Kore Savaşı’nda yaşadığı yıkımın hemen ardından neredeyse sıfırdan inşa edilmiş olan Pyongyang, ülkenin diğer yerleşim bölgelerine kıyasla daha yüksek bir yaşam standardına sahip. Kent, ülkenin yönetim, endüstri, kültür ve eğitim merkezi konumunda.

Kuzey Kore’nin gizemli başkenti Pyongyang, ülkenin batı-orta kesiminde, Taedong Nehri kıyısında yer alıyor. Pyongyang’ı tanımlamak için anıtlar kenti demek mümkün. Kent, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti’nin kurucusu olan Kim Il-sung ile ölümünden sonra yerine geçen oğlu Kim Jong-il’i yücelten; ayrıca resmi devlet ideolojisi ve ülke siyasi sisteminin temeli olan Juche felsefesine atıfta bulunan pek çok anıt, kule, heykel ve bina barındırıyor.

Kent sakinleri 5.000 ila 6.000 kişilik idari birimlerde yaşıyorlar. Bu birimlerin her birinde bir yiyecek deposu, bir berber dükkanı, bir terzi, bir kamu hamamı, bir postane, bir klinik ve bir kütüphane bulunuyor.

Krallıklar ve hanedanlıklar

Kore mitolojisi, Pyongyang’ın ilk Kore krallığı Gojoseon’un kurucusu Dangun Vanggeom tarafından MÖ 1122’de kurulduğunu söylüyor. Gojoseon Krallığı günümüzde Liaoning, Mançurya ve Kore yarımadasının topraklarını kaplayan bir krallıktı ve inanışa göre Dangun Vanggeom göklerin efendisi Hvanin’in torunuydu.

Kent, Kore tarihinin bir parçası olarak, milattan önceki dönemlerde pek çok krallık ve hanedanlığa bağlı olarak yaşadı. Şehrin etrafındaki bölge, Üç Krallık’ın erken döneminde Nanglang olarak adlandırıldı. Baekje ve Silla ile birlikte Kore’nin üç krallığından biri olan Goguryeo tarafından 427’de başkent yapıldı. Goguryeolular kente kendi dillerinde “düz arazi” anlamına gelen Pyongyang ismini verdiler.

Goguryeo Krallığı, MS 668’de yıkıldı, toprakları Tang Hanedanlığı, Birleşik Silla ve Balhae arasında paylaşıldı. Pyongyang , önce Tang Hanedanlığı’nın kurduğu bir karakol bölgesinin başkenti oldu. Ancak, 676’da Silla Krallığı’na bağlandı ve Silla ile Balhae arasındaki sınırda kaldı. Kent, bir süre terk edildi.

Japon hakimiyeti

Pyongyang, 16. yüzyılda Japonlar tarafından, 17. yüzyılda Çing Hanedanlığı tarafından işgal edildi. Ülke kapılarını yabancılara açtıktan sonra kentte Hıristiyanlığın etkisi görülmeye başlandı. Pyongyang, Kore’de Hıristiyan genişlemesinin temelini oluşturdu. 1800’lü yılların sonunda kentte yüzden fazla kilise ve diğer tüm Asya şehirlerinden daha fazla Protestan misyoneri bulunuyordu.

1894 yılında yaşanan Çin-Japon Savaşı sırasında Çin güçlerinin büyük bir kısmı Pyongyang kentinde yer aldı. Taedong Nehri’nin denize doğru bir nakliye yolu sağlaması kenti Çin kuvvetlerinin karargahı haline getirdi. Ancak savaşı Japonlar kazandı ve şehrin büyük bölümü yıkıma uğradı. Bölge, Japonya tarafından atanan bir genel bir vali ile yönetilmeye başlandı. Pyongyang ise Güney Pyeongan Eyaleti’nin başkenti oldu ve bir sanayi merkezi haline geldi. Kentte Japon yönetimi 1945 yılına kadar sürdü.

Savaşla değişen rejim

İkinci Dünya Savaşı’nda Kore Yarımadası’nın kuzeyini Sovyetler Birliği, güneyini ise Amerika Birleşik Devletleri denetimi altına aldı.

25 Ağustos 1945 tarihinde Sovyet 25. Ordusu Pyongyang’a girdi ve kenti Kuzey Kore Geçici Halk Komitesi’nin başkenti yaptı.

