Artisans Dergi - Giyilebilir Sanat ve MÜÜ
Tanımı oldukça geniş bir alana yayılan Giyilebilir sanat; moda,sanat ve zanaat birleşiminin sanatsal kaygı ile ortaya çıkardığı ürünleri kapsayan sanatsal bir akımdır.
Moda tanımından uzak olan giyilebilir sanat kimi zaman heykel formları gibi karşımıza çıkabileceği gibi kimi zaman sadece çeşitli malzemelerin örgü ve dikim, birleşim teknikleri ile karşımıza çıkabilir. Üretiminde canlı bedenini referans alan örnekler 1930'lu yıllarda en çok takı olarak karşımıza çıksa da avant-garde sanatçıların tuval yerine farklı malzemeler kullanıma yönelmeleri ile kıyafet olarak karşımıza bir çok örnek çıkarıyor. Varvara Stepanova ,Giacomo Balla,Ferdinand Leger gibi sanatçılar çizimlerini yansıtan giyilebilir parçaları üzerine oldukça kafa yormuş sanatçılardan sadece bazıları. Çeşitli sanatçılarla evrilen bu akım 1983 yılında New York American Craft Museum'da ilk defa "Art to Wear: New Handmade Clothing" isimli sergi ile sadece giyilebilir parçalar üzerine satışa sunuluyor. Yine o yıllarda New York'ta Julie Dale giyilebilir sanat adı altında "Artisans Gallery" açarak tekstil ürünü ve takılardan oluşan parçalara yer veriyor. Günümüzde ise olağan üstü şovları ile bir çok modacının defile kurgularını sanattan ayırmamız neredeyse olanaksız. Moda ve sanatın işbirliği kaçınılmaz.
Sanat sürekli yeni olanın arayışı içerisinde ve neredeyse tüm disiplinler ile işbirliğinden heyecan verici yenilikçi ürünler çıkarabilen bir ateşleyici. Son 10 yılda önde gelen moda markaları belirli dönemlerde Dünya'ca ünlü sanatçılar ve tasarımcılar ile işbirliği yaparak ortaya oldukça ilgi çeken ürünler çıkarıyor. Yeni koleksiyonlarını sanatçılar ile olan işbirlikleri ile tanıtarak disiplinler arası desteği ve yaratıcı ruhu ortaya çıkarıyorlar.
Günümüzde vintage, ikonik tasarımlar oldukça talep görüyor. Fazla sayıda üretilen ürünlere doğru şekilde korunabilmişler ise kolayca ulaşılıyor . İş sanatsal boyutu daha ağır olan ve tek parçalara geldiğinde ise durum değişiyor. Bir sanatçının ürettiği tek ya da edisyonlu ürünler o sanatçının gelişimi ve kazandığı değere eş oranla değerleniyor. 1930- 1960 arası daha çok takı olarak karşımıza çıkan giyilebilir sanat akımı günümüzde bir çok sanatçıya ilham veriyor. Bu sanatçılardan bir tanesi çalışmalarını çoğunlukla tekstil ürünleri kullanarak üreten Merve Üstünalp.
Merve Üstünalp'i daha çok kadın, eğitim, toplumsal bellek, var olma gibi konuları dert edinen ve bu temasını işlerken el emeğinden faydalanan bir sanatçı olarak tanıyoruz. Tuval yerine daha havada asılı duran,uçuşan bezlere çeşitli teknikler ile boyamaları ardından, katman katman kumaş işlemeleri ve ayırt edici dikiş izleri onun üretiminde teknik olarak öne çıkan detaylar. Her serisini belirli bir tema üzerinden üreten Merve Üstünalp'in giyilebilir sanat çalışmalarına baktığımız zaman aslında konu ve teknik olarak kişisel sanat üretiminden çok uzaklaşmadığını görüyoruz.
"Sanatsal bakış her yerde olmalı, giydiklerimiz karakterimizi,beğenilerimizi yansıtmalı" düşüncesi ile yola çıkıyor Merve Üstünalp ve "Giyilebilir Sanat" sloganıyla 2015 yılında MÜÜ markasının ilk temellerini atıyor. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Resim Bölümü mezunu olan sanatçı, tasarımlarının konularına Japon Shunga sanatı, kült kitap karakterleri,mitolojik hikayeler ile başlayıp,daha sonra ilgi alanına farklı konuları dahil etti. Kullanıcılarına kendini farklı hissettiren MÜÜ tasarımlarının özelliği; tamamı el yapımı ve sadece tek adet olmasıdır." diyor Merve üstünalp.
Giyilebilir sanat yaklaşımını edisyonlara benzetmek ulaşılabilirliği açısından mümkün. Her ne kadar sanatçı her ürününü yeni bir konu üzerine oluştursa da kimono, sweatshirt, tshirt üzerindeki kurguyu, diğer çalışmalarından çok fazla ayrışmadığını hissediyoruz ve kim bilir belki bir gün ulaşılabilir fiyatlar ile sahip olduğumuz bu sweatshirt, tshirt ve giyilebilir diğer sanatsal ürünler oldukça değerli olacak!
Konu ilgi çekici geldi ise Wearable Art - Giyilebilir Sanat üzerine bu kitaplara ve 2011-2012 yılları arasında Canterburry Müzesinde gerçekleşmiş kapsamlı giyilebilir sanat sergisine göz atabilirsiniz!
Artisans Dergi'nin 4. sayısında yayınlanmıştır.
Artisans Dergi'nin 4. sayısında yayınlanmıştır.
