भारतीय कार निवडीच्या पारंपारिक पॅटर्नमध्ये गेल्या काही वर्षांत आमूलाग्र बदल झाला आहे. एकेकाळी या देशातील बहुतेक लोक आयुष्यातील पहिली कार म्हणून हॅचबॅक मॉडेल निवडायचे. पण काळाच्या ओघात ग्राहकांच्या गरजा बदलल्या आहेत. अलीकडे, एंट्री-लेव्हल किंवा लहान हॅचबॅक कारऐवजी, लोकांचे डोळे मोठ्या एसयूव्ही किंवा उपयुक्तता वाहनांकडे वळले आहेत. पूर्वीच्या एका अहवालात असे दिसून आले आहे की 2022 च्या सुरुवातीपासून, प्रत्येक पाच पैकी दोन खरेदीदार एसयूव्हीची निवड करत आहेत. पण जुलैचे आकडे संपूर्ण आश्चर्यचकित करणारे होते. गेल्या महिन्यात प्रत्येक दोन खरेदीदारांपैकी एकाने एसयूव्हीची निवड केल्याचे दिसून आले. कार कंपन्यांची संघटना असलेल्या सोसायटी ऑफ इंडियन ऑटोमोबाइल मॅन्युफॅक्चरर्स किंवा सियाम (सियाम) च्या अहवालातून अशी माहिती समोर आली आहे.

सियामच्या म्हणण्यानुसार, भारतातील सर्व प्रमुख कार आणि इंजिन निर्मात्यांनुसार, दोनपैकी एक भारतीयाने जुलैमध्ये SUV खरेदी केली. त्यामुळे एसयूव्हीचा बाजार हिस्सा आता ४७ टक्क्यांवर पोहोचला आहे. आकडेवारी दर्शवते की गेल्या महिन्यात भारतात विकल्या गेलेल्या 2.94 लाख प्रवासी कारपैकी 1.37 लाख उपयोगिता वाहने होती. म्हणूनच मारुती सुझुकी, ह्युंदाई, टाटा मोटर्स आणि महिंद्रा यांसारख्या आघाडीच्या कंपन्या एसयूव्ही सेगमेंटला अधिक महत्त्व देत आहेत. कंपन्यांनी यापूर्वीच भारतातील संबंधित विभागांमध्ये अनेक मॉडेल्स लाँच केले आहेत.

सियामच्या माहितीनुसार जुलैमध्ये हॅचबॅक मॉडेल्सच्या विक्रीत घट झाली आहे. एकेकाळी देशाच्या प्रवासी कार व्यवसायाचा कणा असलेली मॉडेल्स, लहान कारचा सध्याचा बाजारातील हिस्सा 40 टक्क्यांहून खाली घसरला आहे. एकेकाळी कारचा व्यवसाय हॅचबॅक मॉडेल्सवर अवलंबून होता. पण आता फारसे ग्राहक या कारकडे आकर्षित होत नाहीत. चालू आर्थिक वर्षात आतापर्यंत एंट्री-लेव्हल प्रवासी कार 35% वाढल्या आहेत.

2018-19 मध्ये मारुती सुझुकीच्या हॅचबॅक मॉडेलची विक्री 29 टक्क्यांवर घसरली. म्हणूनच अलीकडे कंपनी एसयूव्ही मॉडेलला अधिक महत्त्व देत आहे. या संदर्भात देशातील सर्वात मोठ्या प्रवासी कार कंपनीचे अध्यक्ष आरसी भार्गव म्हणाले, “दुसरीकडे, एसयूव्ही क्षेत्र वाढत आहे. आमच्याकडे या विभागात पुरेशी मॉडेल्स उपलब्ध नाहीत, जेणेकरून आम्ही प्रत्यक्षात स्पर्धा करू शकू. मात्र, आता परिस्थिती पूर्वीपेक्षा चांगली आहे.” भारतात नव्याने लाँच झालेल्या ब्रेझा आणि आगामी ग्रँड विटारा तसेच जागतिक बाजारपेठेचा संदर्भ देत त्यांनी समाधान व्यक्त केले.

FYI, भारतात SUV ची वाढती मागणी असूनही, बरेच खरेदीदार अजूनही हॅचबॅकला प्राधान्य देतात. आजही बहुतेक भारतीय दर महिन्याला वॅगनआर, स्विफ्ट, बलेनो – हॅचबॅक कार निवडतात. तथापि, अलीकडे एसयूव्ही आणि इतर उपयुक्त वाहनांच्या वाढीमुळे संबंधित विभागांमध्ये घट झाली आहे.