em, em hỡi! Anh nhớ em

Không gì buồn bằng những buổi chiều êm.

Mà ánh sáng đều hoà cùng bóng tối.

Gió lướt thướt kéo mình qua cỏ rối;

Vài miếng đêm u uất lẩn trong cành;

Mây theo chim về dãy núi xa xanh

Từng đoàn lớp nhịp nhàng và lặng lẽ

Không gian xám tưởng sắp tan thành lệ

Thôi hết rồi! Còn chi nữa đâu em!

Thôi hết rồi, gió gác với trăng thềm.

Với sương lá rụng trên đầu gần gũi,

Thôi đã hết hờn ghen và giận tủi.

(Được giận hờn nhau! Sung sướng bao nhiêu!)

Anh một mình, nghe toàn bộ buổi chiều

Vào chậm chậm ở trong hồn hiu quạnh

Anh nhớ tiếng. Anh nhớ hình. Anh nhớ ảnh

Anh nhớ em, anh nhớ lắm! Em ơi

Anh nhớ anh của ngày tháng xa khơi,

Nhớ đôi môi đang cười ở phương trời.

Nhớ đôi mắt đang nhìn anh đăm đắm!

Gió bao lần từng trận gió thương đi,

– Mà kỷ niệm, ôi, còn gọi ta chi…

Nỗi nhớ là một gia vị đặc trưng của tình yêu. Người ta viết nhiều về tình yêu và cũng từ đó mà nỗi nhớ hiển hiện đủ mọi cung bậc qua từng trang thi ca. Tiếp nhận trào lưu Thơ mới, Xuân Diệu đã mạnh dạn thể hiện nỗi tương tư mãnh liệt của tớ trong tác phẩm này.Từng câu thơ như tiếng lòng réo gọi, thiết tha mong chờ được gặp người thương. Với cách bộc lộ trực tiếp này đã đem phong thái thơ của ông trở thành khác lạ với những người cùng thời. Viết cùng đề tài này đã từng có một Nguyễn Bính mộc mạc, ngại ngùng nép sau bóng dáng thôn Đoài gửi nỗi niềm thương nhớ, từ cách so sánh này sự mạnh dạn của ”ông hoàng thơ tình” càng để lại ấn tượng mạnh trong lòng bạn đọc.

Thông tin tác phẩm:

• Thể loại: Văn học hiện đại
• Tập thơ: Thơ thơ (1938)

Lời bài thơ:

Anh chỉ có một tình yêu thứ nhất

Đem cho em kèm với cùng 1 lá thư

Em không lấy là tình anh đã mất

Tình đã cho không lấy lại khi nào

Thư thì mỏng như suốt đời mộng ảo

Tình thì buồn như toàn bộ chia tay

Xếp khuôn giấy để hoài trong túi áo

Mãi trăm lần mới gấp lại mang đi

Em xé như lòng non cùng giấy mới

Mây dần trôi hôm ấy phủ sơn khê

Thôi thôi nhé, hoa đã sầu dưới đất

Cười trên cành sao được nữa em ơi!

Anh chỉ có một tình yêu thứ nhất

Đem cho em là đã mất đi rồi!

Là một trong những tác phẩm viết hay và đặc sắc về tình yêu lứa đôi. “Một tình yêu” là tác phẩm có vị trí đặc biệt trong lòng tình nhân thơ Xuân Diệu. Vì sao vậy? Có chăng tình yêu hết lòng hết dạ là mẫu số chung cho những ai đang yêu cuồng say, có chăng lời thơ như nói hộ lòng người!

Thông tin tác phẩm:

• Thể loại: Văn học hiện đại
• Tập thơ: Gửi hương cho gió (1945)

Lời bài thơ:

Yêu là chết ở trong lòng một ít

Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu

Cho rất nhiều, song nhận chẳng bao nhiêu

Người ta phụ, hoặc thờ ơ, chẳng biết

Phút gần gũi cũng như giờ chia biệt

Tưởng trăng tàn, hoa tạ với hồn tiêu,

Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu!

– Yêu là chết ở trong lòng một ít

Họ lạc lối giữa u sầu mù mịt

Những người si theo dõi dấu chân yêu

Và cảnh đời là sa mạc cô liêu

Và tình ái là sợi dây quấn quýt

Yêu, là chết ở trong lòng một ít.

Khi đọc bài thơ của ông chúng ta thấy nhà thơ thật tinh ý khi phát hiện quy luật chi phối toàn cầu tinh thần cực kì phong phú, phức tạp của con người: Yêu là hạnh phúc vô bờ và yêu cũng là đau khổ tột đỉnh.

Thông tin tác phẩm:

• Thể loại: Văn học hiện đại
• Tập thơ: Thơ thơ (1938)

Lời bài thơ:

Yêu tha thiết thế vẫn còn đấy đó vẫn chưa đủ?

