Borsada kıymetli kağıtlara yatırım yapılmadan önce kağıtların ait oldukları kurumların Analiz edilmesi gerekir. Örneğin; bir hisse senedine yatırım yapılacaksa öncelikli olarak hisse senedinin ait olduğu şirketin araştırılması gerekir. Borsada değer kazanacak kağıtlara yatırım yapılarak kazanç sağlandığından dolayı da kağıtların ait oldukları kurumların gelecekte yükselerek değer kazanması gerekir ki hisse senetleri de değer kazansın.

VİOP’tan İşlemler Nasıl Yapılır Risk Almadan Demo Hesapla Öğrenin!
Ücretsiz İndirmek için Tıklayın.

Hisse senedine yatırım yapacak olan yatırımcıların şirket hakkında iyi derecede bilgi sahibi olması gerekir. Şirket ve şirketin ait olduğu sektör hakkında araştırmalar yapması gerekir. Şirketin işlem grafiğinin incelenmesi hisse senedine yatırım yapılmayacağı hakkında yatırımcıya bilgi verecektir. Geçmişten geleceğe doğru olumlu gelişmeler kaydetmiş ise o şirketin kağıtlarına yatırım yapılabilir. Hisse senedine ve şirkete olan ilginin de yatırım yapılıp yapılmaması konusunda bilgiler vermektedir.

Finansal piyasaların 2 analiz türü vardır. Bunlardan birincisi daha çok piyasa, sektör ve şirket takibinin yapılmasına dayalı olan Temel Analiz, diğeri ise daha matematiksel verileri içeren teknik analizlerdir.

Temel Analiz

Sermaye piyasalarında yatırım yapacak olan kişilerin piyasaları iyi bir şekilde tanımaları gerekir. Aynı zamanda iyi bir piyasa takibi de yapmaları gerekir ve piyasalarda meydana gelen gelişmelerin, olayların yorumlanması gerekir. Piyasa takibinin ve piyasa tanımının iyi bir şekilde yapılamaması sonucunda olumlu ve olumsuz gelişmeler karşısında ya zarar edilir ya da kar edilecek durumlardan faydalanılamaz.

Piyasada meydana gelen dalgalanmaların nedenlerinin bilinmesi ve bunlara göre piyasa takibinin yapılması, dalgalanmaları önceden tahmin ederek kar edilecek durumlardan kar elde etmek, kayıp yaşanacak durumların da önüne geçmek demektir. Temel analiz araçları da genel olarak bu konularda yatırımcılara bilgi vermektedir.

Yatırımcıların yatırım kararı alma konusunda en büyük etkenlerinden birisini temel analiz oluşturmaktadır. Yatırımcıların bir mal satın almak istedikleri zaman bu alma kararını malın değerine göre vermektedir. Hisse senetleri ve tahviller gibi finansal araçlar için yatırımcıların karar verme aşamaları bu şekildedir ve kararlarını bu çerçevede verirler.

Borsada bir hisse senedi veya tahvilin alım amacı gelecekte temettü veya sermaye artırımı elde etmektir. Bu nedenle de yatırımcılar dağıtılacak olan temettü miktarını ve hisse senedinin diğer bilgilerini iyi bir şekilde tahmin etmek zorundadır.

Bir hisse senedinin kazanç getirmesi, ekonomik, sektörel ve şirket ile ilgili olaylara bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Bu unsurlar göz önünde bulundurularak hisse senedinin gerçek değerini bulmaya ve bulunan gerçek değeri piyasa fiyatı ile karşılaştırması yapılarak alım veya satım kararı alınmaktadır. Bu kararı vermeye yarayan analiz türüne temel analiz denilmektedir. Temel analizler hisse senetlerinin gerçek değerini bulmak için yapılan analizlerdir. En basit temel analiz mantığı ise; hisse senedinin piyasa fiyatı gerçek değerinin altında ise alım emri, üstünde olduğunda da satım emri verilmektedir.

Temel analiz yönteminde genel olarak, ekonominin farklı dönemlerde göstermiş olduğu eğilimler belirlenir, çeşitli sektörlerin bu eğilimlerden nasıl etkilenecekleri ve buna göre şirketlerin gelecekte nakdi durumlarının nasıl olacağı tahmin edilir. Bir hisse senedinin gerçek değeri hesaplanırken de, şirketlerin gelecekteki nakdi aktarımlarının bugünkü değere indirgenmesi esasına dayanır. Temel analizleri basite indirgemek için bireysel yatırımcılar genel olarak çevrelerinden ve profesyonel kişilerden, kuruluşlardan aldıkları tavsiyelere göre hareket ederler. Bunun nedeni temel analizlerin birçok ekonomik veriyi bir araya getiren zor bir teknik olmasıdır ve bireysel yatırımcıların bu verilerin tamamına eksiksiz bir şekilde ulaşması, yorumlaması sürecinin zor olmasıdır.