1948 yılında ülkede sosyalist rejim kuruldu. Ülkenin ilk devlet başkanı olan Kim Il-sung, ülkeyi başkent Pyongyang’dan yönetmeye başladı.

Pyongyang, 1950 yılında başlayan Kore Savaşı sırasında kısa bir süreliğine Birleşmiş Milletler askeri güçleri tarafından işgal edildi ancak geri alınarak Kuzey Kore kontrolü yeniden sağlandı.

Yenilenen mimari

Pyongyang, İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Sovyetler Birliği’nin yardımıyla hızla yeniden inşa edildi. Sosyalist rejim nedeniyle pek çok bina Rus tarzı bir mimariyle yapıldı.

Kent, Kore Savaşı sırasında bir kez daha yıkıma uğradı. Bu kez Kim Il-sung’un vizyonunu yansıtan bir tasarıma uygun olarak yenilendi. Kim Il-sung, savaş sonrası yıllarda morali artıracak, içinde geleneksel Kore tarzını da barındıran bir yenilemeye yöneldi. Ancak, geniş ve ağaçlıklı bulvarlar, teraslı çevre düzenlemesi, mozaikler ve süslü tavanlara sahip kamu binaları ile kent, Rus mimari tarzının etkisinden pek kurtulamadı.

Pyongyang’daki yapılar, anıtlar, geleneksel Kore motifleri ve yüksek katlı binalar olmak üzere üç ana mimari kategoriye ayrılıyor. Sokak yerleşimleri ile kente düzenli bir görünüm kazandıran kent yapısı ise, İsveç’ten örnek alınarak yapılmış.

Sessiz ve büyük yapılar, geniş alanlar

Kentin siluetinin en belirgin yapısı olan ve Juche felsefesini simgeleyen Juche Kulesi, 1982’de Başkan Kim Il-sung’un 70. doğum gününü kutlamak üzere yapılmış.

Kulenin yapımında, Kim Il-sung’un o güne kadar olan hayatının her günü için bir granit blok konularak, 25.550 granit blok kullanılmış.Kule, 170 metrelik uzunluğuyla dünyanın ikinci büyük anıtsal kulesi olma özelliğini taşıyor.

Kim Il-sung’un hayatı boyunca yaşadığı, Kumsusan Güneş Sarayı devlet başkanının ölümünden sonra bir anıt mezar olarak kullanılıyor. Kuzey Koreliler hem Kim Il-sung’a hem de oğlu Kim Jong-il’e saygılarını sunmak için sık sık sarayı ziyaret ediyorlar. Saray, komünist bir lidere ithaf edilen dünyadaki en büyük müze ve birden fazla kişinin kaldığı tek anıt mezar olma özelliğine sahip.

Japon yönetiminde iken Kore’deki bağımsızlık eylemlerini anmak için inşa edilen Zafer Takı ise, Meksika’daki 60 metrelik Devrim Anıtı’ından sonra 50 metrelik yüksekliği ile dünyanın en büyük ikinci zafer takı konumunda.

Kentin etkileyici mekanlarından biri de Pyongyang metrosu. Yapımına 1968 yılında başlanan ve 1973 yılında tamamlanan metro, 110 metre derinliği ile dünyanın en derin metrosu olarak nitelendiriliyor.

İki hattan oluşan metronun, aynı zamanda nükleer bir sığınak olduğu ve askeri amaçlar için yapılmış gizli geçitlere sahip olduğu sanılıyor.

Kentte ayrıca, dünyanın en uzun otellerinden biri olan Ryugyong Oteli, 1 Mayıs Stadyumu ve Kim Il-sung Stadyumu olmak üzere iki büyük stadyum, Kore Devrimi Müzesi gibi kamu binaları ve bir çok anıt bulunuyor.

Yüksek katlı apartmanlar

Pyongyang’da mimari dokuya yüksek katlı apartmanlar hakim. 2011 yılında Kim Jong-un’un liderliğinde başlatılan kentsel yenileme programının bir parçası olan bu yeni ve yüksek apartmanlar, 1970’lerin ve 80’lerin eski binalarının yerini almış.

Yeni eğlence ve dinlenme parklarının yapıldığı ve eski binaların da onarıldığı kentsel yenileme programında 100.000 yeni konut inşa edilmesi amaçlanıyor.

Pyongyang: Kuzey Kore’nin gizemli vitrini yazısı Kilsan Blog sitesine aittir.