لیوان کاغذی یا لیوان پلاستیکی؟

همانطور که میدانید در گذشته مردم از لیوان های شیشه ای و پلاستیکی استفاده میکردند اما به دلایلی، لیوان کاغذی جایگزین همه لیوانها شد.

پر مصرف ترین محصول یکبار مصرف گیاهی در طول سال اخیر «لیوان کاغذی» بود. لیوان کاغذی علاوه براینکه در اعیاد و مناسبت‌های مذهبی استفاده میشوند ، لیوان‌های یکبارمصرف گیاهی در تمامی فصول سال طرفداران خود را دارد. به همین دلیل نگاهی به مزیت های تولید لیوان کاغذی می‌اندازیم.در سال‌های اخیر استفاده از ظروف یکبارمصرف پلاستیکی در دنیا رشد چشمگیری داشته و بالا بودن سرانه مصرف این ظروف پلاستیکی در ایران باعث شد تا نام کشورمان نیز در بین ۱۰کشور نخست پرمصرف ظروف یکبارمصرف پلاستیکی مشاهده شود. آثار زیان‌باری که این ظروف برای سلامت افراد مصرف‌کننده و محیط‌زیست به همراه دارد باعث شد برخی کشورها از سال‌های پیش تحقیقات‌شان را برای پیدا کردن جایگزینی مناسب برای این ظروف آغاز کنند که در همین جهت موفق شدند با دستیابی به فناوری جدید، ظروف یکبار مصرف گیاهی را تولید کرده و آنها را جایگزین ظروف مشابه پلاستیکی کنند.

مزیت لیوان کاغذی نسبت به لیوان پلاستیکی

لیوان‌های کاغذی از جنس گیاهی است و به همین علت پس از  ورودش به محیط‌ زیست سریعا تجزیه می‌شود ( توسط میکروارگانیسم‌های خاک) و به چرخه زمین بازمی‌گردد. در کشور ما ایران به دلیل رشد مصرف لیوان های یکبار مصرف و به تبع آن تولید زیاد ظروف پی‌پی و پلیمری که همگی تجزیه‌ناپذیر هستند، دولت و به‌خصوص شهرداری‌ها برای معدوم کردن این مواد پلاستیکی دچار مشکلات بسیار و هزینه‌های هنگفتی شده اند. تولید ظروف یکبار مصرف گیاهی  و همچنین لیوان کاغذی که زیرمجموعه ای از ظروف یکبار مصرف گیاهی به دلیل کاهش بار مالی و تجزیه‌پذیر بودن آن مورد حمایت دولت است . شما میدانید که سالانه هزاران هزار تن پلاستیک در صنایع یکبار مصرف، مصرف می شود و متاسفانه زمان تجزیه این مواد پلی اتیلنی و پلاستیکی حدودا بین 300 تا 500 سال طول میکشد که این موضوع برای انسان و محیط زیست به شدت مضر است.

از طرفی ظروف پلاستیکی و فوم به شدت سمی و سرطان زا هستند زیرا  استایرن در ترکیبات پلیمری آزاد می گردد و این باعث میشود ظروف پلی استایرن یکبار مصرف، برای مواد غذایی گرم و داغ اصلا مناسب نباشد.  در کشورهای در حال توسعه مثل ایران، چند سالی است که تولید و  فروش ظروف یکبار مصرف گیاهی  و همچنین خرید ظروف یکبار مصرف گیاهی به یک فرهنگ تبدیل شده است. مهندس اعرابی در گفت وگو با خبرنگار «بهداشت و درمان» خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، با بیان این که هر محصولی که در مجاورت مواد غذایی نگهداری می‌شوند، باید از درجه غذایی (food grade ) برخوردار باشد، اظهار کرد: نگهداری مواد غذایی گرم در مجاورت ظروف پت به آزاد سازی منومرها و ترکیب آن با محتویات ظروف منجر می‌شود که اثر سرطان‌زا و آلرژی‌زایی دارند.  خبر خوش این است که تولید کنندگان ظروف یکبار مصرف گیاهی و به تبع مصرف کنندگان ظروف یکبار مصرف گیاهی رو به افزایش فراوانی میباشد.  اهمیت سلامتی مردم و محیط زیست، استفاده از ظروف گیاهی بر پایه نشاسته را اجتناب ناپذیر کرده است و همچنین تجزیه ظروف گیاهی در خاک و بی ضرر بودن آنها یک مزیت مهم جهانی است.

لیوان کاغذی از مواد گیاهی مثل نشاسته ذرت، سیب زمینی و گندم ساخته شده و  از موم عسل، روغن‌های گیاهی و گلوتن در تولید آن‌ها برای ایجاد ویژگی ضدآب (آب گریزی) استفاده شده، و همچنین از هیچ مواد شیمیایی در تولید لیوان کاغذی استفاده نشده است. به همین دلیل در هنگام استفاده از مواد داغ و چرب هیچگونه مواد مضری از آن وارد غذا نمی‌شود. به عبارتی این ظروف هیچگونه واکنش های شیمیایی در تماس با مایعات و غذاهای داغ ندارد.

مواد تشکیل دهنده ظروف یک‌بار مصرف گیاهی

مواد تشکیل دهنده ظروف یک‌بار مصرف گیاهی، از مواد طبیعی گیاهی نظیر نشاسته ذرت، سیب زمینی و گندمساخته می‌شود. نشاسته به طور طبیعی یک پلیمر گیاهی ضعیف است که خاصیت هیدروفیلی (آب دوست) دارد، پس باید به پلیمر قوی تبدیل شود، افزودن اسیدهای چرب گیاهی مانند استاریک اسید و اولئیک اسید باعث می‌شود تغییراتی در ترکیب اولیه به وجود آید و با تشکیل گروه استری با زنجیره طویل کربنی خاصیت آب گریزی ایجاد شود.