Temel analizler;

• Ekonomi,
• Sektör,
• Şirket analizi olarak 3 aşamada yapılmaktadır ve bunun sonucunda kar tahmini elde edilmektedir.

Ekonomi Analizi

Bir ülke ekonomisinin canlı olması, şirketlerin kapasite kullanım oranlarını, karlılığını ve verimliliğini etkilemektedir. Bu verileri etkilemesi aynı zamanda hisse senetlerinin değerini de etkilemektedir. Olumlu etkilemesi hisse senetlerinin değerini arttırırken, olumsuz etkilemesi değeri düşürecektir. Genel olarak ülke ekonomisinde durgunluk söz konusu ise hisse senetleri de düşüş eğilimde olacaktır ve yatırımcılar ellerinde bulunan menkul kıymetleri azaltma yoluna gidecektir.

Ülke ekonomilerinden meydana gelen uzun dalga boyuna sahip dalgalanmalara konjonktür dalgalanmaları denilmektedir. Bu dalgalanma döneminde büyüme ve gelişme dönemleri ile daralma ve gerileme dönemleri yaşanacaktır. Bu dönemler temel analizler içerisinde iyi ayrı bölüm olarak incelenmektedir.

Ekonomi analizinde toplumların neyi, nasıl ve kimin için ürettiği incelenmektedir. Makro ekonomi denilen konu ekonomiyi bir bütün olarak inceler ve ekonomideki kaynakların kullanımındaki etkinlik, toplam üretim ve onun büyümesi, enflasyon, işsizlik, toplam yatırımlar ve tasarruflar, para arzı ve talebi, faiz oranları, döviz kuru gibi konuları incelemektedir. Ekonomik analizde kullanılan önemli ekonomik göstergeler ise;

• Milli gelir,
• Yatırımlar,
• İstihdam,
• Enflasyon,
• Faiz oranlarıdır.

Sektör Analizi

Ekonomi analizi sonrasında yatırım yapılacak olan sektörün analizi yapılmaktadır. Bunun nedeni ise; hangi sektörün kar getireceğinin belirlenmesidir. Sektör seçimi yaparken dikkat edilmesi gereken konular ise;

• Özelleştirme,
• Savaş tehdidi,
• Konjonktürel daralmalar,
• Yeniden yapılanma süreci,
• Dış ticaret uygulamalarında beklenen değişimler gibi konulardır.

Sektörlerin gelişmesi ile ekonomilerin gelişmesi arasında bir bağ olmasına rağmen bazı durumlarda farklı tepkilerle karşılaşılabilir. Bunun nedeni ise; ekonomik gelişme yaşanırken, bazı sektörlerde gerileme yaşanmasıdır. Sektörlerdeki bu gerilemenin nedenleri olarak da; teknolojik açıdan eskimesi, modasının geçmesi ve talebinin azalması gibi durumlar söz konusudur. Ekonomi daralırken bazı sektörlerde gelişmeler de meydana gelebilir.

Sektör analizi yapılırken;

• Ekonomide meydana gelen değişikliklerin sektörler üzerinde yarattığı etki,
• Devletlerin, ulusların ve uluslararası ekonomik kuruluşların sektörler üzerindeki etkilerinin,
• Sektörlerin üretin ve hizmet kapasitelerinin, arz ve talebinin gelişme eğiliminin,
• Teknolojik gelişmelerin sektörde yarattığı etkilerin,
• Sektörün emek veya teknolojik açıdan yoğun bir sektör olma özelliğinin,
• Emek sektörlerinde işçi ve işveren ilişkilerinin, sosyal örgütlenmelerinin gücünün,
• Hammaddenin elde ediliş yerlerinin,
• Üretilmekte olan mal ve hizmetlere olan talep esnekliğinin bilinmesi gerekir.

Şirket Analizi

Şirketlerin analiz edilmesinin temeli; şirketin geçmiş dönem faaliyetleri ile bugünkü faaliyetlerinin incelenmesi ile gelecek faaliyetleri hakkında bir tahmin sahibi olabilmektir. Bu şekilde de o şirkete ait hisse senetlerine yatırım yapılıp yapılmayacağı için daha sağlıklı kararlar alınmış olur.

Şirket analizi yapılırken ilk olarak şirketlerin zayıf ve güçlü yönlerinin, rekabet güçlerinin belirlenmesi gerekir. Bu noktaların belirlenmesinde SWOT Analizi yapılır. SWOT; strengths, weaknesses, oppurtunities, threats (güçlü, zayıf, fırsatlar ve tehditler) anlamındadır. Bu analizden detaylı bilgiler alınacaktır.

Şirket analizlerinde nitel ve nicel faktörler ayrı alanlarda incelenmektedir. Nitel faktörler; şirketin üretmiş olduğu mal ve hizmetlerin özelliklerini, talep durumunu, pazar payını ve şirket yönetiminin kalitesini kapsamaktadır. Nicel faktörler ise; şirketin finansal durumunu gösteren finansal tablo ve raporlar ile geçmiş yıllara dayalı finansal tablo ve raporları içermektedir.

