Bij C3 houden we af en toe een modellenparade. Alle consultants laten dan een favoriet model zien en vertellen daar wat over. De laatste keer heb ik het Johari-venster gepresenteerd. Het Johari-venster is zo’n 60 jaar geleden ontwikkeld door Joseph Luft en Harry Ingham. Zij hebben hun venster met enige creativiteit (of juist niet) naar zichzelf vernoemd.

Het model is eigenlijk heel simpel. Het model gaat ervan uit dat mensen gedrag vertonen, waarvan ze zich bewust zijn, maar ook gedrag waarvan ze zich niet bewust zijn. Datzelfde geldt voor de mensen in hun omgeving. Zij kennen een deel van dat gedrag en de drijfveren voor dat gedrag van de ander, maar een deel ook niet. Dat leidt tot de volgende matrix.

Een voorbeeld. Hans Hoek, mijn C3 collega, zei tegen mij dat hij vond dat ik tijdens onze gezamenlijke workshops zo goed omga met wrijving tussen de deelnemers. Dat wist ik wel van mezelf en dat is dus kennis, die wij alle twee hebben over mijn gedrag. De open ruimte uit het Johari-venster. Hij zei echter ook dat ik eerst met mijn brillenkoker en mijn blocnote begin te rommelen, voordat ik wat zeg. En dat was ik mezelf niet bewust. Zijn opmerking heeft me bewuster gemaakt van mijn gedrag. Als ik nu met mijn brillenkoker of blocnote rommel, weet ik dat ik wrijving bespeur en kan ik bewuster afwegen hoe ik intervenieer.

Op zich is dit natuurlijk een futiel voorbeeld. Ik hoop ermee duidelijk te maken dat hoe beter je je eigen gedrag kent, hoe bewuster en effectiever je handelt.

Dit geldt ook voor leiders. Een belangrijke eigenschap voor leiders is zelfreflectie en zelfkennis. Hoe beter leiders zichzelf kennen, hoe effectiever ze handelen. Effectieve leiders vragen bewust om feedback van anderen en benutten deze om hun blinde vlek te verkleinen. Daarmee vergroten ze hun gedragsrepertoire en dus hun effectiviteit.