Do czego służy NLP?

Współcześnie coraz więcej osób poszukuje różnego rodzaju terapii i sposobów na samorozwój. Jest to być może związane z tym, jak skomplikowana bywa obecnie komunikacja, więzi społeczne, czy praca, którą wykonujemy. Gwałtowny przyrost dolegliwości i chorób psychicznych w zachodnim świecie, kieruje uwagę wielu ludzi w stronę psychoterapii, treningu rozwoju osobistego oraz wielu innych form samodoskonalenia.

Neuro lingwistyczne programowanie- co to takiego?

Powstałe w latach siedemdziesiątych neuro lingwistyczne programowanie (NLP) wpisywało się początkowo w prężnie rozwijające się szkoły psychoterapii w Stanach Zjednoczonych.
Twórcy tej techniki, czyli John Grinder i Richard Bandler dzięki obserwacjom wyniesionym z doświadczeń terapeutycznych zauważyli skuteczność technik sugestii i autosugestii w szybkim i skutecznym procesie dochodzenia do zdrowia psychicznego.
Ta forma psychoterapeutycznych technik nigdy nie została zbadana, ani zatwierdzona przez środowiska naukowe.
NLP stało się jednak popularne dość szybko jako sztuka samodoskonalenia.

Neuro lingwistyczne programowanie opiera się na w dużej mierze na zmienianiu ludzkich zachowań, poglądów (także na temat własnych możliwości uczestników takich kursów) dzięki wykorzystaniu obserwacji jak sam język, to co mówimy, wpływa na nasz układ nerwowy, nasze wybory i przekonania.

Inaczej mówiąc formułowanie konkretnych wypowiedzi, oddziałuje na mózg (układ nerwowy) kogoś, kto bierze udział w takim szkoleniu i programuje jego lub jej zachowanie.

NLP nie jest metodą w pełni standaryzowaną. Na różnych kursach, spotkaniach, słuchacze mogą spotkać się ze zróżnicowanym podejściem do tematu, odmienną komunikacją i specyficznym rodzajem nauczania, jakie oferuje dana szkoła.

Neuro lingwistyczne programowanie opiera się generalnie na kilku podstawowych technikach.
Pomimo używania różnego rodzaju środków i narzędzi, techniki NLP mają wspólny cel, czyli oddziaływanie na emocje, przekonania i różne zachowania kursantów.

Kotwiczenie

Ta technika polega na wykorzystaniu bodźców słuchowych, zapachowych, konkretnych słów lub zdań w celu stworzenia emocjonalnego powiązania kursanta z danym obiektem, lub miejscem. Człowiek, który wykorzystuje kotwiczenie NLP ma dzięki procesom zachodzącym w mózgu automatycznie wiązać np.: konkretny sygnał dźwiękowy z jakimś zachowaniem, miejscem lub emocją.

Kotwice z grubsza można podzielić na mimowolne, zaprojektowane oraz chorobliwe (fobie).
Kotwice mimowolne każdy z ludzi posiada, jak sama nazwa wskazuje- bez jego woli. Kotwice tego typu nosimy w sobie bardzo często już od wczesnego dzieciństwa. Mogą one wiązać się z pozytywnymi, poprawiającymi nastrój uczuciami, jak i negatywnymi. Przykładem może być zapach szpitalnych oddziałów kojarzący się wielu ludziom negatywnie.
Zaprojektowane kotwice to te, które zaprogramowaliśmy często bez udziału naszej woli, lub udało się powiązać celowo jakiś bodziec z konkretną emocją. NLP stara się zaprojektować takie kotwice, które w przyszłości pozwolą zapanować kursantom nad swoimi emocjami, trzymać je pod kontrolą.
Fobie są związane z kotwicami wywołującymi stany lękowe. Praca z nim polega często na skonfrontowaniu kursanta z bodźcami wywołującymi jego lęki, a następnie podjęciu pracy nad zapanowaniem nad taką sytuacją.
Czasami w NLP wyróżnia się osobną kategorię technik związaną z tym tematem: technikę zwalczania fobii.

