Rzecznik praw obywatelskich – kiedy można się do niego zwrócić?

Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) jest osobą, która stoi na straży praw wszystkich obywateli. Każdy może się do niego zgłosić i złożyć wniosek w sytuacji, kiedy prawa wolnościowe i człowieka nie są przestrzegane.

Kim jest Rzecznik Praw Obywatelskich?

RPO jest urzędnikiem, który niesie pomoc wszystkim obywatelom, w przypadku których łamane są prawa.

Jego zadaniem jest sprawdzenie, czy organy państwowe nie nadużyły swojej władzy oraz, czy nie doszło do naruszenia podstawowych zasad współżycia.

Bardzo często z usług rzecznika korzystają osoby dyskryminowane. Urząd RPO jest urzędem niezawisłym i niezależnym.

Rzecznik nie odpowiada podczas wykonywania swoich obowiązków przed organami państwowymi.

Ma też zakaz wykonywania każdej innej działalności publicznej, która mogłaby być sprzeczna z godnością tego stanowiska.

Oczywiście osoba na stanowisku Rzecznika Praw Obywatelskich nie może przynależeć do żadnej opcji politycznej, ani też związków zawodowych.

Jedyną funkcję, jaką taka osoba może pełnić, jest stanowisko profesora uczelni wyższej. Te wszystkie zakazy obowiązują tylko w trakcie pełnienia kadencji RPO.

Kadencja trwa pięć lat, a na stanowisko rzecznika powoływana jest osoba wybrana przez Sejm za zgodą Senatu.

Czy każdy może zostać RPO?

Niestety nie.

Rzecznik musi mieć bardzo szeroki zakres wiedzy prawniczej i nieskazitelną opinię.

Powinna to być osoba wrażliwa społecznie i przede wszystkim bezstronna.

Do RPO może zgłosić się każdy obywatel lub cudzoziemiec, jeśli zażalenie dotyczy działalności instytucji polskiej. Również instytucje oraz grupy obywatelskie mogą wystąpić z wnioskiem do rzecznika.

Wniosek nie musi być formalny, a za złożenie jego nie pobiera się żadnych opłat. Należy ująć w nim szczegóły dotyczące sprawy oraz umieścić dane personalne osoby, której dotyczy sytuacja.

Czym zajmuje się Rzecznik Praw Obywatelskich?

Zakres obowiązków RPO jest bardzo szeroki.

Bardzo często wiele osób zwraca się o pomoc w sprawie alimentów czy emerytury. Zadaniem rzecznika jest sprawdzenie, czy urzędnicy zrobili wszystko w danej sprawie oraz co ważniejsze, czy działali zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Do rzecznika zwracają się również mieszkańcy domów pomocy czy więźniowie, także wiele osób, które mają problemy z opieką zdrowotną, wolnością wypowiedzi czy niesprawiedliwym wyrokiem sądu.

Należy pamiętać, że rzecznik nie jest adwokatem, a więc nie ma prawa reprezentować obywateli w sądzie.

Jego obowiązkiem jest sprawdzenie i powiedzenie, jak załatwić daną sprawę zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Często w przepisach prawnych są luki, które niekiedy działają na niekorzyść obywatela. W takich sytuacjach warto zgłosić się do RPO, aby zasygnalizował on ten problem. Praca Rzecznika Praw Obywatelskich w dużej mierze polega na przeciwdziałaniu dyskryminacji.

Główne zadania Rzecznika Praw Obywatelskich

Głównym zadaniem RPO jest zareagowanie na informację, która dotyczy wszelkich nieprawidłowości związanych z naruszeniem praw człowieka i jego wolności.

Rzecznik powinien wyjaśnić, czy taka sytuacja faktycznie miała miejsce. Cała procedura może zostać przeprowadzona przez rzecznika, a może on także zlecić przeanalizowanie sytuacji odpowiednim organom.

Na pewno zgłaszając się o pomoc do RPO, można liczyć na to, że zajmie się on problemem.

Nie oznacza to oczywiście, że sprawa zostanie wyjaśniona na korzyść obywatela. Niekiedy rzecznik po prostu udziela wskazówek, jakie dalsze kroki można podjąć, a czasami nawet odrzuca sprawę, jeśli nie należy ona do zakresu jego obowiązków.

Jeśli w danym przypadku nie doszło do naruszenia prawa, to obowiązkiem RPO jest dokładnie wyjaśnienie okoliczności i przepisów, jakie obowiązują.

Jeśli jednak prawa człowieka lub wolnościowe zostały naruszone, to RPO może wystąpić do instytucji, która te prawa naruszyła z wnioskiem o wyjaśnienie takiej decyzji.

Rzecznik ma także prawo do żądania wszczęcia postępowania i wówczas niejako staje się on prokuratorem w danej sprawie. Może również żądać rewizji lub kasacji orzeczenia, jeśli taka konieczność zaistnieje.

Rzecznik Praw Obywatelskich a naruszenie prawa pracy

Od wielu lat toczy się spór o równouprawnienie w przypadku wynagrodzeń wśród kobiet i mężczyzn.

Niestety w wielu firmach nadal mężczyźni na takich samych stanowiskach, co kobiety zarabiają więcej.

Jest to naturalnie przejaw dyskryminacji, z którym należy walczyć. Kobiety bardzo często borykają się również z awansem, który częściej jest przyznawany mężczyznom pomimo takiego samego doświadczenia czy wykształcenia.

Z wszystkimi takimi sprawami można zgłosić się do Rzecznika Praw Obywatelskich, którego zadaniem jest walka z dyskryminacją płci.

Niekiedy problem dotyczy także dyskryminacji w pracy ze względu na wyznanie religijne.

Szczególnie do takich sytuacji dochodzi w przypadku świąt religijnych, które przypadają w różne dni tygodnia. Pracodawca ma obowiązek respektować takie święta.

Również nie może zabronić udzielenia przerwy na modlitwę w czasie pracy. W takich sytuacjach może dojść również bardzo często do dyskryminacji ze strony współpracowników, co jest oczywiście nie na miejscu.

Artykuł Rzecznik praw obywatelskich -czym się zajmuje + przykładowe sprawy pochodzi z serwisu .