Πώς θα αναγνωρίσω τις κρίσεις πανικού και πώς θα τις ξεπεράσω;

Όσοι από εσάς έχετε βιώσει έστω μία φορά στη ζωή σας κρίση πανικού, σίγουρα αυτό το άρθρο σας ενδιαφέρει! Εάν ρώτησουμε κάποιον που έχει βιώσει κρίση πανικού τι ακριβώς νιώθει εκείνη την ώρα, πιθανότατα να λάβουμε την εξής απάντηση «Νιώθω πως θα πεθάνω, ότι τρελαίνομαι…νιώθω σαν να είμαι λιγότερο ανθρώπινος, ότι είμαι απομακρυσμένος από τον εαυτό μου και ότι δεν αντέχω αυτό το συναίσθημα…γιατί αγχώνομαι πιο πολύ που είμαι έτσι και σκέφτομαι ότι αυτό δεν θα περάσει ποτέ και θα μείνω έτσι για πάντα». Όπως φαίνεται, λοιπόν, στην ώρα της κρίσης πανικού αισθάνεται κανείς έντονο τρόμο και η κυρίαρχη σκέψη είναι πως το άτομο θα πεθάνει,  ότι χάνει τον έλεγχο του εαυτού του και γενικότερα εκείνα τα δευτερόλεπτα ή λεπτά νομίζεις κανείς πως…ήρθε η ώρα να αποχαιρετήσει για πάντα τον μάταιο τούτο κόσμο!

Και αυτός είναι ο λόγος που πολλά άτομα που έχουν κρίσεις πανικού ή φοβούνται πως θα εμφανιστεί ένα νέο επεισόδιο, συχνά πιστεύουν ότι παθαίνουν έμφραγμα ή πώς κάτι πολύ σοβαρό τους συμβαίνει. Έτσι, όταν έρχεται η ώρα να δουν τι ακριβώς τους συμβαίνει το πρώτο πράγμα που κάνουν τις περισσότερες φορές είναι να πάνε στο νοσοκομείο, στο γιατρό ή απλά να «γκουγκλάρουν» τα συμπτώματα του καρδιαγγειακού επεισοδίου. Για να δούμε, όμως, λίγο καλύτερα τι συμβαίνει στην πραγματικότητα και τι είναι τέλος πάντων οι κρίσεις πανικού που βασανίζουν όλο και περισσότερο κόσμο στις μέρες μας.

Πώς θα καταλάβω ότι έχω κρίση πανικού και ποια τα συμπτώματά της;

Το κύριο χαρακτηριστικό των κρίσεων πανικού είναι οι πως έρχονται ξαφνικά, «από το πουθενά» και προκαλούν στο άτομο έντονο άγχος που μπορεί να αγγίξει τα όρια του τρόμου. Η διάρκειά τους είναι σχετικά σύντομη, καθώς συνήθως κορυφώνονται μέσα σε διάστημα 10 λεπτών, το οποίο βέβαια, είναι αρκετό για να προκαλέσει στον πάσχοντα σημαντική έκπτωση της λειτουργικότητάς του σε σημαντικούς τομείς της ζωής του, όπως είναι η κοινωνική,  η προσωπική και η επαγγελματική του ζωή. Τα άτομα με κρίση πανικού βιώνουν κατά τη διάρκεια του επεισοδίου τουλάχιστον τέσσερα από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Ταχυκαρδία

• Εφίδρωση

• Τρέμουλο

• Αίσθηση ασφυξίας ή λαχανιάσματος

• Αίσθηση πνιγμού

• Δυσφορία ή πόνο στην περιοχή του θώρακα

• Τάση προς έμετο ή πόνο στην κοιλιά

• Τάση προς λιποθυμία, ζαλάδα ή αίσθημα αστάθειας.

Εάν, λοιπόν, τουλάχιστον τέσσερα από αυτά τα συμπτώματα σας είναι γνώριμα ενδεχομένως να πάσχετε από κρίσεις πανικού. Ακόμα, δεν είναι σπάνιο οι πάσχοντες να εμφανίζουν παραισθήσεις, όπως μούδιασμα ή να έχουν έντονα την αίσθηση πως κρυώνουν ή ζεσταίνονται. Συχνά αναφέρεται, επίσης, από τα άτομα που παθαίνουν κρίσεις πανικού ότι εκείνη την ώρα νιώθουν ότι τα πράγματα που τους περιτριγυρίζουν είναι ψεύτικα, ένα φαινόμενο γνωστό και ως αποπραγματοποίηση ή πως οι ίδιοι αποσπώνται από τον εαυτό τους, την λεγόμενη αποπροσωποποίηση.  Αξίζει να σημειωθεί, ότι στην περίπτωση που οι κρίσεις είναι επαναλαμβανόμενες, διάρκειας μεγαλύτερης του ενός μήνα ή το άτομο φοβάται πως θα πάθει νέα επεισόδια η διάγνωση που δίνεται είναι αυτή της διαταραχής πανικού.

