Patiënt empowerment is de modetrend in de gezondheidszorg. Er is meer dan één reden maar een van de meeste dwingende redenen is dat er nood is aan kostenbesparing en patiënten meer zelf laten doen is dan één van de oplossingen. De oplossing zit hem erin dat op die manier zorgverstrekkers minder belast worden.

Ben ik daar als chronisch zieke zelf fan van? Niet volledig, toch niet de manier waarop het vandaag gebeurt. Vaak heb ik het gevoel aan m’n lot overgelaten te worden. Eén definiëring volgen en die als leidraad gebruiken voor beleid vind ik in elk geval al een stap in de juiste richting. Toch als de definitie correct is.

Patiënt Empowerment, ook empowerment in het algemeen, is een geweldig moeilijke term om te omschrijven; toch wanneer je de praktijk trouw bent in je definitie. Elke persoon die er gebruik van maakt, geeft er een ietwat andere draai aan. Voor mij als patiënt is de beste omschrijving de volgende: “Patiënt empowerment is patiënten de educatie geven om de volledige verantwoordelijkheid voor hun acties in de behandeling te dragen, hun de autoriteit bieden om de behandeling in samenspraak met zorgverleners te volbrengen en belangrijk is dan ook dat de patiënt zichzelf kan vertegenwoordigen“. Home made!

De reden dat ik deze definiëring verkies is omdat hij de patiënt als key opinion leader in zijn zorg plaatst, én dat vind ik het belangrijkste. Iedere patiënt heeft nood aan een andere ondersteuning dit respecteren en de wens verstaan is cruciaal voor kwalitatieve zorg. Verpleegkundigen kunnen hier een grote rol spelen om de brug te zijn tussen de wens van de patiënt en toch de medische kwaliteit van de zorg te verzekeren met artsen. Patiënt en nurse empowerment gaan dus hand in hand.

Liesbeth schreef samen met mij deze blog. Liesbeth is IBD verpleegkundig specialist te AZ Delta. Ze kan het niet helpen, telkens ze het woord empowerment leest, moet ze aan Popeye denken, je weet wel de supersterke zeeman. En vooral omdat het woordje power de aandacht trekt. Power staat voor macht, kracht en vermogen. Empowerment echter betekent veel meer dan enkel power, maar gaat over mandaat en bevoegdheden, belangrijke eigenschappen bij leiderschap volgens Liesbeth. Als we nurse empowerment willen vertalen komen we dan ook uit bij de term verpleegkundig leiderschap.

Daar waar power ons meestal doet denken aan stoere, sterke mannen (denk aan Popeye) leidt verpleegkunde ons automatisch naar vrouwen. Meer dan 90%[1][2] van de zorgverleners bestaat anno 2017 dan ook nog steeds uit vrouwen.

Het gaat over kansen krijgen en kansen geven door samen op weg te gaan.

Ken de mensen om je heen, weet wat hen drijft en luister, ga op zoek naar gezamenlijke doelen, creëer vertrouwen, stel vragen en stop met het geven van antwoorden.

In onze relatie met patiënten ligt hierin zeker de uitdaging, we moeten patiënten leren kennen als partners in de zorg, bondgenoten wat een totale verandering brengt in onze zorgrelatie. Verpleegkundigen en patiënten zijn mensen onder elkaar. Het gaat om passie, liefde.

Liefde en passie voor ons vak en voor mensen daar wordt iedereen beter van. Onderzoek heeft aangetoond dat empowered nurses minder gevoelig zijn aan burn-out (Laschinger, Finegan, Shamian, & Wilk, 2003) en een zeer recent onderzoek van Goedhart et al (2017)[3] toont aan dat verpleegkundigen die structureel gesteund worden in hun empowerment een rechtstreeks positief effect hebben op de uitkomst van de zorg en dit op vlak van kwaliteit, effectiviteit, veiligheid, efficiëntie en patiënt centricity.

Wanneer we de zorg willen verbeteren en kosten besparen door patiënt empowerment te stimuleren dan hebben we ook empowered verpleegkundigen nodig. Beide velden moeten meer uitgeklaard worden maar met de tweet chat over patiënten participatie op 6 juni 2017 om 20H30 wilt #BENURSE alvast een steentje bijdragen. Empowerment draait ook om educatie; verrijk jij jouw kennis op onze tweet chat zodat jij jezelf empowered?

[1] https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2016/11/weinig-mannen-kiezen-voor-een-zorgopleiding

[2] Spratley, Johnson, Sochalski, Fritz, & Spencer, 2000)

[3] Goedhart et al, 2017, The effect of structural empowerment of nurses on quality outcomes in hospitals: a scoping review.