Ψύλλοι – Καταπολέμηση

Οι ψύλλοι είναι έντομα – εκτοπαράσιτα που τρέφονται με το αίμα των θηλαστικών και των πουλερικών. Η καταπολέμησή τους θεωρείται δύσκολη σε σπίτια με κατοικίδια ζώα όπως γάτες και σκύλους. Παράλληλα, αποτελούν μείζον πρόβλημα σε σταβλικές εγκαταστάσεις και χώρους εκτροφής και αναπαραγωγής οικόσιτων ζώων, όπως χοίρους, αιγοπρόβατα κλπ.

Ψύλλοι – Χαρακτηριστικά

Το μήκος του ακμαίου ενήλικου ψύλλου κυμαίνεται από 1-3 mm ανάλογα με το είδος (ψύλλος γάτας, ψύλλος σκύλου κλπ), έχει χρώμα καφέ ή μαύρο και είναι έντομο άπτερο (δεν μπορεί να πετάξει). Τα στοματικά του μόρια είναι ειδικά διαμορφωμένα ώστε να μπορούν να τρυπούν το δέρμα του ζώου – ξενιστή και να απομυζούν το αίμα του.

Τα πόδια των ψύλλων είναι πολύ δυνατά για να μπορούν να εκτελούν μεγάλα άλματα. Τα πίσω πόδια είναι πολύ μεγαλύτερα και τα άλματά τους μπορεί να φτάσουν σε ύψος μέχρι και το μισό μέτρο.Το σώμα των ενήλικων ψύλλων είναι πολύ σκληρό και στενό ώστε να μπορούν να δέχονται μεγάλες πιέσεις και να μετακινούνται εύκολα μέσα στο τρίχωμα του ζώου – ξενιστή τους.

Τσιμπήματα Ψύλλων

Πολλά είδη ψύλλων έχουν την ικανότητα να μεταπηδούν αδιακρίτως από τον ένα ξενιστή στον άλλο, ενώ άλλα είναι πιο συνδεδεμένα με το είδος του ξενιστή τους. Η ευκολία αλλαγής ξενιστή και η συχνή απομύζηση αίματος, κάνει τους ψύλλους σοβαρούς φορείς ασθενειών όπως η πανώλη (ενδημικός τύπος) και ο μελιταίος πυρετός.

Οι ψύλλοι τσιμπούν και τους ανθρώπους σε διάφορα μέρη του σώματός τους, συχνότατα στα άκρα. Ειδικότερα, τσιμπούν το σώμα εκείνων που θα έρθουν σε επαφή με τα κατοικίδια ζώα ή με τα υποστρώματα τα οποία επισκέφθηκαν τα ζώα. Το πιο συνηθισμένο σημείο του σώματος για τσιμπήματα από ψύλλους είναι το κάτω μέρος των ποδιών. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι ψύλλοι μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές φλεγμονές του δέρματος και έντονο κνησμό.

Οι ψύλλοι όταν τρέφονται εισάγουν στο δέρμα μας μέσω των στοματικών μορίων τους μία μικρή δόση σάλιου. Στους περισσότερους ανθρώπους, στο σημείο που έγινε το τσίμπημα εμφανίζεται εξάνθημα το οποίο προκαλείται από μία πρωτεΐνη που βρίσκεται στο σάλιο των ψύλλων και υπάρχει για να μην πήζει το αίμα και να μπορεί το έντομο να το «ρουφήξει» γρήγορα και εύκολα. Η τομή που προκαλούν οι ψύλλοι σε συνδυασμό με το σάλιο τους προκαλεί μία αλλεργική αντίδραση από τον οργανισμό μας. Πολλές φορές όσο πιο πολύ δεχόμαστε τσιμπήματα ψύλλων τόσο πιο ευαίσθητοι γινόμαστε σε αλλεργικές αντιδράσεις και φαγούρα από τα τσιμπήματα.

Οι αντιδράσεις, τα εξανθήματα και οι ερεθισμοί από τσιμπήματα των ψύλλων μπορεί να διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένη διάγνωση. Γενικά το σημείο στο ανθρώπινο δέρμα που έγινε τσίμπημα από ψύλλο έχει κόκκινο χρώμα, σαφή όρια και σκληρό επίστρωμα στη μέση.

