(1928-2000)

Çok yönlü bir sanatçı olan Friedensreich Hundertwasser’i hayatı ve ardında bıraktığı eserleriyle gelmiş geçmiş en renkli, en çevreci ve en aktivist mimar olarak tanımlayabiliriz.

Mimari dışında, resim, grafik, posta pulları, bayraklar ve giyim tasarımları da yapmış olan sanatçı, insanların doğayla uzlaşmasını savunan cesur ve farklı bir sanat vizyonu ile kendini ifade etmiştir. Eserlerinin tümünde doğa ile uyumlu parlak renkler ile organik formlara yer vermiş, düz çizgileri kesinlikle reddederek hiç bir tasarımında kullanmamıştır.

Friedensreich Hundertwasser, 1928’de, Friedrich Stowasser olarak doğdu. Adını ve soyadını sonradan değiştirdi. Annesi Yahudi, babası ise Hristiyandı. Babasını bir yaşındayken kaybetti. Gençlik yıllarına denk gelen 2. Dünya Savaşı sırasında, Katolik olarak vaftiz edilmiş olmasına rağmen, annesinin Yahudi olmasından dolayı zor günler geçirdi. Göze çarpmamak için Hitler’in gençlik kollarına katıldı. Anne tarafından olan akrabalarının altmış dokuz tanesi sınır dışı edildi veya Nazi toplama kamplarında öldürüldü. Sanatçı, savaş sırasında annesiyle birlikte Viyana’daki bir mahzende yaşadı.

Viyana Sanat Akademisi’nde resim dalında yüksek lisans sınıflarının başkanlığına getirilmiş olan Hundertwasser’in, kendi eğitim hayatı ise oldukça kısa sürdü. Viyana Güzel Sanatlar Akademisi’ne üç ay, Paris Güzel Sanatlar Akademisi’ne ise sadece bir gün devam etti. Eğitim almak yerine, seyahat ederek farklı ülkeleri ve kültürleri tanımayı tercih etti. Sanatını geliştirmek için Avrupa, Doğu Afrika, Kuzey Afrika, Yeni Zelanda, Avustralya ve Sibirya’ya sayısız ve macera dolu seyahatler yaptı, oralarda yaşadı ve çalıştı. Yolculukları boyunca, ona vizyon kazandıran ve ilham veren herhangi bir şeyin taslağını çizmek için her zaman boyalarını ve resim kağıtlarını yanında taşıdı.

Doğaya saygılı bir mimari anlayışı

1950’li yılların başlarından itibaren mimari üzerinde daha fazla çalışmaya başlayan Hundertwasser, doğal yaşam alanlarının korunması için sayısız kampanya yürüttü, manifesto yayınladı ve gösteri düzenledi. Nükleer enerjiye karşı olmaktan, yağmur ormanlarını korumaya kadar onlarca çevreci konuda yazılar yazdı ve dersler verdi. İnşa edilen rasyonel, steril ve tekdüze yapılara karşı boykot çağrısında bulunarak yaratıcılık özgürlüğünü temel alan yapılar oluşturma hakkı talep etti.

Görüşlerini “İnsan doğanın misafiridir ve iyi yetişmiş bir konuk olarak davranmayı öğrenmelidir” diyerek savunan sanatçının doğaya saygılı bu duruşu çevreyle uyumlu bir mimari türünün yayılmasına öncülük etti.

Friedensreich Hundertwasser, tüm mimari kariyeri boyunca organik doğanın eğrisini düz çizgiye karşı savundu. Düz hatları “haksız ve ahlaka aykırı” ve “korku ve düşünce olmadan korkakça çizilen bir şey” olarak nitelendirdi. Tasarladığı tüm şaşırtıcı yapılarını ergonomik olarak kavisli çizdi, ekolojik olarak da binanın çevresindeki doğal özellikler ile bütünleştirdi. Spiraller, labirentler, daireler ve biyomorfik şekillerden oluşan, soyut, dekoratif, iki boyutlu ve canlı renklerle ayırt edici bir stil geliştirdi.

Çok yönlü olduğu kadar çok uluslu da kabul edilen Friedensreich Hundertwasser, Yeni Zelanda’da bir gemide hayatını kaybettiğinde 71 yaşındaydı ve ardında ilginç ve doğa dostu pek çok eser bıraktı.

Başlıca eserleri:

Hundertwasserhaus
Viyana’da bulunan apartman dalgalı bir cepheye sahip. Binanın çatısı çimenle kaplı ve pencerelerden büyüyen 250 ağaç ve çalı bulunuyor. Hundertwasser, binayı “yerine monoton bir yapının yapılmasını önlemek” için tasarladığını söyleyerek tasarımı için hiçbir ödeme almamış.

Waldspirale
Almanya’nın Darmstadt kentinde bulunan konut kompleksi, düzensiz zeminleri, organik formları ve kendiliğinden yeşillik içeren görüntüsüyle Hundertwasser mimarisinin en iyi örneklerinden biri. Waldspirale’nin en önemli özelliklerinden bir de binada yer alan binden fazla pencerenin hiçbirinin aynı olmamasıdır.

KunstHausWien
Viyana’da yer alan müze, düz çizgilerin olmayışı ile Hundertwasser’in tipik tarzını yansıtıyor. Cephe ve bitişik bölümler emaye kaplanarak, simetrik mozaik taşlar ile süslenmiştir.

Friedensreich Hundertwasser yazısı Kilsan Blog sitesine aittir.