Teknik Analiz

Piyasalarda fiyatlar arz ve talep koşullarına göre dalgalanma gösterirler. Geçmişte meydana gelen fiyat hareketlerinin gelecekte de meydana geleceği varsayımına dayanarak ileriye yönelik tahminlerin yapıldığı analiz türüne teknik analiz denilmektedir. Teknik analiz incelemelerinde; fiyat / zaman grafikleri kullanılmaktadır. Bu grafikler alıcı ve satıcıların değişik fiyatlara zaman içerisinde göstermiş olduğu tepkiyi göstermektedir ve geleceği göstermemektedir. Gelecek yalnızca teknik analiz araçları ile tahmin edilebilir.

Piyasalarda fiyat oluşumu üzerine etkili olan faktörleri içinde barındıran sonuçlar, istatistiksel yöntemler yardımıyla grafik olarak yatırımcılara sunulmaktadır. Teknik analistler ise; geçmişteki fiyat / arz / talep oluşumlarını, benzer koşullarda gelecekte tekrardan karşılaşılacağı üzerine kurulu teorilerden faydalanarak gelecekteki fiyatlar hakkında belirli sapmalar ile birlikte tahminlere sahip olmalıdır.

Temel analiz araçları kullanılarak orta ve uzun vadeli piyasa tahminleri yapılabilirken, kısa ve orta vadede piyasa psikolojisini dikkate almadan verilerin önceden alınıp – satılmasını dikkate alamaz. Teknik analizlerde ise temel analiz ve yapısal veriler de dikkate alınarak verimli sonuçlar elde edilmeye çalışılır.

Teknik analizlere göre bir menkul kıymete ilişkin değerlendirmede bulunulurken, ekonomik verilerin incelenmesi gerekmez. Teknik analizcinin alanı doğrudan menkul kıymetin fiyatı, işlem miktarı hareketleri, trendidir. Daha açıklayıcı olarak; teknik analizciler şirketlerin ne yaptıklarına değil, şirketin hisse senetlerinin borsada göstermiş olduğu performansı ile ilgilenir. Teknik analizcinin odak noktası arz ve taleptir.

En yaygın kullanılan analiz aracı ise grafiklerdir. Teknik analizciler, grafikler üzerinde geliştirilen birçok analitik ve matematiksel yöntemin yardımıyla bir hisse senedinin veya piyasanın fiyatlarının trendini ve trendin gelecekte ne yönde olacağına dair tahminlerde bulunur.

Teknik Analiz Araçları

Destek ve Direnç Kavramı

Destek noktası fiyatların düşerken, düşüşün durduğu ve gelen taleple birlikte yükselişin başladığı seviyedir. Direnç noktası ise fiyatların yükselirken yükselişin önünün kesen bir arzın oluştuğu ve yükselişin durduğu seviyeyi ifade eder. Destek ve direnç noktalarında işlem hacmi de yüksek olmaktadır. Yükselen piyasalarda hem destekler hem de dirençler yükselen bir seyir izler.

Destek veya direnç noktalarının kırılması, bu noktaların rolünü değiştirir. Kırılan destekler direnç; kırılan dirençler ise destek görevini alacaktır. Trend çizgileri de birer destek veya direnç vazifesi görmektedir. Noktaların kırılması ise iki faktöre bağlıdır. Bu faktörlerden birincisi; işlem hacmidir. İkincisi ise bu fiyat seviyesinde işlem gördüğü zaman aralığıdır.

Trend

Piyasada fiyatlar bir trend doğrultusunda hareket etmektedir. Arz ve talep bu trendin yönünü belirleyen faktörlerdir. Doğal olarak da bu trendin doğrultusu yukarı, aşağı veya yatay olacaktır. Bu durum sonucunda da yükselen piyasa (boğa eğilimi), alçalan piyasa (ayı eğilimi) ve yatay piyasa (balık eğilimi) terimleri söz konusu olacaktır.

Trendler süre bakımından;

• Ana trend (uzun vadeli trend),
• Orta vadeli trend,
• Kısa vadeli trend olarak üçe ayrılmaktadır.

Teknik Analiz Yöntemleri

Teknik analiz yöntemlerini kısaca sıralandırmak gerekirse;

• Fiyat formasyonları,

– Trend değişim formasyonları,

– Devamlılık formasyonları,

• Hareketli ortalamalar,

• Zarflar / Bantlar,

– Bollinger Bantları,

• Fiyat göstergeleri,

– MACD (Moving Average Convergence / Divergence)

– Momentum

– Stochastic Oscillator

– Relative Strength Index (RSI)

– Directional Movement (ADX)

• Elliot dalgaları,

• Fibonacci sayıları,

• Composite grafikler.

Ücretsiz VİOP eğitimi ve 100.000 TL sanal para yüklü demo hesabı indirmek için tıklayın.