Τα Είδη Των Ψύλλων

Τα είδη των ψύλλων είναι πάρα πολλά. Όλα ανήκουν στην τάξη Siphonaptera της κλάσης Insecta (Εντόμων). Τα κυριότερα είδη είναι:

• Ψύλλος της Γάτας (Ctenocephalidesfelis)
• Ψύλλος του Σκύλου (Ctenocephalidescanis)
• Ψύλλος του Ανθρώπου (Pulex irritans)
• Ψύλλος των Πτηνών (Dasypsyllus gallinulae)
• Ψύλλος των Πουλερικών (Ceratophyllusgallinae)
• Ψύλλος του Αρουραίου της Ανατολής (Xenopsyllacheopis)

Δεν αποτελεί κανόνα πως το κάθε είδος πρέπει να αναπαραχθεί μόνο στο σώμα του συγκεκριμένου ξενιστή. Αν χρειαστεί θα τσιμπήσει και θα γεννήσει τα αυγά του και άλλους ξενιστές προκειμένου να επιβιώσει. Στο σημερινό άρθρο θα αναφερθούμε ειδικά στον ψύλλο του σκύλου και στον ψύλλο της γάτας. Τα δύο αυτά διαφορετικά είδη απαντώνται στα τριχώματα των κατοικίδιων δημιουργώντας εξαιρετικά προβλήματα στους ιδιοκτήτες τους.

Τα είδη αυτά όταν αναπαραχθούν και σε μεγάλους πληθυσμούς εγκαταλείπουν τα σώματα των κατοικίδιων με αποτέλεσμα να τσιμπάνε αδιακρίτως οποιοδήποτε θερμόαιμο θηλαστικό, όπως τον άνθρωπό.

Ψύλλοι – Βιολογικός Κύκλος

Ο βιολογικός κύκλος του ψύλλου από το στάδιο του αυγού έως το στάδιο του ακμαίου μπορεί να διαρκέσει περίπου 2 εβδομάδες αλλά μπορεί να επεκταθεί μέχρι τους 4 μήνες ανάλογα με τις συνθήκες. Για να μπορέσει το ενήλικο θηλυκό να αναπαραχθεί και να γεννήσει τα αυγά του θα πρέπει να λάβει τουλάχιστον ένα γεύμα αίματος.

Αυγά Ψύλλων

Ο ενήλικος ψύλλος γεννά τα αυγά του στο σώμα του ζώου ξενιστή. Τα αυγά είναι πολύ μικρά μεγέθους 0,5 mmκαι λευκά στο χρώμα. Τα αυγά είναι πολύ πιθανό να πέσουν από το ζώο εξαπλώνοντας έτσι την προσβολή και σε άλλους χώρους.

Προνύμφες Ψύλλων

Οι προνύμφες των ψύλλων είναι λευκές, ημι-διαφανείς και άποδες. Δεν τρέφονται με αίμα αλλά με οργανική ουσία και κυρίως  με τα μαύρα στο χρώμα περιττώματα των ενήλικων ψύλλων. Συνεπώς οι ενήλικοι ψύλλοι τρέφουν τις προνύμφες τους με τα περιττώματά τους. Άρα οι προνύμφες των ψύλλων δεν τσιμπάνε το ζώο ξενιστή. Οι προνύμφες μπορεί να βρίσκονται λοιπόν πάνω στο σώμα του ζώου, στο δάπεδο (σε χαλιά και μοκέτες), επάνω σε έπιπλα (σε πολυθρόνες και καναπέδες) κλπ. Οι προνύμφες των ψύλλων αφού ολοκληρώσουν τα τρία στάδια ανάπτυξής τους νυμφώνονται ώστε να μεταμορφωθούν σε ακμαία έντομα.

Νύμφες Ψύλλων

Οι νύμφες των ψύλλων βρίσκονται μέσα σε ένα κουκούλι που έχει κολλώδη επιφάνεια, και γρήγορα αποκτά ένα καμουφλάζ από τις ακαθαρσίες και τη σκόνη που κολλούν πάνω του. Η μεταμόρφωση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη θερμοκρασία και την υγρασία, και διαρκεί από μία έως δύο εβδομάδες για να ολοκληρωθεί. Τα πλήρως μεταμορφωμένα ενήλικα μπορούν να παραμείνουν στο εσωτερικό του κουκουλιού σε μια κατάσταση ημιληθάργου μέχρι και τέσσερις μήνες περιμένοντας την παρουσία ενός ξενιστή ώστε να εξέλθουν και να τον παρασιτήσουν.

Οι Ακμαίοι – Ενήλικοι Ψύλλοι

Οι ακμαίοι – ενήλικοι ψύλλοι μόλις εξέλθουν από το κουκούλι χρησιμοποιούν τις αισθήσεις τους για να εντοπίσουν πιθανούς ξενιστές. Μελέτες που έχουν γίνει έδειξαν πως τα ενήλικα άτομα μπορούν  να αντιλαμβάνονται την θερμοκρασία, την υγρασία και την συγκέντρωση του διοξειδείου του άνθρακα (CO₂) στην ατμόσφαιρα. Ανάλογα με τις ενδείξεις, καθώς και από τις εναλλαγές φωτός και σκιάς, μπορούν και βρίσκουν τους ξενιστές τους. Όταν τους εντοπίσουν πηδούν πάνω σε αυτούς και τους παρασιτούν.