Trans

Trans jest techniką wykorzystująca hipnozę. Badania nad hipnozą rozpoczęto dużo wcześniej niż powstało NLP, bo na przełomie XVIII i XIX wieku. W świecie zachodnim zjawisko to było i jest wykorzystywane w różnego rodzaju celach terapeutycznych. Hipnotyzowanie pacjentów ma czasem miejsce w psychologii klinicznej, jest wykorzystywane w różnego rodzaju zaburzeniach psychicznych, a także w terapii leczenia bólu. Istotna w tej technice jest podatność pacjenta/klienta na sugestię z zewnątrz. Hipnoza jest stanem innym niż sen lub stan czuwania i według ludzi stosujących tę formę oddziaływania na ludzi, można dzięki niej łatwiej dotrzeć do ludzkiej podświadomości. Trans wykorzystuje fakt, że podczas seansu hipnotycznego mechanizmy obronne człowieka są słabsze, a tym samym podatne na sugestię i programowanie bardziej niż w stanie czuwania.

Metafory

Technika metafor wykorzystuje możliwość przedstawienia kursantowi inne spojrzenia na daną sytuację, w której się znajduje, na temat własnych przekonań dotyczących samego siebie oraz innych ludzi. Stosując metafory szkoleniowcy NLP zmieniają perspektywę podopiecznych związaną z ugruntowanymi poglądami.

Wykorzystując dowolną historię z morałem lub pouczającym wnioskiem, trener przedstawia ją konkretnemu uczniowi. Cała sytuacja ma zmuszać do myślenia i prowadzić do powiązania danej opowieści z morałem, z konkretną, realną sytuacją słuchacza.

Linia czasu

Samorozwój dzięki tej technice NLP można przyspieszyć i udoskonalić zmieniając przekonania szkolonych na temat przeszłości i przyszłości. Mają oni lepiej manipulować zmianami w swoim życiu dzięki przemyśleniu różnych scenariuszy dotyczących przeszłości i przyszłości, zrozumieniu jak czas oddziałuje na ich życie.

Linia czasu jest inna dla każdego człowieka. Jej graficzne przedstawienie może pokazywać błędne, lękliwe nastawienie do przyszłości. Poprzez wyobrażenie przyszłości dany słuchacz może wyraźniej zobaczyć swoje problemy emocjonalne, nastawienie negatywne, brak wiary w siebie czy brak wiary w przyszłość, która może przynieść pasmo sukcesów.

Swish pattern

Dzięki tej technice można oddziaływać na własne nawyki. Kursanci starają się zrozumieć, w jaki sposób buduje się dany nawyk, jak można pozbyć się nawyków hamujących samorozwój, szkodliwych dla zdrowia oraz dla innych ludzi. Dzięki programowaniu można natomiast budować nowe nawyki, które są przydatne i pociągają za sobą pożądane zmiany w zachowaniu. Budowanie nawyków to zmiana ścieżki neuronowej mózgu, która prowadzi do uczenia nowych automatycznych zachowań.

Przykładem może być problem z objadaniem się, który ktoś chce wyeliminować, ale z jakiegoś powodu, mimo wypróbowania różnych sposobów poradzenia sobie z tym szkodliwym nawykiem, cały czas ponosi porażki.
Instruktor stara się zaangażować ucznia w proces myślowy polegający na wyobrażeniu sobie sytuacji, kiedy sięga on po jedzenie, zbyt często, w nadmiarze, poza porą wyznaczoną na posiłki. Uczeń, który odtworzył dany nawyk, stara się następnie dojść do powodu takiego zachowania. Bardzo często ludzie w ten sposób regulują jakieś niechciane, lub niewygodne emocje.
W związku z tym, kiedy uda się zidentyfikować powód, trener może przystąpić do zmiany (przeprogramowania) nawyku kursanta.

