Zazwyczaj śmierć przychodzi nagle, czego efektem są często niepoukładane sprawy osobiste, o braku testamentu nie wspominając. Gdy mówimy o aktywnym inwestorze, to duże prawdopodobieństwo, że na jego koncie maklerskim zostały środki oraz mógł on w chwili śmierci być w posiadaniu akcji konkretnych spółek. Co wtedy dzieje się z jego aktywami w postaci akcji, obligacji czy innych papierów wartościowych?
Related Articles
Akcje po śmierci inwestora – co dzieje się z papierami wartościowymi?
Według obowiązującego w Polsce prawa, akcje spółek notowanych na giełdzie są prawami majątkowymi, a więc wchodzą one w skład masy spadkowej, czyli majątku podlegającego dziedziczeniu. Te odbywa się według sporządzonego testamentu, a w przypadku jego braku, według ogólnych zasad zapisanych w kodeksie cywilnym.
Spisany testament z jasną informacją o dziedziczeniu papierów wartościowych to najprostsza opcja. Gdy go nie ma, główną kwestią jest ustalenie kręgu spadkobierców. To z kolei robi się dość trudne w sytuacji, gdy spadkobierca nie posiadał dzieci. Wtedy do gry wchodzą nawet i dalecy krewni, u których pojawiają się wyobrażenia o akcjach wartych fortunę.
Podział majątku zmarłego inwestora
Ustalenie podziału majątku będzie odbywało się na zasadach spisanych w kodeksie cywilnym. Samo stwierdzenie nabycia majątku następuje w formie notarialnego poświadczenia dziedziczenia sporządzanego u notariusza, wyłącznie w obecności wszystkich spadkobierców lub w formie postępowania sądowego.
Akcje zdematerializowane i akcje imienne
W przypadku zmiany właściciela akcji imiennych (na podstawie spadku), spadkobierca musi udokumentować konkretnej spółce sposób, w jaki weszło w posiadanie danych papierów wartościowych. Gdy mowa o akcjach zdematerializowanych (czyli zapisane w formie teleinformatycznej), informację o zmianie ich właściciela musi otrzymać podmiot prowadzący ich ewidencję (np. Dom maklerki czy Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych).
Inwestorze, jeżeli chcesz mieć kontrolę nad podziałem majątku, który zostawisz swoim spadkobiercom, zawczasu dokonaj skrupulatnej sukcesji posiadanych aktywów.
Podatek od otrzymanych akcji
Spadkobiercy, którzy wejdą w posiadanie akcji, zobowiązani się do odprowadzenia podatku od spadków i darowizn. Jego wysokość jest zależna od stopnia spokrewnienia ze zmarłym. Dla najbliższej rodziny tzw. grupy zerowej, w skład której wchodzi
- małżonek,
- dzieci,
- wnuki,
- rodzice,
- rodzeństwo,
- dziadkowie oraz
- ojczym i macocha,
prawo przewiduje zwolnienie z tej daniny, jednak przy obowiązku zgłoszenia notarialnego poświadczenia dziedziczenia lub prawomocnego postanowienia sądowego, najpóźniej do 6 miesięcy od uzyskania mocy prawnej wspomnianych dokumentów. Spóźnienie z tym terminem oznacza wejście do 1 grupy podatkowej i konieczność zapłaty daniny. Podatek będzie płacony od wartości otrzymanych akcji.
Przeczytaj też: Podatek od darowizny pieniężnej i samochodu – ile wynosi? W rodzinie i spoza – druk SD-Z2
Podatek od otrzymanych w spadku akcji 2022 – I, II i III grupa podatkowa – stawki
Jak wygląda wysokość podatku do spadków i darowizn? Dla pierwszej grupy podatkowej (spóźniona grupa zerowa oraz teściowie, synowa i zięć), wynosi on:
- do kwoty 10 278 PLN – 3%,
- w przedziale 10 278 PLN – 20 556 PLN – 308,30 złotych oraz 5% z nadwyżki powyżej 10 278,
- powyżej 20 556 PLN – 822,20 złote oraz 7% z nadwyżki od 20.556 złotych.
Druga grupa podatkowa, do której zaliczani są zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, rodzeństwo małżonków, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa małżonków czy małżonkowie innych zstępnych, liczona jest według reguł:
- do kwoty 10 278 PLN – 7%,
- w przedziale 10 278 PLN – 20 556 PLN – 719,50 złotych oraz 9% od nadwyżki powyżej 10 278 zł,
- powyżej 20 556 PLN – 1644,50 złotych oraz 12% z nadwyżki od 20.556 zł.
Wszyscy pozostali niewymienieni wcześniej członkowie rodziny oraz osoby niespokrewnione, zaliczane są do trzeciej grupy podatkowej, dla której stawki podatku kształtują się następująco:
- do kwoty 10 278 PLN – 12%,
- w przedziale 10 278 PLN – 20 556 PLN – 1233,40 złotych oraz 16% z nadwyżki powyżej 10 278,
- powyżej 20 556 PLN – 2877,90 złote oraz 20% z nadwyżki od 20.556 zł.