Ο πληθυσμός των ψύλλων χωρίζεται ανάλογα με το στάδιο του βιολογικού κύκλου στα παρακάτω ποσοστά:

• Αυγά: 50%
• Προνύμφες: 35%
• Νύμφες: 5%
• Ακμαία 5%

Αντιμετώπιση Ψύλλων Με Προληπτικά Μέτρα

Η πρόληψη είναι η Νο 1 μέθοδος καταπολέμησης των ψύλλων και μπορεί να γίνει με τρεις τρόπους:

• Καθαρισμός με ηλεκτρική σκούπα

Ο τακτικός καθαρισμός των χώρων όπου κοιμούνται τα κατοικίδια ζώα με ηλεκτρική σκούπα, το τίναγμα των χαλιών και των μοκετών σε εξωτερικούς χώρους και ο καλός αερισμός και τίναγμα των καλυμμάτων και των μαξιλαριών των επίπλων είναι πολύ σημαντικές εργασίες. Με αυτή την τακτική μειώνουμε σε μεγάλο ποσοστό τον πληθυσμό των ψύλλων στον χώρο μας.

Προσοχή: Εάν ρουφήξετε τους ψύλλους με ηλεκτρική σκούπα τότε θα πρέπει άμεσα να προχωρήσετε στην αντικατάσταση της σακούλας με νέα. Η παλιά σακούλα θα πρέπει να πεταχτεί στα σκουπίδια κλείνοντάς την καλά σε νάιλον αεροστεγώς. Σε αντίθετη περίπτωση αργά η γρήγορα οι ψύλλοι θα βγουν από την ηλεκτρική σκούπα και θα σας τσιμπήσουν.

• Μην προσελκύετε αδέσποτα στο χώρο σας

Πρέπει να γίνεται τακτικός καθαρισμός σε κήπους, πιλοτές, σε ακάλυπτους χώρους αλλά και στους χώρους έξω από την περίφραξη του χώρου ευθύνης σας από διάσπαρτα απορρίμματα. Τα απορρίμματα προσελκύουν αδέσποτες γάτες και σκύλους για να τραφούν που είναι φορείς ψύλλων. Επίσης θα πρέπει να κλαδεύεται η έντονη βλάστηση δένδρων και θάμνων εντός και εκτός του κτηρίου. Ακόμα θα πρέπει να αποψιλώνονται τακτικά τα χορτάρια που φυτρώνουν στα παρτέρια, πάνω σε τοίχους, πάνω σε πλάκες πεζοδρομίων κλπ. γιατί μέσα σε αυτά κρύβονται αδέσποτα ζώα.

• Κτηνιατρική φροντίδα κατοικίδιων

Αν έχετε κατοικίδια τότε αυτά θα πρέπει να λαμβάνουν κτηνιατρική φροντίδα, να ψεκάζονται με ειδικές αμπούλες (εφαρμογή παρασιτοκτόνων) και να φορούν κολάρο απώθησης για τους ψύλλους. Συμβουλευτείτε σε κάθε περίπτωση τον Κτηνίατρό σας. Επίσης τα μαξιλάρια, τα ρούχα, τα καλύμματα, τα υφασμάτινα σπιτάκια και στρωσίδια των κατοικίδιων θα πρέπει να πλένονται στο πλυντήριο σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 50^οC. Σε αυτές τις θερμοκρασίες σκοτώνονται όλα τα στάδια ανάπτυξης των ψύλλων.

Επιθεώρηση Προσβολής Για Ψύλλους

Αν σε ένα χώρο υπάρχει έντονη παρουσία ψύλλων τότε αυτός θα πρέπει να επιθεωρηθεί από εξειδικευμένο τεχνικό. Προσοχή γιατί οι ψύλλοι μόλις αντιληφθούν την παρουσία μας θα πηδήξουν απάνω μας για να μας τσιμπήσουν. Στην επιθεώρηση του χώρου είναι απαραίτητη η προστασία από τα τσιμπήματα με Μέσα Ατομικής Προστασίας (Μ.Α.Π) σύμφωνα με τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας:

• Ολόσωμη φόρμα
• Γαλότσες
• Γάντια
• Καπέλο

Τα Μ.Α.Π. θα πρέπει να είναι ανοιχτόχρωμα ώστε να ξεχωρίσουμε αμέσως την παρουσία των σκουρόχρωμων ψύλλων απάνω στο σώμα μας.