Anh tham lam, anh đòi hỏi quá nhiều,..

Anh biết rồi , em đã nói em yêu;..

Sao vẫn muốn nhắc một lời đã cũ?

-Yêu tha thiết, thế vẫn còn đấy đó vẫn chưa đủ

,Nếu em yêu mà chỉ để trong lòng;

Không tỏ hay, yêu mến cũng là không .

Và sắc đẹp chỉ làm bằng cẩm thạch

Anh thèm muốn vô bờ và tuyệt đích

Em biết không? Anh tìm kiếm em hoài

thực sự ngày nay, không thạt đến ngày mai .

Thì ân ái có khi nào lại cũ?

Yêu tha thiết, thế vẫn còn đấy đó vẫn chưa đủ

Phải nói yêu, trăm bận đến nghìn lần

Phải mặn nồng cho mãi mãi đêm xuân

Đem chim bướm thả trong vườn tình ái

Em phải nói, phải nói và phải nói

Bằng lời riêng nơi cuối mắt, đầu mày

Bằng nét vui, bằng vẻ thẹn, chiều say

Bằng đầu ngả, bằng miệng cười, tay riết

Bằng im lặng, bằng chi anh có biết

Cốt nhất là em chớ lạnh như đông.

Chớ thản nhiên bên một kẻ cháy lòng

Chớ yên ổn như mặt hồ nước ngủ

Yêu tha thiết, thế vẫn còn đấy đó vẫn chưa đủ.

Xưa nay tình yêu nam nữ vốn luôn hiện hữu với rất nhiều cung bậc: Lãng mạn, mơ mộng, thiêng liêng, cao thượng, phàm tục, nhục thể, bi đát, đắm đuối, si mê, lỗi lầm… như một nhận thức tất yếu về đời sống, thơ Xuân Diệu cũng cắt nghĩa về tình yêu trên nhiều phương diện. Đối với thi sĩ yêu là nguồn sống. Thi sĩ nâng niu những cảm xúc tình yêu vừa hé nở như nâng niu những gì quý giá nhất nhưng mong manh, dễ vỡ, dễ tan. Thái độ sống tích cực ấy của Xuân Diệu cho thấy ông không những rất có ý thức gìn giữ tình yêu mà còn tôn thờ tình yêu như một chân giá trị, một khát vọng mà cuộc đời hướng tới. Ông trân quý tình yêu như trân quý cuộc sống của chính mình, và tình yêu đẹp khi nào cũng là mục đích để con người dấn thân và hy sinh mà không hề nuối tiếc.

Thông tin tác phẩm:

• Thể loại: Văn học hiện đại
• Tập thơ: Thơ thơ (1938)

Lời bài thơ:

Anh ước đôi ta có con

Con giống em đẹp nhìn không chán

Giống đôi mắt, giống hình gương trán

Con mang tình xán lạn đôi ta

Con giống em, con cũng giống cha

Giống cái mũi thật thà thẳng sống

Nhìn gần giống trông xa cũng giống

Cũng mái đầu dợn sóng Quy Nhơn

Nhưng con ta nó giống em hơn

Giống đi đứng, nghĩ suy, ăn nói

Duy chẳng giốngcái nư khi dỗi

Lúc em hờn, trời cũng phải thua

Muốn hoà kẽ tóc với chân tơ

Muốn thịt xương ta nở vạn mùa

Em hỡi! Đứa con tình ái ấy

“Tình yêu vẫn chưa đã, mến vẫn chưa bưa”

Thi phẩm này được sáng tác vào năm 1966, là kết tinh của một trái tim cháy lên ngọn lửa tình yêu. Xuân Diệu thèm yêu khát sống và cũng từ khát vọng nồng nhiệt ấy ông còn muốn có một chứng nhân tình ái. Quả thật, đọc thơ ông ta hoàn toàn có thể cảm nhận được tất thảy những dư vị của tình yêu.

Thông tin tác phẩm:

• Thể loại: Văn học hiện đại

Lời bài thơ:

Trong buổi chiều hôm bóng nhá nhem

Anh ra trước cổng đứng chờ em

Nhận từng vóc dáng từ xa tới

Lọc lấy một hình anh thuộc quen

Anh thấy người nào cũng vội vàng

Như chim hôm thoi thót về rừng

Người đi xe đạp đăm chiêu lắm

Nghĩ bếp nhà đang lửa bập bùng.

Anh cũng chăm xong cái bếp nhà

Tâm thành cơm nước dọn bưng ra

Một tuần mong đến hôm nay tiếp

Vào bát cho em vị đậm đà

Nhưng bóng hoàng hôn đặc lại rồi

Hình em anh thuộc thế mà – ôi!

