Σημαντικό κομμάτι της προσπάθειάς μου για προσωπική ανάπτυξη είναι η αντιμετώπιση όλων των ψυχαναγκαστικών συμπεριφορών που έχω εκδηλώσει και βέβαια των κακών συνηθειών που με ταλανίζουν. Μέρος αυτής της αυτόματης συμπεριφοράς είναι και οι ενοχές που πολλές φορές νιώθω για πράγματα που δεν έχω κάνει καν εγώ. Το είχα βλέπετε συνήθειο να επωμίζομαι από παιδί το βάρος άλλων και να προσπαθώ μέσω της δικής μου συμπεριφοράς και του δικού μου τρόπου ζωής να "καθαρίσω" ξένες συνειδήσεις. Πράγμα φυσικά αδύνατο να συμβεί, κι έτσι το μόνο που απέμενε με την πάροδο των χρόνων ήταν εκείνη η "ενοχή-βίδα" που σφίγγονταν στο μέσα μου, βιδώνονταν ώσπου να στάξει αίμα και να αφήσει σημάδι στην παιδική μου ψυχή. Ακόμη παλεύω να σβήσω κάποια σημάδια από αυτά, ακόμη παλεύω να ξεβιδώσω πονεμένες ξένες "ένοχες-βίδες".
Μου πήρε 35 χρόνια αλλά μπορώ να πω πως έχω βρει επιτέλους μία φόρμουλα για να αντιμετωπίζω αυτές τις ενοχικές καταστάσεις και να παραμένω ψυχικά και σωματικά υγιής (γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε όλα τα ψυχοσωματικά προβλήματα που εμφανίζει ένας άνθρωπος του οποίου η ψυχή αρρωσταίνει).
Γιατί είναι τόσο σημαντικό να ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις ενοχές μας και να τις προσδιορίζουμε;
Όσοι είστε από την αρχή αναγνώστες αυτού του blog θα γνωρίζετε πλέον πως για μένα είναι πολύ σημαντικό, το πιο σημαντικό για την ακρίβεια, να βρίσκω τον εαυτό μου, την ταυτότητά μου, και να λύνω τα προβλήματά μου εν Θεώ. Δηλαδή θα γνωρίζετε φαντάζομαι πια πως μέσα από την πίστη μου παίρνω δύναμη, μέσα από τις προσευχές μου βρίσκω λύσεις και με τη βοήθεια του Θεού μπορώ να αντιμετωπίσω όλες τις αντιξοότητες που η ζωή μου φέρνει. Ειδικά τις πιο προσωπικές, αυτές που περνάμε συνήθως εντελώς μόνοι και δεν γνωρίζουν ούτε οι πιο κοντινοί μας άνθρωποι.
Αυτός ο μικρός πρόλογος ήταν για όσους δεν με γνωρίζουν. Αυτό που πιστεύω βαθιά τέλος πάντων είναι πως ο μεγαλύτερος εχθρός μας στην αναζήτηση του εαυτού μας, στην εύρεση της πραγματικής μας ταυτότητας και στην προσωπική μας ανάπτυξη επομένως, είναι η ενοχή· η ενοχή για κάτι που έχουμε κάνει ή για κάτι που δεν έχουμε κάνει. Συμβαίνουν και οι δύο περιπτώσεις.
Η ενοχή οδηγεί στην αδράνεια, οδηγεί και στην έλλειψη αυτοεκτίμησης που έτσι κι αλλιώς είναι ανασταλτικός παράγοντας της προσωπικής ανάπτυξης.
Ζώντας με την ενοχή είναι σαν να κουβαλάς υπερβολικά μεγάλο βάρος στις πλάτες σου: όσο προχωράς τόσο αυτό αυξάνει ώσπου στο τέλος λυγίζεις.
Όταν ένας άνθρωπος συνηθίσει να είναι ενοχικός όσο κι αν αλλάζουν τα δεδομένα το αποτέλεσμα θα παραμένει πάντα το ίδιο: θα νιώθει ενοχές. Μέχρι να το πάρει απόφαση και να δουλέψει με αυτό του το συναίσθημα. Να έρθει δηλαδή αντιμέτωπος με τις ενοχές του, να προσδιορίσει τις πηγές τους και να ασχοληθεί μαζί τους με σκοπό να τις λύσει. Ακόμη κι αν μοιάζουν με γόρδιο δεσμό...
Προσωπικά συνηθίζω να φαντάζομαι πως έχω μέσα μου κάποια κουτιά. Οι ταμπελίτσες πάνω τους είναι οι κάτωθι: Αυτά που έχω λύσει (οπότε και δεν ασχολούμαι ξανά μαζί τους, τα ξεχνάω), αυτά που είναι προς επιδιόρθωση (δηλαδή όλα εκείνα που προσπαθώ να βρω τη λύση τους προτού να είναι αργά), κι εκείνα που είναι αργά για να τα λύσω/επιδιορθώσω (τα λάθη δηλαδή που προκάλεσαν προβλήματα που -τουλάχιστον όπως όλα δείχνουν προς το παρόν- δεν αντιμετωπίζονται και θα πρέπει να ζήσω αρμονικά όσο τον δυνατόν μαζί τους και να τα αποδεχτώ ως γεγονότα). Έτσι, το κάθε τι βρίσκει τη θέση που του ταιριάζει εντός μου και δεν πελαγώνω αναζητώντας συναισθήματα, λύσεις, δράσεις και αντιδράσεις. Το ίδιο και οι ενοχές.