Οι τεχνικοί θα πρέπει να επιθεωρήσουν όλους τους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του κτηρίου για να βρουν τις εστίες προσβολής των ψύλλων. Αν τους ψύλλους δεν τους έχουν φέρει στο χώρο τα κατοικίδια τότε θα πρέπει να υποπτευθούμε πως στον χώρο υπάρχει:

• Φωλιά από αδέσποτες γάτες
• Προσβολή από αρουραίους (υπόγεια)
• Φωλιά από πουλιά ή νυχτερίδες (σοφίτα)

Γενικά στις περισσότερες περιπτώσεις όπου υπάρχουν ψύλλοι σε ένα χώρο υπάρχει και παρουσία ζώων ξενιστών. Οι χώροι προσβολής θα πρέπει να καταγραφούν ώστε να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στους χώρους αυτούς κατά την εφαρμογή της απεντόμωσης – καταπολέμησης των ψύλλων.

Καταπολέμηση Ψύλλων

Εφαρμογή Απεντόμωσης για Ψύλλους

Η καταπολέμηση των ψύλλων γίνεται με εφαρμογή απεντόμωσης υπολειμματικών ψεκασμών στις εστίες ανάπτυξης τους. Πριν την εφαρμογή θα πρέπει τα κατοικίδια να απομακρύνονται από τους χώρους που θα πραγματοποιηθεί η εφαρμογή.
Ο υπεύθυνος επιστήμονας θα σας δώσει οδηγίες για το πότε μπορεί να επιστρέψει το κατοικίδιο στους ψεκασμένους χώρους με πλήρη ασφάλεια.

Το πρωτόκολλο της Trap για την καταπολέμηση των ψύλλων υποδεικνύει δύο εφαρμογές απεντόμωσης με απόσταση 7-10 ημερών. Στις εφαρμογές γίνεται ψεκασμός με εγκεκριμένο εντομοκτόνο υγειονομικής σημασίας για την εξόντωση των ενήλικων ψύλλων. Ο υπεύθυνος επιστήμονας επιλέγει πάντα εντομοκτόνο σκεύασμα με προνυμφοκτόνο δράση για την εξόντωση όλων των προνυμφικών σταδίων των ψύλλων. Οι χώροι που ψεκάζονται διαφέρουν από χώρο σε χώρο και υποδεικνύονται από τον τεχνικό που έκανε την επιθεώρηση. Ενδεικτικά αναφέρουμε πως η καταπολέμηση των ψύλλων γίνεται με καθολικούς ψεκασμούς σε:

• Δάπεδα
• Τοίχους
• Χαλιά – Μοκέτες
• Έπιπλα
• Χώμα στην αυλή

Αν υπάρχει προσβολή ψύλλων σε χώρους εκτροφής ζώων όπως ορνιθοτροφεία, στάβλους κλπ. τότε θα πρέπει να γίνεται λούσιμο με υπολειμματικό εντομοκτόνο με προνυμφοκτόνο δράση σε όλους τους χώρους. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στα δάπεδα των στάβλων όπου υπάρχει σανό και κοπριά ώστε ο ψεκασμός να  γίνεται σε βάθος και όχι μόνο επιφανειακά.

Καταπολέμηση Ψύλλων – Συμπέρασμα

Η έντονη όχληση από τα τσιμπήματα των ψύλλων συμβαίνει κυρίως τους θερινούς μήνες και κυρίως από τα μέσα της άνοιξης έως τις αρχές του καλοκαιριού. Η επαγγελματική και ασφαλής για τους ανθρώπους και τα κατοικίδια καταπολέμηση των ψύλλων πρέπει να γίνεται από μία πιστοποιημένη εταιρεία όπως η Trap.

Εάν έχετε προβλήματα με τσιμπήματα ψύλλων στους χώρους σας, οι συνεργάτες μου και εγώ είμαστε πρόθυμοι να σας βοηθήσουμε και να σας απαλλάξουμε οριστικά από τους ανεπιθύμητους επισκέπτες και την όχληση που σας προκαλούν. Συμπληρώστε την φόρμα αίτησης συνεργασίας με την Trap και θα επικοινωνήσουμε άμεσα μαζί σας για να ορίσουμε άμεσα ένα ραντεβού στον χώρο σας. Μπορείτε ακόμα να  επικοινωνήστε μαζί μου απευθείας στο email [email protected] ή να γράψετε τα σχόλια και τις παρατηρήσεις σας εδώ μετά το τέλος του άρθρου. Για οποιαδήποτε πληροφορία ή διευκρίνιση μην διστάσετε να επικοινωνήσετε με το γραφείο μας καθημερινές και ώρες 9:00 π.μ. – 5:00 μ.μ. στο τηλέφωνο 210 2134450.

The post Ψύλλοι – Καταπολέμηση appeared first on Trap.