Mấy phen suýt nữa reo

“Em đến”Lại ủi an lòng:

“Hãy đợi thôi!”

Anh đứng như trồng, chẳng chịu đi

Nhớ nhung vun được đức kiên trì

Anh nhìn nét mặt người qua vội

Thông cảm muôn đời những li biệt

Nếu đồ ăn kia gắp một mình

Tủi lòng, anh vẫn vững niềm tin.

Thương em vất vả, anh quên hết

Nỗi khổ mong chờ cháy dạ.

Một cảnh tượng nên thơ được ghi dấu trên khung cảnh ý vị. Những lần chờ người thương như đẹp đẽ và tự nhiên hơn qua từng dòng suy tư của nhà thơ. Có lẽ, nhà thơ Xuân Diệu của chúng ta đã góp phần hiện hữu hóa những khoảnh khắc duyên dáng của tình yêu qua từng câu, từng từ. Có khi nào bạn đứng chờ người ta vẫn chưa? Có phải bạn cũng đều có những nỗi niềm như chàng trai ấy không?

Thông tin tác phẩm:

• Thể loại: Văn học hiện đại
• Thời gian: 18-3-1976

Lời bài thơ:

Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất;
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi.

Của ong bướm này đây tuần trăng mật;
Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
Này đây lá của cành tơ phơ phất;
Của yến anh này đây khúc tình si.

Và này đây ánh sáng chớp hàng mi;
Mỗi sáng sớm, thần vui hằng gõ cửa;
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;
Tôi sung sướng.
Nhưng vội vàng 1 nửa:

Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.
Xuân đang tới, tức là xuân đang qua,
Xuân còn non, tức là xuân sẽ già,
Mà xuân hết, tức là tôi cũng mất.

Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,
Không cho dài thời trẻ của nhân gian,
Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,
Nếu đến nữa không phải rằng hội ngộ.

Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi,
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời;
Mùi tháng, năm đều rớm vị chia phôi,
Khắp sông, núi vẫn than thầm tiễn biệt…

Cơn gió xinh thì thào trong lá biếc,
Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi?
Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,
Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa?

Chẳng khi nào, ôi!
Chẳng khi nào nữa…
Mau đi thôi!
Mùa vẫn chưa ngả chiều hôm,

Ta muốn ômCả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một chiếc hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,

Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
– Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!

Đây là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của Xuân Diệu trước Cách mạng. Đây là tiếng nói của một tâm hồn yêu đời, yêu sống đến cuồng nhiệt, nhưng đằng sau đó là cả một quan niệm nhân sinh mới vẫn chưa thấy trong thơ ca truyền thống.
Bài thơ là một quan niệm sống mới mẻ và táo bạo mà trước đó vẫn chưa từng có. Lối sống ở đây biết hưởng thụ một cách chính đáng, biết khẩn trương sống cho ra sống. Tuy nhiên ở Vội vàng, tác giả chỉ đề cập đến lối sống thiên về hưởng thụ chạy theo thời gian. Ông kêu gọi mọi người hãy biết yêu và tận hưởng những thứ cuộc sống ban tặng, hãy tranh thủ thời gian, tuổi trẻ để sống đủ đầy nhất. Ông đã quên đi nghĩa vụ kêu mọi người phải góp sức cho cuộc đời. Và trong cuộc đời nhà ông, ông vội vàng góp sức chứ không phải vội vàng hưởng thụ.

Thông tin tác phẩm:

• Thể loại: Văn học hiện đại
• Tập thơ: Thơ thơ (1938)

Lời bài thơ:

Một ít nắng, vài ba sương mỏng thắm,

Mấy cành xanh, năm bảy sắc yêu yêuThế là xuân.

Tôi không hỏi chi nhiều.

Xuân đã sẵn trong lòng tôi lai láng.

Xuân không những ở mùa xuân ba tháng;

Xuân là khi nắng rạng đến tình cờ,

Chim trên cành há mỏ hót ra thơ;

Xuân là lúc gió về không định trước.

Đông đang lạnh bỗng một hôm trở ngược,

Mây bay đi để hở một khung trời

Thế là xuân.

Ngày chỉ ấm hơi hơi,

Như được nắm một bàn tay son trẻ…

Xuân ở giữa mùa đông khi nắng hé;

Giữa mùa hè khi trời biếc sau mưa;

Giữa mùa thu khi gió sáng bay vừa

Lùa thanh sắc ngẫu nhiên trong áo rộng.

Nếu lá úa trên cành bàng không rụng,

Mà hoa thưa ửng máu quá ngày thường;

Nếu vườn nào cây nhãn bỗng ra hương,

Là xuân đó.

Tôi đợi chờ chi nữa?

Bình minh quá, mỗi khi tình lại hứa,

Xuân ơi xuân vĩnh viễn giữa lòng ta

Khi những em gặp gỡ giữa đường qua

Ngừng mắt lại, để trao cười, bỡ ngỡ.