Τι συμβαίνει όταν περνάει η κρίση πανικού;

Όταν πια τελειώνει η κρίση πανικού, οι πάσχοντες αναφέρουν πως αισθάνονται έντονη κόπωση, ενώ ο φόβος για να μην πάθουν νέο επεισόδιο μπορεί να οδηγήσει σε μια άλλη διαταραχή την αγοραφοβία, όπου το άτομο αποφεύγει να βρίσκεται με κόσμο και να βγαίνει έξω από το σπίτι του. Εκτός από τον «αυτοπεριορισμό» στον οποίο θέτουν τον εαυτό τους οι πάσχοντες, συχνά νιώθουν ντροπή για αυτό που τους συμβαίνει με αποτέλεσμα να μην ζητούν βοήθεια και να σταματούν να διεκδικούν τους στόχους που είχαν.

Πώς μπορώ να ξεπεράσω τις κρίσεις πανικού;

Προκειμένου να ξεπεράσει κανείς τις κρίσεις πανικού μπορεί να επιλέξει ανάμεσα στη ψυχοθεραπεία, την φαρμακευτική αγωγή ή έναν συνδυασμό και των δύο θεραπευτικών μεθόδων, ανάλογα με την σοβαρότητα και το ενδεχόμενο συνύπαρξης με άλλες διαταραχές. Για παράδειγμα πολλά άτομα που έχουν διαταραχή πανικού, καλύπτουν επίσης τα διαγνωστικά κριτήρια της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής, της κατάθλιψης, της αγοραφοβίας και της κοινωνικής φοβίας.

Η πλέον αποτελεσματική μέθοδος για τις κρίσεις και τη διαταραχή πανικού είναι η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (ΓΣΘ) , η οποία εφαρμόζεται από εξειδικευμένους στην συγκεκριμένη προσέγγιση ψυχοθεραπευτές. Η διάρκεια της συγκεκριμένης προσέγγισης είναι σχετικά σύντομη και ο θεραπευτής δουλεύει ενεργά με τον πάσχοντα προκειμένου να κατανοήσει πώς οι δυσλειτουργικές σκέψεις και τα αρνητικά συναισθήματα επηρεάζουν τη συμπεριφορά.

Ταυτόχρονα, στα πλαίσια της συγκεκριμένης θεραπείας,  το άτομο σε συνεργασία με τον θεραπευτή (ψυχολόγο, ψυχίατρο, σύμβουλο ψυχικής υγείας) θέτει συγκεκριμένους στόχους, ενώ ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στο να επιλυθούν τα ζητήματα που απασχολούν τον πάσχοντα «εδώ και τώρα». Επιπλέον, στα πλαίσια της θεραπείας το άτομο μαθαίνει να αλλάζει τις αρνητικές, δυσλειτουργικές και καταστροφολογικές σκέψεις και αναπτύσσει νέες πιο λειτουργικές στρατηγικές αντιμετώπισης των προβλημάτων.

Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να τονιστεί πως δεδομένου ότι οι κρίσεις πανικού περιλαμβάνουν αρκετά σωματικά συμπτώματα, τα οποία μοιάζουν με αυτά άλλων σωματικών παθήσεων, είναι σημαντικό να γίνουν σχετικές εξετάσεις από έναν παθολόγο/νευρολόγο/καρδιολόγο ή και ενδοκρινολόγο έτσι ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κάποιας σωματικής ασθένειας. Σε κάθε περίπτωση, όμως, είναι απαραίτητο το άτομο να λάβει διάγνωση από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας, ψυχολόγο ή ψυχίατρο και να γίνει αξιολόγηση των συμπτωμάτων.

     Καταλήγοντας, χρειάζεται να κρατήσετε στο μυαλό σας πως το να έχετε κρίσεις πανικού ή οποιαδήποτε άλλη δυσάρεστη ψυχική κατάσταση, είναι κάτι που δεν χρειάζεται να σας κάνει να νιώθετε ντροπή και να το κρύβετε από τους οικείους ή να αναζητήσετε βοήθεια από έναν ειδικό υπό τον φόβο ότι θα σας κοροϊδέψουν, θα πέσετε στα μάτια τους ή θα στιγματιστείτε. Σκεφτείτε απλά ότι οι περισσότεροι από εμάς έχουμε έρθει αντιμέτωποι με κάποιο ψυχικό πρόβλημα είτε δικό μας είτε κάποιου δικού μας ανθρώπου. Το να μοιραστείτε όλα αυτά που σκέφτεστε θα σας προσφέρει ανακούφιση και ίσως νέες προοπτικές.

Και μην ξεχνάτε…οι κρίσεις πανικού είναι ένα πρόβλημα που ευτυχώς έχει λύση! Εάν, λοιπόν, κουραστήκατε να βλέπετε τον εαυτό σας έτσι και θέλετε να ανακαλύψετε όλα τα εφόδια που κρύβετε μέσα σας για να τις ξεπεράσετε μπορείτε να επικοινωνήσετε άμεσα με τον σύμβουλο ψυχικής υγείας.