Osadzone polecenia (embeeded commands) i słowa

W neuro lingwistycznym programowaniu przykłada się bardzo dużą rolę do niektórych wypowiadanych słów. Używanie słowa: spróbuję, najczęściej według NLP zakłada, że pomimo starań i włożonych wysiłków założony cel nie zostanie osiągnięty, ponieważ wypowiadając chęć wypróbowania czegoś, od razu robimy sobie furtkę, żeby tego nie robić. Inaczej mówiąc osoba nastawiona, na wykonanie zadania powinna zdecydowanie zadeklarować jego wykonanie. Nawet jeśli cel wydaje się trudny, a jego wykonalność nie jest pewna na sto procent według trenerów NLP należy coś robić, a nie jedynie próbować to robić.

Innym często omawianym słowem jest: ale.

Kiedy używamy tego spójnika pierwsza część wypowiedzi, zanim go zastosujemy, traci automatycznie na znaczeniu, natomiast słowa wypowiadane po słowie: ale ulegają wzmocnieniu i ich znaczenie jest większe.
Kiedy stosujemy negację, nasz mózg automatycznie odrzuca, ignoruje część wypowiedzi następującą po słowie: nie.

Trenerzy uczący neuro lingwistycznego programowania uczą zwracać uwagę na tego typu sformułowania, ponieważ oprócz zmiany treści wypowiedzi zmieniają one także zachowania i nawyki wypowiadających.

Modelowanie

Czynności doskonałe są inaczej nazywane w neurolingwistycznym programowaniu nieświadomą kompetencją. Modelowanie polega na obserwacji czynności, zdolności doskonałych u innych osób. Należy pamiętać, że ta technika nie wiąże się z kopiowaniem danej osoby, ale przejmowaniem jej konkretnej umiejętności lub zachowania. Modelowanie ma miejsce cały czas jako nieświadomy proces.
Dzięki NLP można świadomie i skutecznie przeprowadzić ten proces.
Najpierw należy przemyśleć jaką cechę lub zachowanie chce się modelować, następnie należy wybrać modela. Później starać się dopasować, wyobrazić sobie siebie posiadającego daną cechę, cały czas przypisując ją modelowi.

Przeramowanie

Jest to nadanie ram danemu zachowaniu przez zmianę jego interpretacji, treści lub kontekstu. Jeśli uważamy na przykład jakąś cechę za negatywną, prowadzącą do problemów i wiążącą się z przykrymi sytuacjami, poprzez przeramowanie możemy zauważyć inne aspekty z nią związane i dzięki temu lepiej rozumieć i być może zaakceptować to co wywołuje.

Czy techniki NLP są dla wszystkich?

Trenerzy i właściciele szkół neuro lingwistycznego programowania uważają, że każdy może być beneficjentem ich nauk. U każdego człowieka procesy oddziaływające pomiędzy układem nerwowym, słowami, jakie używamy, a naszymi zachowaniami zachodzą w podobny sposób.

Nie da się jednak twierdząco odpowiedzieć na tak postawione pytanie.

Youtube i inne media społecznościowe są pełne treści dotyczących NLP. Zarówno fragmenty szkoleń, wykładów, reklamy jak i materiały promocyjne różnego typu są powszechnie dostępne. Wiele jest tak skrajnie różnych wypowiedzi na temat skuteczności neuro lingwistycznego programowania. Z jednej strony sporo jest głosów entuzjastycznych, z drugiej co najmniej równie dużo krytyki.

W zasadzie od początku powstania tej metody uważana jest ona przez wielu ludzi za pseudonaukę. Techniki NLP nie mają podstaw naukowych , a brak dowodów naukowych na ich skuteczność skłania część znawców tematu do traktowania programowania neurolingwistcznego jako szarlatanerię i pralnię mózgów.

Z drugiej strony entuzjaści tej metody twierdzą, że pozytywne zmiany w życiu wielu ludzi, którzy zetknęli się z NLP same w sobie są dowodem na skuteczność takich kursów.