Ấy là máu báo tin lòng sắp nở

Thêm một phen, tuy đã mấy lần tàn.

Ấy là hồn giăng rộng khắp không gian

Để đánh lưới những duyên hờ mới mẻ?

Ấy những cánh chuyển trong lòng nhẹ nhẹ

Nghe xôn xang rờn rợn đến hay hay…

Ấy là thư hồi hộp đón trong tay;

Ấy dư âm giọng nói đã lâu ngày

Một sớm tim bỗng dịu dàng đồng vọng…

Miễn trời sáng, mà lòng ta dợn sóng,

Thế là xuân.

Hà tất đủ chim, hoa?

Kể chi mùa, thời tiết, với niên hoa,

Tình không tuổi, và xuân không ngày tháng.

Hơi thở và cảm xúc của tác giả được thể hiện rất thật, rất rõ nét, đó là tiếng lòng của rất nhiều độc giả ở thời đại nào đi nữa mặc dù thời gian và không gian cách nhau ngót ngét hơn 80 năm. Dù có cách gần 1 thế kỷ nhưng tình cảm và tinh thần giành cho mùa Xuân thời nào cũng thế …, vội vã ,mãnh liệt và …bất lực trước thời gian.

Thông tin tác phẩm:

• Thể loại: Văn học hiện đại
• Thể thơ: Thơ mới 8 chữ

Lời bài thơ:

Anh không xứng là biển xanh

Nhưng anh muốn em là bờ cát trắng

Bờ cát dài phẳng lặng

Soi tia nắng pha lê…

Bờ đẹp đẽ cát vàng-

Thoai thoải hàng thông đứng

Như lặng lẽ mơ màng

Suốt ngàn năm bên sóng…

Anh xin làm sóng biếc

Hôn mãi cát vàng em

Hôn thật khẽ, thật êm

Hôn êm đềm mãi mãi

Đã hôn rồi, hôn lại

cho tới mãi muôn đời

Đến tan cả đất trời

Anh mới thôi dào dạt…

cũng đều có khi ào ạt

Như nghiến nát bờ em

Là lúc triều yêu mến

Ngập bến của ngày đêm

Anh không xứng là biển xanh

Nhưng cũng xin làm bể biếc

Để hát mãi bên gành

Một tình chung không hết

Để những khi bọt tung trắng xoá

Và gió về bay toả nơi nơi

Như hôn mãi ngàn năm không thoả,

Bởi yêu bờ lắm lắm, em ơi!

Biển của Xuân Diệu là một trong những bài thơ hay nhất của ông hoàng thơ tình. Với những vần thơ giản dị này mà ta hoàn toàn có thể cảm nhận được sâu sắc một tình yêu được lồng vào khung trời biển khơi. Chính sự mênh mông vô hạn ấy đã mang khung trời biển hòa vào cái tha thiết của tình yêu. Ở đây ta cảm nhận được những điều cao lớn hơn và cũng rất đậm chất hóm hỉnh của Xuân Diệu. Biển xanh hay bể biếc chỉ là những cách nói không giống nhau về một đối tượng mà thôi. Đó là sự vòng vo để làm duyên và cũng là một cách để lấy lòng người mình yêu đó mà. Có làm biển biếc thì khi đó người mình yêu mới hoàn toàn có thể là bờ để thầm vỗ. Hay đơn giản là một cách nói tình yêu của anh giành cho em mênh mông như biển và cũng đúng là sự vĩnh hằng. Và tình yêu ấy luôn bồi hồi tha thiết như sóng trùng đại dương.

Thông tin tác phẩm:

• Thể loại: Văn học hiện đại
• Tập thơ: Cầm tay (1962)

Trong vườn đêm ấy nhiều trăng quá,

Ánh sáng tuôn đầy những lối đi.

Tôi với tình nhân qua nhẹ nhẹ…

Im lìm, không dám nói năng chi.

Bâng khuâng chân tiếc giậm lên vàng,

Tôi sợ đường trăng tiếng dậy vang,

Ngơ ngác hoa duyên còn núp lá,

Và làm sai lỡ nhịp trăng đang.

Dịu dàng đàn những ánh tơ xanh,

Cho gió du dương điệu múa cành;

Cho gió đượm buồn, thôi náo động

Linh hồn yểu điệu của đêm thanh.

Chúng tôi lặng lẽ bước trong thơ,

Lạc giữa niềm êm chẳng bến bờ.

Trăng sáng, trăng xa, trăng rộng quá!

Hai người nhưng chẳng bớt bơ vơ.

Xuân diệu là một nhà thơ nổi tiếng với những vần thơ tình lai lãng bay bổng, thơ của ông rất người nghe. Những bài thơ tình nghe thôi cũng đã th