Afgelopen woensdag verzamelden de LeerKRACHT-ers zich in Utrecht om een dag met elkaar aan de slag te gaan.

Na ruim 4 maanden bij LeerKRACHT voelt het bij elkaar komen al anders dan de eerste keren. Inmiddels versta ik wat ze bedoelen als er over Kaizen, Retrospective en van…naar gesproken wordt. Dat maakt ook wel dat ik nu kritischer durf te kijken (en denken). De vertaalslag naar mbo in het taalgebruik is gelukkig gaande en ik raak ook gewend aan het idee van expertcoach zijn (of zo genoemd worden).

LeerKRACHT organiseert voor deelnemende schoolteams bedrijfsbezoeken om te laten zien dat met name het “verbeter- of doelenbord” daar werkelijk gebruikt wordt om elke dag een beetje beter te worden. Het zijn geen “dingen erbij” maar het is een onmisbaar onderdeel van de dagelijkse praktijk.

De woensdagmiddag bestond uit kennisdeling met het bedrijfsleven die op Deze Manier werken. Bedrijven die  aansloten waren onder andere, Philips, ABN-Amro, ING, Bol.com, Achmea, ANWB, TataSteel, TomTom….(aanvullingen volgen vast).

Bij de lunch werden de eerste uitwisselingen gestart. Hoewel sommige termen bij bedrijven anders zijn dan die LeerKRACHT hanteert is de methodiek vergelijkbaar en komen de gebruikte instrumenten overeen. Bordsessies, samen ontwerpen, het ontwikkelen van een feedbackcultuur en luisteren naar de stem van de klant zijn gewoon hetzelfde.

In de opstartfase bij teams in scholen is het voor mij (en de schoolcoach) soms hard werken bij het omgaan met weerstanden in teams of van individuele teamleden. Soms val ik zelfs uit mijn rol en pak ik docenten verbaal wat te hard aan.
Het creëren van een verandercultuur (alleen deze woorden al) roept een berg weerstand op. Feedback is vaak een vies woord en bij elkaar in de les kijken is nog geen gemeengoed.

Ik had dus best wel wat vragen voor de heren aan tafel.
Mijn eerste vraag was dan ook: Ondervinden jullie wel eens weerstand bij de invoering van “lean” werken?

Wat een verademing, ook bij bedrijven zijn er weerstanden. Niet alleen bij het management maar ook in teams. Misschien heel gek, maar ik vond het heerlijk om de zin: ‘waarom zouden we het anders doen…we doen het al jaren zo’, te horen.

De aanleiding waarom deze manier van werken wordt ingevoerd is bij bedrijven niet anders dan in onderwijs. We doen het samen en het kan altijd beter. Bij bedrijven is het echter vaak urgenter, want er moet gewoon geld verdiend worden.

Na de lunchsessie was er een postersessie (gallery walk) waarin bedrijven lieten zien hoe zij werken en hoe het lean werken (met allemaal verschillende benamingen) aangepakt wordt. De herkenbaarheid was ook daar zo leuk om te zien en horen.

Passie voor het werk en het bedrijf.
Wat mij heel erg opviel was de passie van de mensen voor hun werk en de tevredenheid over het bedrijf waar ze werken. Nog mooier was het dat echt alles gedeeld werd. Niet alleen met LeerKRACHT mensen maar de bedrijven onderling waren heel erg open over aanpak, wat werkt en hoe werkt het. Er werden echt heel veel foto’s van elkaars posters gemaakt.
Hoe vaak zie je deze manier van delen bij onderwijsteams?

Wat ik heb geleerd en meeneem naar de scholen?
Bij bedrijven wordt gedacht in processen en de acties die voortkomen uit de doelen moeten echt meetbaar zijn. Het viel een paar mensen op dat wij onderwijs eigenlijk niet als een proces benaderen. Dat betekent dat we niet echt heel goed meetbare resultaten kunnen beschrijven. Of we dat echt niet doen weet ik niet, want daarvoor ben ik nog te groen.
Mijn teams doen het (nog) niet op die manier. We hebben nog moeite genoeg met het formuleren van heldere verbeterdoelen.

Het tweede dat ik meeneem is dat wij zeggen: bij een doel en de resultaten moeten jullie er als team invloed op kunnen uitoefenen.
Een voorbeeld is dat docenten niet altijd de cijfers van leerlingen kunnen invoeren in een systeem of dat de roostermakers zeggen dat “iets niet kan” (in een periode een SLB uur toevoegen bijvoorbeeld).
Van Philips kreeg ik de tip: nodig iemand van de dienst uit die er wel iets aan kan veranderen en laat hen weten waarom het team iets als een probleem ervaart en hoe je samen tot een actie kunt komen.

Natuurlijk hebben we de heren en dames van de bedrijven ook gevraagd wat zij kunnen doen om nog meer scholen aan te laten sluiten.

Nog meer inzichten.

• Deze middag werd ik gesterkt in mijn overtuiging dat onderwijs veel vaker op deze manier zou kunnen werken.
• Ik denk wel dat  we, om het echt tot een duurzame verandering te laten komen,  het net als de bedrijven moeten aanpakken.  
• ‘De hele organisatie’ of op z’n minst ‘alle bij het onderwijsproces betrokken teams’, moet meedoen.
• Het is (in het kader van voorbereiding op de beroepspraktijk) zeker bij techniek teams toch gek dat er niet zo gewerkt wordt?
• Deze methodiek zou in projecten door studenten gebruikt moeten worden, of op z’n minst bij studenten bekend moeten zijn.
• Als het werken op deze manier schoolbreed ingevoerd wordt, kunnen ook processen die team overstijgend zijn op die manier opgepakt worden.
• LeerKRACHT moet niet ingezet worden omdat er registerpunten te verdienen zijn of omdat er didactisch iets niet klopt.
• Het team moet kiezen voor LeerKRACHT en niet het management.

Maar ja….ik ben nog een groentje en snap misschien niet hoe het werkt.

Ik denk inmiddels bij Black Belt niet meer aan vechten maar aan veranderen. Misschien moet ik stoppen met vechten en starten met veranderen, want ‘Practice what you preach’