Kto może przede wszystkim zyskać dzięki neuro lingwistycznemu programowaniu?

NLP podkreśla konieczność metodycznego dążenia do celu, skuteczność manipulacji, wpływania na siebie i innych ludzi. To, co jest pierwszą rzucającą się w oczy umiejętnością trenerów i zaawansowanych studentów NLP to umiejętność wystąpień publicznych oraz kreowania własnego wizerunku. Co prawda schematy zachowań są widoczne gołym okiem podczas wykładów i zabierania głosu przez przedstawicieli NLP, a czasem ocierają się sztuczność, trzeba jednak przyznać, że ich publiczne wystąpienia są pewne, dobrze przemyślane i sprawiające wrażenie profesjonalnych.

To, co powyżej oraz fakt, iż neuro lingwistyczne programowanie podkreśla samorozwój, zmianę zachowania, osiąganie celów (najczęściej materialnych) skłania do tezy, że techniki te są skrojone przede wszystkim dla sprzedawców. Ludzie, w których pracy ważne jest skuteczne wywieranie wpływu, oddziaływanie na innych, budowa profesjonalnego wizerunku i osiąganie założonego celu to główni potencjalni beneficjenci tej metody.
Niektóre elementy programowania neurolingwistycznego mogą stanowić uzupełnienie wielu szkoleń, tak samo jak fragmenty szeroko pojętej wiedzy psychologicznej przenikającej do codziennej komunikacji.

Oczywiście każdy, kto ma ochotę, pieniądze oraz jest ciekaw jak działa NLP może zapisać się na kurs. W Polsce jest sporo szkół NLP i kursów stacjonarnych, online, wykładów, spotkań z trenerami. Ceny kursów w zależności od szkoły, tematyki, poziomu zaawansowania oraz czasu trwania wahają się od jednego do kilkunastu tysięcy złotych.

Księgarnie internetowe oferują książki o tematyce NLP i z pewnością są one dobrym wyborem na początek przygody z tymi technikami.

Wszystkie narzędzia i pomysły, na których neuro lingwistyczne programowanie bazuje, podkreślają wywieranie wpływu, skuteczność w osiąganiu celów i bardzo często bogaceniu się.

Osoby, które postrzegają samorozwój jako poszukiwanie, zadawanie pytań i rozwiązywanie głębszych problemów mogą odebrać kurs NLP jako narzędzie niedopasowane do swoich potrzeb. Bardziej skomplikowane metody jak chociażby psychoterapia lub generalnie zdobywanie wiedzy na różne tematy mogą być traktowane przez wielu jako zdecydowanie bardziej rozwijające.

Niektórych ludzi może razić forma i język wykładów, czasem mogących się kojarzyć ze spotkaniami w znanych firmach prowadzących sprzedaż bezpośrednią w latach dziewięćdziesiątych.

Pomimo iż przymiotnik: lingwistyczne występuje w nazwie NLP, język używany przez nauczycieli metody może być trudny do przyjęcia przez wielu słuchaczy z uwagi na mnogość frazesów różnego rodzaju występujących w wykładach.

Techniki NLP znajdują jednak spore zainteresowanie w obecnych czasach. Pomimo że od pięćdziesięciu lat metoda ta jest stosowana w wielu miejscach, dla wielu ludzi wydaje się czymś nowym.

W szybko zmieniającym się świecie, w którym coraz trudniejsze sytuacje wymagają coraz szybszych rozwiązań być może dla sporej grupy ludzi neuro lingwistyczne programowanie będzie oznaczać zmianę na lepsze. Dla ambitnych sprzedawców, marketingowców oraz polityków może to być wręcz pierwszoplanowy wybór.

Rynek szkoleń samorozwoju i wywierania wpływu wypełniony jest różnymi pomysłami kursów, książek i tutoriali. Kursy neurolingwistycznego programowania od lat znalazły swoje miejsce w tym obszarze edukacji.

Artykuł Techniki NLP pochodzi z serwisu .