[[ δαμ- ων ]]

Πόσες φορές ευφρανθήκαμε από το μεθυστικό άρωμα των λεμονανθών! Άλλες τόσες δροσιστήκαμε το καλοκαίρι από μια ευωδιαστή λεμονάδα. Και πόσες φορές ο χυμός του λεμονιού νοστίμισε το φαγητό μας! Πριν μας δώσει αυτό το δέντρο τα κατακίτρινα λεμόνια με το άρωμά τους και την ξυνή τους γεύση, έδινε, σύμφωνα με τη μυθολογία μας, πολύ γλυκούς και ωραίους ροδοκόκκινους καρπούς. Επειδή οι καρποί του άρεσαν ιδιαίτερα στον κόσμο, και τους επιζητούσε, το δέντρο έγινε αλαζονικό και υπέρμετρα εγωιστικό. Η έπαρση το οδήγησε στο να βγάλει δηλητηριώδη αγκάθια, ώστε κανείς να μην τολμά να το πλησιάσει για να κόψει τους καρπούς του, χωρίς να υποστεί τα επώδυνα τσιμπήματα.

Κατά την αρχαιοελληνική αντίληψη το δέντρο διέπραξε ύβριν, που ενεργοποίησε τον νόμο: ύβρις→ άτη→ νέμεσις→ τίσις. Η ύβρις ήταν βασική αντίληψη της κοσμοθεωρίας των προγόνων μας. Όταν κάποιος, υπερεκτιμώντας τις ικανότητες και τη δύναμή του συμπεριφερόταν με βίαιο, απρόσεκτο, αλαζονικό και προσβλητικό τρόπο απέναντι στους φυσικούς και ηθικούς κανόνες, τους νόμους του κράτους και κυρίως στους θεούς, θεωρούνταν ότι διέπραττε «ὓβριν», δηλ. παρουσίαζε συμπεριφορά με την οποία επιχειρούσε να υπερβεί τη θνητή φύση του και να εξομοιωθεί με τους θεούς, με συνέπεια την προσβολή και τον εξοργισμό τους. Μια «ὓβρις» συνήθως προκαλούσε την επέμβαση των θεών, και κυρίως του Δία, που έστελνε στον υβριστή την «ἂτην», δηλαδή το θόλωμα, την τύφλωση του νου. Αυτή με τη σειρά της οδηγούσε τον υβριστή σε νέες ύβρεις, ώσπου να διαπράξει μια πολύ μεγάλη α-νοησία, να υποπέσει σε ένα πολύ σοβαρό σφάλμα, το οποίο προκαλούσε την «νέμεσιν», την οργή και εκδίκηση δηλαδή των θεών, που επέφερε την «τίσιν», δηλ. την τιμωρία και τη συντριβή ή την καταστροφή του. Ύβρη θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε την απροσεξία ή τον υπερβολικό ενθουσιασμό ή πάλι την ανυπακοή του Ίκαρου ή του Φαέθωντα.

Η συνέχεια >>> VagiaBlog