Αναζητώ την πηγή τους και ανάλογα τις προσδιορίζω και τις εκτρέπω στην εκβολή (κουτάκι) που τους ταιριάζει τελειώνοντας μια για πάντα μαζί τους, ησυχάζοντας, ξεφορτώνοντας το επιπλέον της ψυχής μου βάρος.
καὶ πᾶν ὅ,τι ἐὰν ποιῆτε, ἐκ ψυχῆς ἐργάζεσθε, ὡς τῷ Κυρίῳ καὶ οὐκ ἀνθρώποις (και ό,τι κάνετε να το κάνετε πρόθυμα και ολόψυχα σαν να αναφέρεται στον Κύριο και όχι στους ανθρώπους) - Προς Κολοσσαείς Επιστολή Παύλου, 3:23
Η Ενοχή Φέρνει Καταδίκη
Αποτέλεσμα της ενοχής είναι πάντα η τιμωρία, η καταδίκη. Αυτοτιμωρούμαστε θεωρώντας πως αυτός είναι ο μόνος τρόπος να ακυρώσουμε την ενοχή που νιώθουμε.
Είτε έχουμε πράξει αυτό που μας έχει προκαλέσει το συναίσθημα της ενοχής είτε όχι, το αποτέλεσμα είναι πάντα το ίδιο: η αυτοτιμωρία.
Αυτός είναι και ο λόγος που πρέπει, για το καλό μας, να αντιμετωπίσουμε τις ενοχές μας δίνοντας έτσι στον εαυτό μας την ευκαιρία να προχωρήσει μπροστά ψυχικά καθαρός.
Τρόποι για να αντιμετωπίσουμε τις ενοχές μας:
- Πρώτος πρέπει να έρχεται ο προσδιορισμός τους. Είναι ενοχές που προκλήθηκαν από κάτι που κάναμε εμείς οι ίδιοι ή τις έχουν προκαλέσει πράξεις άλλων; Όταν αντιληφθούμε και προσδιορίσουμε την πηγή των ενοχών μας, μπορούμε και να τις αντιμετωπίσουμε.
- Παρελθόν και λάθη. Ας βρούμε τι μπορούμε να αλλάξουμε και να διορθώσουμε από τα λάθη του παρελθόντος που μας έχουν προκαλέσει ενοχές που δεν λένε να μας αφήσουν. Ό,τι μπορεί να διορθωθεί ας το δρομολογήσουμε για να τελειώνουμε μια για πάντα με αυτό αντιμετωπίζοντάς το κατά μέτωπο. Ό,τι είναι αργά για να αντιμετωπιστεί ή έτσι θεωρούμε για την ώρα, ας μπει στο νοερό κουτάκι του να περιμένει τη σειρά του. Κάποια από αυτά, εκείνα που θα κουβαλάμε μαζί μας ως το τέλος μας με την ταμπέλα "αδιόρθωτα", θα μας θυμίζουν τα σοβαρά λάθη που έχουμε κάνει κι έτσι δεν θα τα επαναλάβουμε. Άρα βλέποντας τη μεγάλη εικόνα, τα στρέφουμε προς όφελός μας.
- Εξομολογούμαστε. Εάν έχετε έναν πνευματικό που εμπιστεύεστε και τον συμβουλεύεστε, τότε καταλαβαίνετε τι εννοώ. Όσοι από εσάς που διαβάζετε δεν είστε πολύ της θρησκείας και δεν μπορείτε μέσω της πίστης σας (κάτι για το οποίο λυπάμαι πραγματικά) να βρείτε τη δύναμη αλλά και τις λύσεις στα θέματα που σας απασχολούν συμπεριλαμβανομένων και των ενοχών σας, καλό θα είναι να αναζητήσετε κάποιον ειδικό ψυχοθεραπευτή με τον οποίο θα εντρυφήσετε στα βάθη της ψυχής σας αναζητώντας εκείνα που δημιουργούν ή προκαλούν τα ενοχικά συναισθήματα. [ Έναν Πλήρη Οδηγό Εξομολόγησης, θα βρείτε εδώ]
Βασική προϋπόθεση είναι να είστε έτοιμοι να μετανοήσετε και να ταπεινωθείτε ώσπου να νιώσετε την ψυχή σας καθαρή κι ως νέος αλλά σοφότερος άνθρωπος να συνεχίσετε στον δρόμο σας έως εκεί που σας έχει ο Θεός.
Για εσάς που δεν πιστεύετε, θα προσεύχομαι ώστε να έχετε φώτιση και κουράγιο σε αυτόν τον επίπονο δρόμο του προσδιορισμού των ευθυνών σας και της κάθαρσης.
Σε εσάς τους εν Θεώ αδερφούς, εύχομαι το ενοχικό σας ταξίδι να βρει το τέλος του στην αγκαλιά του Κυρίου μας, κι ανάλαφροι, φωτεινότεροι κι εντιμότεροι απέναντι στο Θεό και στους εαυτούς σας να συνεχίσετε το μακρύ χριστιανικό σας ταξίδι ακολουθώντας όσα μας δίδαξε ο Χριστός μας ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο ευχάριστο το ταξίδι σας σε αυτή την Εν Χριστώ ζωή.
Καλή εβδομάδα!
