Titel: Minder focus, meer effect
Auteur: Srini Pillay
Uitgever: Kosmos
ISBN: 978 90 215 6540 8

We zijn met zijn allen doelgericht en gefocust. Dat heeft zo zijn voordelen, maar soms voel je dat er iets wringt. Srini Pillay vindt dat focussen te eenzijdig is. Soms moet je ont-focussen. Hierbij wordt je brein als het ware een stralende lamp, in plaats van een laser. Bij de zin “Voorbij de cultus van het focussen” (p.7) grijpt hij mijn aandacht en begin ik enthousiast te lezen. Maar kan hij dit vasthouden?

Pillay geeft een paar voorbeelden van wetenschappelijke doorbraken die zich voordeden toen de onderzoeker zich met iets anders bezig hield om te illustreren dat “afdwalen” soms fijn is. Hij vertelt hier niets nieuws, maar voor een inleiding is het een leuke manier om te beginnen.

Hij introduceert het ritme van het brein (focus/ontfocus) en hoe je dit op de voor jou ideale wijze kunt oproepen. Daarna gaat het over het oproepen van creativiteit en het dynamisch leren in een nieuwe wereld. Bij dit hoofdstuk merk ik dat ik al begin te doen wat Pillay zo graag wil. Ik dwaal af. Op de een of andere manier weet hij mijn aandacht niet goed vast te houden. Steeds opnieuw keer ik terug om ook dit hoofdstuk door te komen.

Het daarop volgende hoofdstuk haak ik echter af. Want ineens gaat het erom dat we moeten multitasken. Multi-tasken is misschien wel de vloek van het millenium, en diverse onderzoeken hebben laten zien dat de mens helemaal niet in staat is om meerdere taken tegelijkertijd uit te voeren wanneer deze taken een beroep doen op dezelfde hersendelen. Serial-tasking, ja. Dat kan. Maar multitasking is een neurologische onmogelijkheid. Pillay vindt echter dat we dat wel kunnen. Hij noemt een paar voorbeelden van multi-taskers, die echter helemaal niet multi-tasken. Zijn grote voorbeeld, Ryan Seacrest, zet hij op een enorm voetstuk. Maar als je even kritisch kijkt, zie je dat Seacrest helemaal niet aan multitasking doet. Hij doet wel veel verschillende dingen, maar elke keer dat hij iets doet, is hij op dat element gefocust. Het is dus geen multitasking, maar gewoon goede planning.

Pillay negeert dit en geeft vervolgens allemaal aanwijzingen om te leren supertasken (de overtreffende trap). Want hey, je kunt toch ademen en wandelen tegelijk? Dan kun je ook allerlei andere dingen samenvoegen. Gelukkig geeft hij ook wat oefeningen. Oefeningen die, helaas, volstrekt onbegrijpelijk zijn. Zoals het voordeel van de VIPR, waar hij ons instructies geeft over een oefening waarbij we iets moeten doen met de lumbale wervels en onze thoraxale wervels. Say what?

Gelukkig zitten er een paar andere dingen tussen waar ik wel iets mee kan. Bijvoorbeeld het filteren van afleidingen (hey…focus) en het zoeken van verbindingen. Als je bijvoorbeeld een vriend moet ophalen die vlakbij een winkel woont waar je nog iets moet kopen, dan zit er een verbinding tussen de twee activiteiten (locatie) waardoor je de boodschap kunt combineren met het ophalen van die vriend. En dat is dan multi-tasking. Tsja.

Moedig lees ik verder, en kom aan in een stuk waarin Pillay zich baseert op wat therapie-sessies die hij heeft gevoerd, die concluderen dat je leven een missie, een doel moet hebben. Maar dat je missie volgt uit wat je doet, en niet andersom. Dat is de sleutel tot het vinden van je eigen grootsheid.

Maar ook hier, kan ik de grootsheid niet goed vinden. Op de een of andere manier blijft het allemaal wat hangen op het niveau van de gemiddelde personal growth-website.

Bij de conclusie, het laatste hoofdstuk, haak ik tenslotte helemaal af. Pillay komt op de proppen met het befaamde “Spleten-experiment” waaruit bleek dat licht zich soms gedraagt als een deeltje, en soms als een golf. Een belangrijk experiment, dat de fundering is onder de quantumfysica, maar de link die de schrijver hier maakt naar zijn eigen boodschap is zwak en vergezocht. Goed, deeltje golf is een duo, en focus ontfocus ook, maar daarmee is het eigenlijk wel gezegd.

Toch gebruikt Pillay dit om naar zijn eind toe te werken, waarin hij zegt dat het menselijk bewustzijn geheel verbonden is, als een soort Internet of Things. We zijn, zo noemt hij het, kralen aan een ketting in plaats van losse boeien op een zee: “Het is een biologisch feit dat onze hersenen allemaal met elkaar verbonden zijn. Er zitten gaten in je schedel (ogen, oren, neus, mond, huid) en er zit een brein in. Je brein is dus met de buitenwereld verbonden. Onze hoofden lijken meer op kralen die door een onzichtbare draad met elkaar verbonden zijn, dan op boeien die los van elkaar op zee drijven. Meerdere onderzoeken wijzen uit dat we weliswaar ons individuele brein hebben dat via deze draad met andere breinen is verbonden, maar ook dat ons brein deel uitmaakt van een grotere ketting die universel bewustzijn genoemd wordt.” (p.221)

Hier slaat Pillay ineens een heel esoterische richting in. Hij komt dan wel met spiegelneuronen op de proppen, maar wat je hier als lezer mee moet, is volstrekt onduidelijk. Ja, we moeten de evolutie een handje helpen, zegt hij. Uh-huh.

“Minder focus, meer effect” heeft een uitgebreide lijst van noten en verwijzingen naar onderzoeken. Dat komt over het algemeen ten goede aan de geloofwaardigheid van een boek. Ook zitten er anekdotes in om een en ander te illustreren, waarmee een schrijver zich kan verbinden met de lezer. Maar “Minder focus, meer effect” staat vooral bol van de boodschap dat je moet ontfocussen, terwijl het nét niet voldoende gereedschappen geeft (of argumenten) om het ook echt te doen. Dat Pillay een bedrijf heeft om mensen te leren ontfocussen is dan wel heel handig. Ongetwijfeld zijn er mensen die dit boek lezen en niet door alle rookgordijnen, vage analogiën en het namedropping heen kunnen prikken. En een deel daarvan zal vast zijn hulp inschakelen. Ik heb het gevoel dat dát nu net zijn bedoeling is en dat “Minder focus, meer effect” vooral een uitgebreide reclamefolder is. wat een tegenvaller.

Waardering: 3/10

Lees “Minder focus, meer effect” zelf!

Het bericht Minder focus, meer effect – Srini Pillay verscheen eerst op Lekker lezen.